O’. A. Farmanov

6.9.
 
Amplua va o’yin uslubi diagnostikasi 
 
Basketbol rivojlanishida o’yinchilarni universallashtirish va 
ixtisoslashtirish yo’nalishlari farqlanadi. Universalashtirish-harakatlar 
doirasini kengaytiradi, texnika va taktika vositalarini, energetik 
imkoniyatlarini boyitadi. 

---

80 
Universallashtirish 
alohida 
o’yin 
funkstiyalarini 
bajarishni 
takomillashtirishni inkor etmaydi. Tabiatan, hech bir sportchi tezlik, 
chidamlilik yoki boshka biror funkstiyalarni bir xilda bajarolmaydi. Bir 
sportchiga 
ko’proq 
bunyodkorlik 
harakatlari 
xos, 
boshqasiga 
buzg’unchilik harakatlari va h.k. 
Ya’ni har bir o’yinchi uchun muayyan amplua xosdir. Ampluaga 
moyillik tayyorgarlik jarayoni davomida o’zgarib turadi. Shu tariqa, 
nazariy jihatdan ampluani o’zgartirish mumkin. 
Amplua diagnostikasi qobiliyatlarni yanada aniq baholash imkonini 
beradi. Muayyan ampluaga qo’yilgan turli talablarni hisobga olish 
orqali sportga yaroqlikni baholashda xatolarni oldini olish mumkin. 
Ya’ni, sport turiga emas, balki ampluaga nisbatan saralash amalga 
oshirilishi kerak. 
O’yin uslubi tushunchasi taktik va strategik maqsadga erishish 
usullarining xususiyatlari bilan bog’liqdir. 
Sport yutuqlari darajasi va turg’unlikni baholash turli toifadagi 
musobaqalarda qatnashish natijalari bo’yicha amalga oshiriladi. 
Yutuqlar darajasiga qarab, istiqbol prognozlashtiriladi. Texnik-
taktik va jismoniy tayyorgarlik holati testlar yordamida tekshiriladi va 
model ko’rsatkichlari bilan taqqoslanadi. 
Irodaviy xislatlar mashg’ulotda va musobaqalarda o’yinchi hulq-
atvorini kuzatish ma’lumotlari bo’yicha baholanadi. Emotsional 
turg’unlik ham kuzatish va test sinovlari yordamida aniqlanadi. 
Sportchini mazkur musobaqaga tayyor ekanligini majmuaviy tarzda 
baholash tibbiy-biologik, fiziologik, psixologik tadqiqot ma’lumotlari 
darajasini baholash; raqib tayyorgarligi va o’yin uslubini xususiyatlari; 
sportchi kayfiyati va mazkur shunga o’xshash raqib bilan bellashuv 
tajribasi hisobga olinadi.