O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi toshkent moliya instituti k. Z. Xomitov

MQBHBning maqsadi – 
mulk qiymatini baholash bilan bog‗liq 
erkin raqobatga asoslangan malakali xizmatlar ko‗rsatish uchun
baholovchi va mulkdor o‗rtasida ochiq munosabat obyektiv konyunktura 
yetarli zaruriy shart-sharoitlarni yaratishdan iboratdir. 
MQBHBning vazifasi – 
uning ushbu maqsadiga erishish bilan 
bog‗liq funksiyalarni samarali bajarilishini ta‘minlash. 
MQBHBning faoliyat ko‗rsatishini asosiy tamoyillari quyidagilar 
hisoblanadi: 
-
barcha potensial buyurtmachilar o‗z mablag‗larini foydali tarzda 

---

186 
baholash xizmatlariga yo‗naltirishlari uchun ularga keng shart-sharoitlar 
yaratib berish; 
-
bozorda tuziladigan bitimlarning ixtiyoriyligi, ularning narxlari 
obyektivligi va qonuniyligi; 
-
erkin raqobat yo‗lida to‗siqlarni bartaraf etish; 
-
baholash faoliyati huquqiy ta‘minotining sifatliligi. 
-
baholash tashkilotlarining transparentliligi; 
-
baholovchi 
va 
mulkdor 
(buyurtmachi)lar 
huquqlari 
va 
manfaatlarini himoya qilinganligi.
MQBHBni uning obyekti bo„lmish mulkni 3 ta yirik guruhga 
ajratish nuqtayi nazardan quyidagicha tasniflanadi: 

ko‗chmas mulk qiymatini baholash bozori; 

ko‗char mulk qiymatini baholash bozori; 

biznes qiymatini baholash bozori. 
Ko‗char mulk qiymatini baholashning xizmatlar bozorida bugungi 
kunda mulkning barcha turlarini baholash barcha turdagi operatsiyalarni 
bajarishda zarur va quyidagi maqsadlarda amalga oshiriladi: 

garov orqali kreditlash; 

oldi sotdi jarayonida; 

mulkiy kelishmovchilikni bartaraf etish maqsadida; 

ustav kapitaliga kiritish va soliqqa tortish maqsadida; 

sug‗urtalash maqsadida. 
Harakatdagi mulkni bozor qiymatini baholash bugungi kunda 
baholash 
nazariyasidagi 
asosiy 
vazifalardan 
biri 
hisoblanadi. 
Harakatdagi mulkni baholash orqali asosiy fondlarning aktiv qismini 
bozor qiymatini aniqlash mumkin. Mulkning qiymatini bilgan mulkdor 
ochiq bozorda shu turdagi mulkka bo‗lgan talabni qaysi darajada 
ekanligini, bozorning shu sigmentining joriy holatini, foydalilik va zarar 
ko‗rish darajasi va shunga asosan boshqaruv qarorlarini qabul qilish 
investorlarni jalb qilish, biznesni qayta tashkillashtirish, korxona 
texnologik jarayonlarining effektiv darajasini aniqlash va boshqalar.