Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
221 «NəqqaĢlarımdan biri mənə ölümün rəsmini çox gözəl Ģəkildə çəkdi. Ona baxarsanmı?» Bir il ərzində usta nəqqaĢlara gizli çəkdirdiyim rəsmlərimi ona göstərməyə elə bu cür baĢladım. Əvvəlcə bir az çəkinirdi, hətta qorxurdu. Ölümün bir çox «ġahnamə» əlyazmasında görünəcək ölüm məclislərindən, Əfrasiyabın SiyavuĢun baĢını kəsməsi, ya da Rüstəmin oğlu olduğunu bilmədən Söhrabı öldürməsindən ilham almaqla rəsm edildiyini görəndə mövzuya dərhal girə bildi. Rəhmətlik Sultan Süleymanın cənazəsini göstərən rəsmlərin kədərli və vüqarlı rəngləriylə çəkdirdiyim rəsmdə firəng ustadları tərzində forma anlayışı və mənim öz qələmimlə əlavə olunmuş kölgələmə cəhdi vardı. Üfüq cizgisini və buludları bir-birinə qarıĢdıran Ģeytani dərinliyi qeyd elədim. Ölümün Venesiya saraylarında portretlərini gördüyüm, hamısı da özünə oxĢar olmaq üçün çırpınan gavur Ģəxsiyyətləri sayaq, bənzərsiz bir xüsusiyyət təki rəsm edildiyini xatırlatdım: «O qədər yeganə və bənzərsiz olmağı arzulayır, bunu elə bir Ģiddətlə istəyirlər ki, – dedim, – bax, bax ölümün gözlərinin içinə, insan ölümdən yox, bu yeganə, bənzərsiz və müstəsna olmaq istəyinin Ģiddətindən qorxur. Bu rəsmə bax, onun hekayəsini yaz. Ölümü danıĢdır, elə kağızı, mürəkkəbi də. Yazdığını dərhal xəttata verəcəyəm». downloaded from KitabYurdu.org
222 Bir müddət dinib-danıĢmadan rəsmə baxdı. «Bunu kim çəkib, bunu?» – sonra soruĢdu. «Kəpənək. Ən bacarıqlısı odu – Ustad Osman illərlə ona aĢiq və heyrandı». «Bu köpək rəsminin bir oxĢarını, amma daha kobudunu məddahın hekayə danıĢdığı qəhvəxanada gördüm», – Qara dedi. «Çoxu ruhən
Ustad Osmana
və nəqqaĢxanaya bağlı olan nəqqaĢların mənim kitabım üçün rəsm elədikləri Ģeylərə inanmaz. Gecəyarısı buradan çıxıb pul üçün çəkdikləri rəsmlərlə məni qəhvəxanada ədəbsizcəsinə ələ salacaqlarını təsəvvürümə gətirə bilərəm. Bir ara PadĢahımız mənim gücümə elçilikdən gətirdiyi gənc bir venesiyalı rəssama öz rəsmini çəkdirdi. Daha sonra Ustad Osmana o yağlı boyayla çəkilmiĢ rəsmin eynisini öz üsullarıyla çəkdirdilər. Venesiyalı rəssamı təqlid eləməyə çətinlik çəkən Ustad Osman həmin iyrənc məcburiyyətdən çəkdiyi utandırıcı rəsmdə məni günahkar saydı. Haqlıydı». Bütün gün ərzində heç cür tamamlaya bilmədiyim son rəsmdən baĢqa ona bütün rəsmləri göstərdim, hekayələrini yazmasından ötrü həvəsləndirdim, nəqqaĢların xasiyyətlərindən söz açdım, onlara nə qədər pul verdiyimi açıb tökdüm. Perspektivdən, arxadakı şeylərin Venesiya rəsmində getdikcə kiçilə-kiçilə çəkilməsinin downloaded from KitabYurdu.org
223 dinsizlik olub-olmadığından danıĢdığımız qədər yazıq Zərif əfəndinin pul qısqanclığı və ehtirası üzündən öldürülə biləcəyindən də söz açdıq. Qara gecə evinə qayıdanda artıq söz verdiyi kimi, ertəsi səhər yenə gələcəyindən, kitabın hekayələrini məndən yenə
dinləyəcəyindən əmindim. Açıq qapının qabağında ayaq səslərinin yoxa çıxmasını dinləyəndə soyuq gecədə elə bir Ģey vardı ki, həmin Ģey ayıq və narahat qatilimi məndən də, kitabımdan da daha güclü, daha Ģeytani eləyirdi. Arxasınca qapını səliqəylə, bərk-bərk örtdüm, hər gecəki kimi arxasına su çiçəyi dibçəyi kimi istifadə elədiyim köhnə su küpünü qoydum, ocağı külləyib yatağıma girməmiĢdən qabaq ġəkurənin əynində onu xəyal kimi göstərən köynəkdə qarĢımda durduğunu gördüm. «Bu adama ərə getməkdə axıra qədər qərarlısanmı?» – ondan soruĢdum. «Yox, atacan, mən ərə getmək fikrindən çoxdan daĢınmıĢam. Üstəlik mən evliyəm». «Hələ də ona ərə getmək istəyirsən, artıq izin verə bilərəm». «Ona ərə getmək istəmirəm». «Niyə?» «Çünki siz istəmirsiniz. Sizin istəmədiyiniz bir kəsi mən də heç istəmirəm». downloaded from KitabYurdu.org
224 Ocağın közlərinin qaranlıqda bir anlığa gözlərində bərq vurduğunu gördüm. Gözləri bədbəxtlikdən yox, hiddətdən yaĢarmıĢdı, amma səsində heç bir sınıqlıq yox idi. «Qara səni çox sevir», – sirr verən kimi dedim. «Bilirəm». «Bütün günü danıĢdıqlarımı naxıĢ eĢqindən yox, sənin eĢqindən dinlədi». «Kitabınızı baĢa çatdıracaqmı, vacib olan budu».
«Ərin bir gün qayıdacaq», – dedim. «Bilmirəm nədən, bəlkə də sükutdan qətiyyən qayıtmayacağını artıq bu gecə əməlli-baĢlı baĢa düĢdüm. Röyamda gördüklərim doğru olmalıdı: onu öldürüblər. Qurda-quĢa yem olub». Bu axırıncını yatan uĢaqların eĢitməmələri üçün pıçıldayırdı, həm də qəribə hiddətlə demiĢdi. «Məni öldürsələr, – dedim, – istəyirəm ki, hər Ģeyimi
verdiyim bu
kitabı baĢa
çatdırasan.Bunun üçün and iç». «And içirəm. Amma kitabınızı kim tamamlayacaq?» «Qara! Bunu ona sən elətdirə bilərsən». «Siz onsuz da etdirirsiniz, atacan», – dedi. «Mənə ehtiyacınız yoxdu». downloaded from KitabYurdu.org
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|