Orxan pamuk məNİm adim qirmizi
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 24. MƏNİM ADIM ÖLÜMDÜ
246
24. MƏNİM ADIM ÖLÜMDÜ
Gördüyünüz kimi, mən Ölüməm, amma qorxmağınıza ehtiyac yoxdu, çünki rəsməm. Yenə də məndən qorxduğunuzu gözlərinizdən oxuyuram. Oynadıqları oyuna aludə olan uĢaqlar sayaq mənim gerçək olmadığımı bilə-bilə, ölümün özüylə rastlaĢan kimi dəhĢətə düĢməyiniz xoĢuma gəlir. Mənə baxdıqca o qaçılmaz son vaxt gəlib çatanda qorxudan necə altınızı dolduracağınızı sezirsiniz. Bu, zarafat deyil; ölümlə üz-üzə gələndə xüsusilə Ģir xasiyyətli kiĢilərin böyük əksəriyyəti özlərini itirir. Min dəfələrlə nəqĢ elədiyiniz meyitlərlə örtülü savaĢ meydanları, güman edildiyi kimi, qan, barıt və qızmıĢ zireh yox, buna görə nəcis və çürümüĢ ət qoxusu verər. Ġlk dəfə ölüm rəsmi gördüyünüzü bilirəm. downloaded from KitabYurdu.org
247 Bundan bir il qabaq uzun, arıq və əsrarəngiz bir qoca məni nəqĢ eləyən gənc ustad nəqqaĢı evinə çağırdı. Ġkimərtəbəli evin yarıqaranlıq nəqĢ otağında ənbər qoxulu, ipək sayaq nəfis qəhvəyə qonaq eləyib, gənc nəqqaĢın ağlını aldı. Sonra da kölgələrə bürünmüĢ mavi qapılı otaqda ən yaxĢı hind kağızlarını, sincab tükündən düzəldilmiĢ fırçaları, qızıl təbəqələri, çeĢid-çeĢid qələmləri və mərcan saplı qələmyonanları göstərib, çox yaxĢı pul verəcəyini vəd eləyərək usta nəqqaĢı həvəsləndirdi, sonra dedi: «Mənə ölümün rəsmini çək». «Həyatımda heç ölüm rəsmi görmədən ölüm rəsmi çəkə bilmərəm», – sonralar mənim rəsmimi çəkməli olan möcüzə əlli nəqqaĢ dilləndi. «Bir Ģeyi çəkmək üçün mütləq əvvəlcə onu görmək tələb olunmur», – ehtiraslı arıq qoca dedi. «Bəli, bəlkə lazım gəlmir», – məni çəkən ustad nəqqaĢ dedi. «Amma rəsmin qədim ustadların çəkdiyi kimi mükəmməl olmasını istəyirsənsə, yenə on min dəfələrlə çəkməlisən. Nəqqaş nə qədər ustad olur olsun, yeni mövzunu ilk dəfə şəyird kimi çəkir ki, bu da mənə heç yaraĢmaz. Ölüm rəsmi çəkəndə ustalığımı bir tərəfə qoya bilmərəm, çünki bu, mənim üçün az qala ölüm deməkdi». «Bu
ölüm bəlkə
səni mövzuya
yaxınlaĢdırar», – dedi ixtiyar. downloaded from KitabYurdu.org
248 «Bizi
mövzunu yaĢamaq
yox, heç
yaĢamamaq usta eləyir». «Onda bu ustalıq ölümlə tanıĢ olmalıdı». Beləcə, qədim ustadlara və bacarıqlarına hörmət eləyən nəqqaĢlara yaraĢan tərzdə ikimənalı kinayə, cinas, üstüörtülü və eyhamlarla dolu incə söhbətə giriĢdilər. Mənim varlığım söhbət mövzusu olduğuna görə çox diqqətlə dinlədiyim bu mübahisənin hamısının qəhvəxanamızdakı seçilmiĢ nəqqaĢları narahat eləyəcəyini bilirəm. Yalnız bir məqamda məsələ bura gəlib çatdı: «Nəqqaşın bacarığının ölçüsü hər şeyi qədim ustadların mükəmməlliyi ilə rəsm eləməsidimi, yoxsa kimsənin görə bilmədiyi mövzuları rəsmə gətirməsidimi?» – möcüzə əlli, gözəl gözlü, ağıllı nəqqaĢ dedi. Özü bu sualın cavabını bildiyi halda, ehtiyatlıydı. «Venesiyalılar nəqqaĢın gücünü
heç çəkilməmiĢ mövzuları və üsulları tapmasıyla ölçürlər», – iddialı ixtiyar dedi. «Venesiyalılar venesiyalı kimi ölürlər», – məni çəkəcək nəqqaĢ dedi. «Amma hamının ölümü bir-birinə oxĢayır», – qoca dilləndi.
nəqqaĢ dedi. «Ustad nəqqaş bir-birilərindən downloaded from KitabYurdu.org
249 tamamilə fərqlənən əfsanələri bizdən ötrü oxşar kimi çəkə-çəkə usta olur». Beləcə, söhbət venesiyalının və müsəlmanın ölümünə, Əzrayıla, Allahın digər mələklərinə, onların kafirin rəsmləriylə heç vaxt dəyiĢik salınmayacağının üstünə gəldi. Məni az sonra çəkəcək və bu anda sevimli qəhvəxanamızda gözəl gözləriylə mənə baxan gənc ustad bu uzun söhbətlərdən darıxır, əli səbirsizlik eləyir, məni çəkmək istəyirdi, amma mənim necə Ģey olduğumu bilmirdi. Gənc ustadı aldatmaq istəyən məchul qoca bunu hiyləgərcəsinə hiss elədi. Kölgələrə bürünmüĢ otaqda əbəs yerə yanan qəndilin alovuyla parlayan gözlərini möcüzə əlli gənc ustada dikdi. «Venesiyalıların sanki insan kimi çəkdiyi ölüm bizim Əzrayıla oxĢayan bir mələkdi», – dedi. «Amma insan görkəmindədi. Eynilə Qurani-Kərimi nazil eləyəndə Cəbrayılın Peyğəmbərimizə insan cildində görünməsi kimi. BaĢa düĢürsənmi?» Allahın ağlagəlməz bacarıq bəxĢ elədiyi gənc ustadın tələsdiyini, məni çəkmək istədiyini baĢa düĢdüm. Çünki Ģeytani qoca onda bu Ģeytani fikri oyandırmağı bacarmıĢdı: əslində, bütün nuruyla
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|