178
downloaded from KitabYurdu.org
179
17. MƏN ƏNİŞTƏNİZƏM
Çətindi, qız sahibi olmaq çox çətindi. Ġçəridə
ağlayırdı, hıçqırtılarını eĢidirdim, amma əlimdəki
kitabın səhifələrinə baxmaqdan savayı da heç bir
Ģey eləyə bilmirdim. Oxumağa çalıĢdığım cildin –
«Kitab-ül Əhval-ül Qiyamət»in bir səhifəsində
ölümdən üç gün sonra ruhun Allahdan izin alıb
əvvəllər içində yaĢadığı bədəninə baĢ çəkməyə
getdiyi barədə yazılmıĢdı. Ruh öz əvvəlki bədəninin
qəbirdəki qan və iylənmiĢ su içində acınacaqlı
vəziyyətini görəndə kədərlənib, «Yazıq bədənim,
yazıq əvvəlki vücudum», – deyib ağlamsınır, yas
tutur. Beləcə, bir müddət Zərif əfəndinin acınacaqlı
sonunu, quyunun dibindəki halını, ruhunun bəlkə
də ona qəbirdə yox, quyuda baĢ çəkməyə gəldiyini,
təbii, çox kədərləndiyini fikirləĢdim.
ġəkurənin hıçqırtıları ara verəndə ölüm
kitablarını atdım. Əynimə qalın yun köynək
geyindim, qalın keçədən qurĢağımı belimi isidəcək
kimi bərk-bərk sarıdım, dovĢan dərisindən
Ģalvarımı da geyindim, evdən çıxırdım ki, gördüm
ġövkət qapıdadı.
«Baba, hara?»
«Gir içəri sən. Yasa gedirəm».
downloaded from KitabYurdu.org
180
Qarla örtülü boĢ küçələrdən, hər tərəfi
çürümüĢ, sökülmüĢ, zorla dik duran yoxsul evlərin
arasından, yanğın yerlərindən keçdim. Qıraq
məhəllələrdən, bostanlar, tarlalar arasından araba
dəstləri, təkərlər satan, dəmir iĢləri görən
dükanların,
sərracxanaların,
yəhərxanaların,
qoĢquxanaların,
nalbəndxanaların
qabağından
hasarlara doğru ehtiyatlı, qocafəndi addımlarımla
buzda sürüĢüb yıxılmamağa çalıĢa-çalıĢa uzun-
uzadı getdim.
Cənazəni düz Ədirnəqapıdakı Mehrimah
camesindən niyə götürdüklərini bilmirəm. Camedə
mərhumun qəzəbli, dikbaĢ görünən yekəbaĢ və
çaĢqın qardaĢlarını qucaqladım. NəqqaĢlarla,
xəttatlarla bir-birimizi qucaqlayıb ağlaĢdıq. Birdən-
birə çökən, aĢağı yatıb hər yeri basan qurğuĢuna
oxĢar dumanın içində cənazə namazını qılanda
gözüm musalla
1
daĢının üzərindəki tabuta dikildi,
bu iĢi eləyən alçağa elə qəzəb duydum ki,
«Allahümmə Barik» duası belə beynimdə bir-birinə
qarıĢdı.
Namazdan sonra camaat tabutu çiyinlərinə
götürəndə
hələ
nəqqaĢların
və
xəttatların
arasındaydım. Leyləklə kitabım üçün birgə solğun
1
Üzərinə tabut qoyulan masa böyüklüyündə daĢ
downloaded from KitabYurdu.org
181
lampanın iĢığında səhərlərə qədər oturduğumuz
bəzi gecələrdə məni Zərif əfəndinin təzhiblərinin
ucuzluğuna, rəngdən istifadə eləməsində – zəngin
görünsün deyə hər yerə açıq-mavi rəng sürtür
deyərək – təcrübəsiz olduğuna inandırmağa
çalıĢdığını və mənim də, əslində, ona haqq verib,
«amma adam yoxdu» deməyimi də unutduq,
qarĢılıqlı, bir də ağlaĢma səsləri çıxara-çıxara
uzaqlaĢdıq. Zeytunun mənə dostcasına, bir cür
hörmətlə
baxması,
sonra
qucaqlaması
–
qucaqlamasını bilən adam yaxşı adamdı – elə
xoĢuma gəldi ki, bütün nəqqaĢlar, xəttatlar arasında
kitabıma ən çox onun inandığını bir də beynimdən
keçirdim.
Həyət qapısındakı pilləkənlərdə baĢ nəqqaĢ
Ustad Osmanla yan-yana düĢdük, bir-birimizə nə
deyəcəyimizi də biləmmədik. Bu, qəribə gərgin an
idi; mərhumun qardaĢlarından biri hıçqıra-hıçqıra
ağlamağa baĢlamıĢ, özünü göstərməyi sevənlərdən
biri də təkbir gətirmiĢdi.
«Hansı qəbiristanlığa?» – məndən elə-belə
söhbət xətrinə soruĢdu.
«Bilmirəm» deməyin nədənsə xoĢagəlməz
vəziyyət yaradacağı üçün təlaĢa düĢdüm, heç
düĢünmədən pilləkəndə yanımda duran adamdan
mən də: «Hansı qəbiristanlığa?» – soruĢdum.
«Ədirnəqapıyamı?»
downloaded from KitabYurdu.org
182
«Eyyuba», – gənctəhər saqqallı, qəzəbli bir
səfeh dedi.
«Eyyuba», – dönüb ustada söylədim, amma
o, əslində, saqqallı və qəzəbli səfehin dediyini
eĢitmiĢdi. Beləcə, mənə «baĢa düĢdüm» mənasında
elə bir nəzər saldı ki, rastlaĢmağımızın bundan da
artıq uzanmasını istəmədiyini vaxtında baĢa
düĢdüm.
«Gizli» dediyim kitabın yazılması, nəqĢ
edilməsi, rəsm çəkilməsi iĢini PadĢahımızın mənə
etibar eləməsini, əlbəttə, Ustad Osman ürəyinə
salıb. Bundan baĢqa, PadĢahımızın mənim
təkidimlə naxışda firəng üsullarına maraq
göstərməsi də var. Bir kərə padĢah böyük Ustad
Osmanı məcbur eləmiĢdi ki, bir italyana çəkdirdiyi
portretinə oxĢar rəsm çəksin. Ustad Osmanın
iyrənə-iyrənə çəkdiyi o qəribə rəsmdən, «iĢgəncə»
dediyi italyan rəssamı yamsılamaqdan yana məni
günahkar saydığını bilirəm. Haqlıydı.
Pillələrin yarısında dayanıb bir müddət göy
üzünə baxdım. Xeyli arxada qaldığıma əmin olanda
buzlu pilləkəndən enməyə baĢladım. Ağır-ağır iki
pillə enib-enməmiĢdim ki, bir nəfər qoluma girib
məni qucaqladı: Qaraydı.
«Çox soyuqdu, – dedi, – üĢüyürsünüzmü?»
ġəkurənin ağlını alanın bu olduğuna heç bir
Ģübhəm yox idi. Qoluma girməsində özünə inam
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |