Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 25. MƏNİM ADIM ESTERDİ
250 «O ölümü qətiyyən tanımıram», – məni az sonra çəkəcək nəqqaĢ dedi. «Ölümü tanıyırıq», – qoca dilləndi. «Ondan qorxuruq, amma onu tanımırıq». «Sən də həmin qorxunu çək», – qoca dedi. Az qala həmin məqamda rəsmim çəkiləcəkdi. Böyük ustad nəqqaĢın ənsəsinin ĢiĢdiyini, qol əzələlərinin gərildiyini, barmaqlarının ucunun qələmi axtardığını sezdim. Amma, həqiqətən, böyük usta olduğuna görə bu gərilmənin ruhundakı naxıĢ eĢqini daha da dərinləĢdirəcəyini hiss eləyib özünü saxladı. Hiyləgər qoca da bunu baĢa düĢdüyünə görə, az sonra çəkiləcəyinə çox əmin olduğu rəsmimə ilham versin deyə qabağındakı kitablardan, «Əl- Cəzviyyə»dən, «Kitab-ür Ruh»dan, Qəzzalidən, «Kitab-ül Əhval-ül Qiyamət»dən, Süyutidən ölüm barədə parçalar oxudu. Beləcə, sizin qorxa-qorxa tamaĢa elədiyiniz bu rəsmimi çəkəndə möcüzə əlli ustad nəqqaĢ məni ölüm mələyinin cənnətdən düz dünyaya qədər, Doğunun ən uzaq nöqtəsindən Batının ən uzaq nöqtəsinə kimi uzanan minlərlə qanadı olan kimi təsvir etdi. Əsl möminlər üçün həmin qanadların qucaqlayıcı, günahkarlar və üsyançılar üçünsə hər birinin ayrı-ayrı çüy kimi yandırıcı olduğunu bilən ustad nəqqaĢ siz nəqqaĢların çoxu cəhənnəmlik downloaded from KitabYurdu.org
251 olduğunuzdan məni çüylərlə örtülü çəkdi. NəqqaĢ Allahın canınızı almaq üçün yanınıza yollayacağı mələyin əlində hamınızın adınız yazılmıĢ dəftər olacağını, o dəftərin səhifələrində bəzilərinizin adının qara dairəyə alındığını, amma ölüm vaxtının Allah tərəfindən bilindiyini, həmin vaxt gələndə ərĢin altındakı ağacdan yarpaq düĢəcəyini, o yarpağı götürüb oxuyanın ölüm növbəsinin kimə çatmasından xəbərdar olacağını dinlədi, buna görə məni qorxunc, amma hesab-kitabdan baĢı çıxan adam kimi çəkdi. BaĢdanxarab qoca insan görkəmində gələn ölüm mələyinin vədəsi çatan adama əlini uzadıb canını alandan sonra birdən ortalığı günəĢin Ģəfəqlərini andıran nur bürüyəcəyi barədə oxuduğuna görə ağıllı nəqqaĢ məni nur içində çəkdi, çünki ölünün yanındakıların həmin nuru görə bilməyəcəklərini bilirdi. Ehtiraslı qoca «Kitab-ür Ruh»dan qədim qəbir oğrularının Ģəhadətlərini, bədəninin orasına-burasına çüylər saplanmıĢ meyit, torpağı qazanda təzə meyit yerində peyda olan alovlar, içərisinə qurğuĢun tökülmüĢ kəllələr haqqında da oxuduğuna görə onu böyük diqqətlə dinləyən möcüzə rəssam mənim rəsmimi çəkəndə baxanı qorxudacaq hər Ģeyi elədi. Amma sonra da bundan peĢman oldu. Rəsminə daxil elədiyi qorxudan yox, bütün bu rəsmi çəkdiyindən. Mən də özümü atasının utanc və downloaded from KitabYurdu.org
252 peĢmanlıqla xatırladığı bir adam kimi hiss eləyirəm. Möcüzə əlli ustad məni çəkdiyinə niyə peĢman olmuĢdu: 1. Ölümün rəsmi, mən yetərincə ustalıqla çəkilmədiyimə görə. Gördüyünüz kimi, nə venesiyalı böyük ustadların, nə də heratlı qədim ustadların çəkdiyi şeylər qədər mükəmmələm. Məni çəkən böyük ustadın ölümün vüqarına yaraşdıra bilmədiyi bu sınıq-salxaq vəziyyətimdən mən də utanıram. 2. Qocanın şeytani yolla aldatmasıyla məni çəkən usta nəqqaş birdən-birə özünün düşüncəsizcəsinə firəng ustadlarının üsul və görüşlərini təqlid elədiyini görmüşdü, bu da qədim ustadlara bir cür hörmətsizlik, ilk dəfə hiss elədiyi qəribə şərəfsizlik olduğuna görə ruhunu gəmirirdi. 3.Burada mənə alışıb gülümsəməyə başlayan bəzi əbləhlərin də beynini dəng eləmək lazım gəldiyi üçün: ölümlə zarafat eləmək olmaz. Ġndi məni çəkən usta nəqqaĢ gecələr küçələrdə peĢmanlıq içində dayanıb durmadan gedir, eynilə bəzi çinli ustadlar kimi özünün – çəkdiyi şey olduğunu güman eləyirmiĢ.
25. MƏNİM ADIM ESTERDİ downloaded from KitabYurdu.org
253
Qızılminarəli və Qarakedili 1 qadınlar Biləcik dolamasından yorğanlıq göyümtül və qırmızı parça ismarlamıĢdılar, səhər erkəndən boğçama qoydum. Yeni gəlmiĢ Portəgiz gəmisindən çıxan Çin ipəyindən parçanın yaĢılını atıb mavisini boğçaya qoydum. Bu kəsməyən qar, sonu görünməyən qıĢ olduğuna görə bol-bol yun corab, qalın yun qurĢaq, rəngbərəng qalın qolsuz koftaları da bərk-bərk qatlayıb ora yerləĢdirdim ki, boğçamı açanda ən laqeyd arvadın belə ürəyini haldan-hala salsın. Sonra alıĢ-veriĢ üçün yox, dedi-qoduya görə çağıran qarılardan ötrü nazik, amma bahalı yaylıqlar, pul kisələri, iĢləməli hamam kisələri qoyub qaldırdım: vay, bu boğça çox ağır olub, belim qırılacaq. Yerə qoydum. Boğçanı təzədən açdım ki, nəyi çıxarım, baxırdım ki, qapı döyüldü. Nəsim açıb çağırdı. Qapıda bərli-bəzəkli cariyə Xeyriyyəydi. Əlində məktub vardı. «ġəkurə xanım yolladı», – pıçıldadı. Elə təlaĢa düĢmüĢdü ki, elə bilərdin, aĢiq olub ərə getmək istəyən özüdü.
1 Ġstanbulun qədim məhəllələri downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|