Падар кяндинин енсиклопедийасы
97
Qəzəl
BəĢarət, səd bəĢarət ki, qədəm basıb canan gəlmiĢ,
Dedilər Gəncədən Ģəhri-ġəkiyə can alan gəlmiĢ.
ġitabü iztirab etmə, könül, səbr eylə, səbr eylə,
Səməndər üstünə guya ki, bir bədi-xəzan gəlmiĢ.
EĢitdim ki, gəlib yarım, həzaran Ģadman oldum,
Kaman əbrü, gül əndamı cahana biniĢan gəlmiĢ.
Nə misli cümlə aləmdə, nə Ģəbhi məhvəĢan içrə,
Mücərrəb bəhrinə, billah, məhəki-imtahan gəlmiĢ,
Əsər badi-səba, oynar üzündə küfrtər zülfü,
Ey Abdulla, dönüb Mehdi ona sahibzaman gəlmiĢ.
XoĢ gəlmisən
Ey həbibim, ey ĢahənĢahi-cahan xoĢ gəlmisən,
Zibdeyi-həm zicəmali-arifan, xoĢ gəlmisən,
Mədəni-cüdü kərəm, Ģirinzəban, xoĢ gəlmisən,
Rövzeyi-canım mənim, ruhi-rəvan, xoĢ gəlmisən,
AliĢan, ənbərfəĢan, sahibzaman, xoĢ gəlmisən.
Nə əcəb lütf eyləyib sən bizləri yad eylədin,
Mərhəmi-dil, xatiri-qəmnağimi Ģad eylədin,
Bu Ģikəstə könlümü həm qəmdən azad eylədin,
Bu həqir biçarənin halına imdad eylədin,
Nüktədan, arami-can, ey nocavan, xoĢ gəlmisən.
Паша Йагуб
98
Gör necə birəhmdir, zülmü mənə az eyləməz,
Ol səbəbdən mürği-dil bu təndə pərvaz eyləməz,
Çağırıb könlüm evin bir kərrə avaz eyləməz,
Bu qədər məĢuq öz aĢiqinə naz eyləməz,
Dilsitan, sərvi-rəvan, əbrukaman, xoĢ gəlmisən.
Neçə müddət mən sənin təĢrifinə heyran idim,
Çox qəmnak, həm də ki, sərkəĢteyi-dövran idim,
Ruzü Ģəb dilimdəki «dilbər» deyib giriyan idim,
Bəsteyi-dami-məhəbbət, xəsteyi - fərman idim,
ƏzniĢan, dürri-giran, yəni canan, xoĢ gəlmisən.
Mən əgər xurĢidü məhtabanə eylərsəm nəzər,
AĢiqim, onda deməzlərmi mənə, ey müzdəcər,
Bundan özgə varmıdır bunda məgər Ģəmsü qəmər,
Xidmətindədir bu Abdullah sənin Ģamü səhər,
Can sənə qurbandır, ey can alan, xoĢ gəlmisən.
Ələ düĢməz
Dilbər, nə deyim, sən kimi canan ələ düĢməz,
Ləlin kimi heç ləli-BədəxĢan ələ düĢməz,
Zülfün kimi heç zülfi-pəriĢan ələ düĢməz,
Hər vəqt belə həkimü loğman ələ düĢməz,
Biçarələrin dərdinə dərman ələ düĢməz.
Mən aĢiq idim, Ģövqi anın var idi məndə,
Öz aĢiqinin kərdənini saldı kəməndə,
KəĢmirü Misir, Hindü Buxaravü Xütəndə
Musa Ģəhəri, Çin ilə Maçinü Yəməndə,
Gərçi gəzələr Rum, Ərəbistan, ələ düĢməz!
Падар кяндинин енсиклопедийасы
99
Əlqissə ki, yüz kafər ola, yüz də müsəlman,
Tövrat ilə Ġncilü Zəbur, ayəti-Quran,
ġamü Hələbü Tiflis ilə cümlə Trabzan,
Dərdbəndü Quba, Bakiyü Tatar ilə Zəncan,
Yüz seyr oluna külli-Dağıstan, ələ düĢməz.
Bir eylə səfər ləĢkəri-müjgan ələminə,
Gör neçə çöküb hökmü anın ruyi-zəminə,
Təbrizi ġəki, Gənçəvü Babil Ģəhərinə,
Ġran ilə Turan, Əraq, Məkkə, Mədinə,
Bunlarda belə sən kimi bir can ələ düĢməz!
Yüz zahid ola zirəkü həm layiqi-minbər,
ÇeĢmində nə əhyan, nə əzhan müsəvvər,
Yüz seyr eləsən gərçi bu dünyanı sərasər,
Əz ruzi-əzəl sən kimi yox saqiyi-kövsər,
Ta ruz edəsən, mən kimi ətĢan ələ düĢməz.
Cün ərzü səma, ĢeĢ çəhətü car ənasir,
La mislə……………………………
...........................................................
1
Abdullah ilə qolboyun ol batini zahir,
Qurbanın olum, heç belə dövran ələ düĢməz.
1
ġeirin iki sətri oxunmur
Паша Йагуб
100
Ey qaĢı kaman
Ey qaĢı kaman, ağzı sədəf, kakili ilan,
Ey Ģahi-ədalət, diĢi dür, sərvəri-xuban,
Ey gərdəni mina, rəviĢü sinəsi meydan,
Ey canım alan, afəti-bəxĢayiĢi-rəhman,
Ey xalı siyəh, müjəsi ox, hürüvü qılman.
Ey Ģuxi-çəfakarü biinsafü mürüvvət,
Bir yadına sal öz qulunu, eylə ətüffət,
Bir gəl yanıma, eyləməyək qəti-məhəbbət,
Əğyar ilə, Allahı sevər, etmə məmüvvət,
Öldürmə məni, qamətinə, hüsnünə heyran.
Hər kim üzünə etsə nəzər, yoxdu qərari,
Lalə ruxuna cün baxıban soldu üzari,
Əğyarə uyub, mənim ilən gəzmə kənari,
Bir üzünü göstər, danıĢaq sən səni tari,
Xəlq eyləməyib sən kimisin xaliqi-yəzdan.
Sən qönçeyi-gülsən, mənəm ol bülbülü-Ģeyda,
Əğyarə dəxi sirrimi gəl etmə hüveyda,
Zülfün görübən oldu xəcil ol Ģəbi-yelda,
Güya ki, Ģirin danıĢığın nitqi - Məsiha,
Bir görmək ilə hasil olur zövqi-firavan.
Ey Xosrovi-xuban, kərəm kani ĢəhənĢah,
Abdullahı dur eyləmə, ey sahibi Çəmçah,
Ta ki, görübən olmuya Ģad düĢməni-bədxah,
Vəslindən anı ayırıban, eyləmə gümrah,
Nola ki, olaq biz də sənə bir daha mehman.
Падар кяндинин енсиклопедийасы
101
Cığalı Müxəmməs
Ey Ģux, mənim yari-vəfadarımsan sən,
Dil gülĢəni, həm qönçeyi-gülzarımsan sən,
Bu iĢvədə çün yari-dilazarımsan sən,
Bir zalımi-birəhm, cəfakarımsan sən.
Ey afəti-dövran,
Ey Xosrovi-xuban,
Canım sənə qurban,
Ey dərdimə dərman!
BiĢübhə, mənim eĢqdə dildarımsan sən,
Hər baxıĢı bir ahu, mənim canım alıbdır,
ġəfqət nəzəri könülümü sövdayə salıbdır,
Heyva kimi hicr içrə bu rəngim saralıbdır,
Qəm çəkə-çəkə daxi gözüm yolda qalıbdır
Ey talei-bərbad,
Mən əmrinə münqad,
Fəryad ki, fəryad
Eylə məni azad!
Ey qaĢı hilal, yari-kamandarımsan sən.
Bəsdir bu qədər cövrü çəfalar, sənə qurban,
Seyr eylə, sürüb zövqü səfalar, sənə qurban,
Mən görməmiĢəm səndə vəfalar, sənə qurban,
Gəl, dərdimə qıl bircə Ģəfalar, sənə qurban,
Güldür məni hərdəm,
Et dərdimə məlhəm,
Ey sirrimə məhrəm,
Sultani-mükərrəm,
Nazik bədəni yengi yetən narımsan sən!
Паша Йагуб
102
Canım üzülüb ta belə dövranın əlində,
Ey çərxi-fələk, qalmıĢam hicranın əlində,
Ömrüm tükənib bir belə cananın əlində,
Bir zalımi-bidadü can alanın əlində,
Ey yasəmənü gül,
Gəl, eylə təhəmmül,
Manəndeyi-bülbül,
Zülfün ucu sünbül,
Gözüm açıban görməyə didarımsan sən.
Zülfün görübən nərgisü sünbül xəcil oldu,
Lalərüxünə baxdı o dəm gül, xəcil oldu,
Bu narın olan sövtünə bülbül xəcil oldu,
ġad olmayan hicrinə bu dil xəcil oldu,
Ey mahirü kamil,
Eyhamə müqabil,
Qılma məni zail,
Ol sən buna qail,
Abdüllaham, ol valehi-qəmxarımsan sən.
Güldü, gül
Ey gözəl, əvvəl ki, əsli-fəsli-babın güldü, gül,
Ol ənasir xak, badın, atəĢ, abın güldü, gül,
Ruhi-pakın can, həm cənnət, məabın güldü, gül
Pərdə güldür, çöhrə gül, sətri-niqabın güldü, gül,
Gül üzündə sünbüli-pürpiçü tabın güldü, gül,
Qəmzə güldü, Ģivə gül, nazü itabın güldü, gül,
Nitq güldür, sövt gül, həm iztirabın güldü, gül.
Падар кяндинин енсиклопедийасы
103
Gül zənəxdan, güldü müjgan, çeĢmi-xumarın da gül,
QaĢ güldür, diĢ güldür, rəngi-ruxsarın da gül,
Həm ləbin gül, ğəbğəbin gül, zövi ənvarın da gül,
Cəbhə güldür, sinə gül, qoynunda gülnarın da gül.
Türrə gül, tel gül, qara keysuyi-zərtarın da gül,
Dəst gül, pa gül, bədən gül, buyi-nabın güldü, gül.
Ey gülüm, sən necə gülsən, min sana heyran gül,
Qədd gül, boy gül, kəmər gül, naf gül, fincan gül,
Həm dəhan gül, həm zəban gül, güĢ gül, püstan gül,
Xal güldür, hal gül, xislət də gül, xəndan gül,
Dəst gül, said də gül, bazu da gül, kətfan gül,
Dab güldür, ləb güldür, kəb gül, kəban gül,
Badə gül, meyxanə gül, saqi, Ģərabın güldü, gül.
Muyi-cismin eyni gül, baĢındakı sevda da gül,
Həlq güldür, saqi gül, zanu da gül, ziba da gül,
Dəst güldür, muĢt güldür, əngüĢt gül, rəna da gül,
Ətr güldür, mətn güldür, ləfz gül, məna da gül,
Tuti güldür, ləhcə gül, yaqut gül, həmra da gül,
ġəhd-qənd gül, ərğəvan gül, zir gül, bala da gül,
Xeyli nazik bu müəmmayi-kitabın güldü, gül.
Müxtəsər, gülsən qamu, baĢın gül, ayağın da gül,
Həm libasın, həm vücudun gül, solun-sağın da gül,
Saqi gül, sağər də gül, səhba gül, əyağın da gül,
GülĢənin gül, ta gülüstan-bustan bağın da gül,
ġeĢ cahatın, ey sənəm, hətta ki, torpağın da gül,
GərdiĢin gül, hər iĢin gül, görməli çağın da gül,
Sən də bülbülsən, ey Abdulla, cavabın güldü, gül.
Паша Йагуб
104
Həcvi - məlih
Ola bərbad, görüm, boylə yava dövrani,
Bəlkə bundan da yaman ola onun payani.
Bundan əqdəm görünüb nadir olurdu Ģüəra,
Camivü Sədivü Firdovsivü həm Xaqani.
Hafizü Xacü, Fizuli və Nizami Gəncə,
Xosrov, Molla Nəvai, Həsən Ġsfəhani.
Rəhmət olsun bunların cümləsinə ta məhĢər
Ki, qoyublar yadigar hər biri bir niĢani.
Ġmdi bu çərxi-sitəmkar bu Cücük kəndində
Sadığı Ģair edib, rast qılıb meydani.
Sadına möcəmeyi kəsr ilən zəmm oluna,
Bir xəbər alasınız onda nədir dərmani.
Bir də Mahmud deyilən, ġəkilidə
1
çıxmıĢdır,
Bircə əksikdir anın arpa ilə səmanı.
Ġki qırxın yerinə baĢına bir cim qoysaq,
O zaman Ģənbə günü rayic olur fərmani.
Molla Qurban törəyib bir də Məlikballıda,
2
GötürürmüĢ, dedilər, o da qılınc, qalxani.
1
AğdaĢ və Göyçayda kənd adı
2
XIX əsrdə Ucarın Məlikball kəndində yaĢamıĢ Ģair Qurbana iĢarə
edir.
Падар кяндинин енсиклопедийасы
105
Yüzünü əlif ilə altmıĢa təbdil eləsən,
DüĢə üĢtür dalına bank ura heyvani,
Bir də AğdaĢda bir qəryədə var Molla Rəsul,
Laf edib o da calırmıĢ, dedilər, zurnani.
Ayağın baĢına qoysaq, ordan xəzəf etsək,
Kim döyər kim döĢünə, gəzdirə bu heyvani.
Bir də Xaçmazlı
1
Məhəmmədbəy ağa var, koxa,
Yolla, gəlsin yanıma, bir görüm ol mövlani.
Basıban bağlayır imiĢ o da beĢ bağlamadan,
DanıĢırmıĢ, dedilər, laf, kəzəf, hədyani.
Der imiĢ «bu sözümü molla filankəs bilməz»,
Özünə cıxır imiĢ Gəncə, ġəki, ġirvani.
Gün keçir, bir də nə lazım,danıĢaq tul kəlam,
Bəqt vardır, sabaha qalsın onun divani.
Biri var Molla Əli ġəmsavada vəznĢünas,
Mən eĢitdim ki, o da Ģer deyir pünhani.
Xeyli babat danıĢır, ĢeĢrək üçün verdim ona,
Körpükəndi, Qaxayı, Alpovutu, Qazyani,
Bir də molla QoĢaquvaqda törəyib,
Mərifətdən dəm urub, qurdalayır cox ani.
1
Oğuz rayonunda kənd adı
Паша Йагуб
106
Ġsmi-camiddi, gərək qəlb ola lami dü sədə,
Mirzəxan bayeidir ləzgi Qasım alani.
Daxi qoydu yerə Ģairliyi bu Abdullah,
Bir də minbəd danıĢmaz süxəni-övzani.
Падар кяндинин енсиклопедийасы
107
Ġstifadə olunmuĢ ədəbiyyat
1.
V. Məmmədəliyev – “Quran” tərcümə.
2.
Rəcəb Dıkıcı – “Böyük övliyalar”.
3.
MəĢədixanım Nemət – “AZərbaycanda
pirlər”.
4.
Nazim Tapdıqoğlu (VəliĢov) –“Zərdab
ensklopediyası”.
5.
Gülxani Pənah – “Oğuz Ģəhidləri, itkinləri”.
6.
Məsim Kərim – “120 yaĢlı məktəb”.
7.
Mövlana Cəlaləddin Rumi– “EĢq pərva-
nəsi”.
Паша Йагуб
108
Мця ллифдя н
Бу к и т а б ын ч а п ын да мя н я
ма д д и в я мя н я в и дя с т я к
о л му ш Эц лмя ммя до в му х т а р
Яшр я ф
о ь л у н а ,
Щц с е й н о в
Аб д у л л а
Шюй ц б
о ь л у н а ,
Бя ши р о в Лц т в и й а р Ни й а з и
о ь л у н а
в я
д и э я р
в я т я н п я р в я р
padarlыlara,
щя мч и н и н , “Зя р д а б и ЛТД” ММЪ-
н и н
р я щб я р л и й и н я
в я
к о л л е к т и в и н я
юз
д я р и н
т я шя к к ц р ц мц б и лд и р и р я м.
Падар кяндинин енсиклопедийасы
109
Паша Йагуб
110
Kitabın içindəkilər
REDAKTORDAN ............................................................. 3
PADAR KƏNDĠ ................................................................ 7
PADAR KƏNDĠNĠN TOPONĠMLƏRĠ ........................... 10
HACI MƏMMƏDƏLĠ ARXI .......................................... 10
SEYĠD ƏMBƏRCƏSĠ ..................................................... 10
ĠSLAM YERĠ ................................................................... 11
KAZIM ÖLƏN ................................................................. 11
BAZAR YERĠ .................................................................. 12
DAġ ÜZ............................................................................ 12
AĞ TALA ........................................................................ 13
QARALI TALASI............................................................ 13
SĠLĠKOV SAHƏSĠ .......................................................... 13
ATA BAĞI ....................................................................... 13
MƏMMƏDDURSUN SAZI ............................................ 14
ĠSGƏNDƏR ÇÖKƏKLƏRĠ ............................................. 14
QARAQORALIQ............................................................. 14
XƏLĠFƏ YERĠ ................................................................. 14
QUMLUQ ÇAYI.............................................................. 15
PĠR QARAĞAC ............................................................... 15
QƏRĠBLƏR QƏBĠRĠSTANLIĞI .................................... 15
ÇƏLƏBĠ BULAĞI ........................................................... 16
NEHRƏ BULAĞI ............................................................ 16
SONA BULAĞI ............................................................... 16
MƏMMƏDDURSUN BULAĞI ...................................... 16
QALA YERĠ .................................................................... 17
AĞ BULAQ ..................................................................... 18
ÇIR-ÇIR BULAĞI ........................................................... 18
KĠRƏC KÖRPÜ ............................................................... 18
ATASI KÖRPÜSÜ .......................................................... 18
FATMA KÖRPÜSÜ ........................................................ 19
Падар кяндинин енсиклопедийасы
111
SARISU ÇAYI ................................................................. 19
PADAR KƏNDĠNĠN MÜQƏDDƏS YERLƏRĠ
ġEYX YUSĠF ƏFƏNDĠ ................................................... 23
HACI ƏBDÜSSƏLAM ƏFƏNDĠ ................................... 32
MOLLA MĠRMƏHƏMMƏD ƏFƏNDĠ ......................... 37
HACI ABDULLA PADARLI ......................................... 39
SOYQRIM
ERMƏNĠ VƏHġĠLĠYĠNĠN PADAR
KƏNDĠNDƏKĠ ĠZLƏRĠ .................................................. 46
PADAR KƏNDĠNĠN ġƏHĠDLƏRĠ ................................. 48
ÜRƏKLƏRDƏ YAġAYANLAR
QƏRĠB YÜZBAġI ........................................................... 54
SƏMƏD VURĞUN PADARDA ..................................... 66
GÜLMƏMMƏD KĠġĠ...................................................... 68
SABĠR HƏKĠM................................................................ 71
LÜTVĠYAR HƏKĠM ....................................................... 74
PADAR KƏNDĠNĠN REPRESSĠYA
QURBANLARI ................................................................ 76
PADAR KƏND MƏKTƏBĠ ............................................ 77
PADAR KƏNDĠNDƏ KOLXOZ DÖVRÜ ..................... 79
PADAR ĠCRA NÜMAYƏNDƏLĠYĠ .............................. 80
PADAR BƏLƏDĠYYƏSĠ ................................................ 81
1941-1945-CĠ ĠL MÜHARĠBƏSĠNDƏ PADAR
KƏNDĠNDƏN ĠġTĠRAK ETMĠġ
VETERANLARIN SĠYAHISI ......................................... 82
ƏFQANISTAN MÜHARĠBƏSĠ VETERANLARININ
S Ġ YA H I S I ................................................................... 83
PADAR KƏNDĠNĠN BƏZĠ GÖRKƏMLĠ
ġƏXSĠYYƏTLƏRĠ VƏ TANINMIġ ZĠYALILARI ....... 84
Müəllim haqqında ............................................................ 90
Паша Йагуб
112
Torağaylar danıĢır ............................................................ 90
ABDULLA PADARLI, Bəyənməz.................................. 91
DeyiĢmə
Abdulla Padarlı ilə ġah Səmədin deyiĢməsi ..................... 92
QIFILBƏND
ġıx Səmədin Abdulla Padarlı ilə deyiĢməsi ..................... 94
Bayatılar .......................................................................... 96
Qəzəl ............................................................................... 97
XoĢ gəlmisən ................................................................. 97
Ələ düĢməz ....................................................................... 98
Ey qaĢı kaman ................................................................ 100
Cığalı Müxəmməs .......................................................... 101
Güldü, gül ....................................................................... 102
Həcvi - məlih .................................................................. 104
Ġstifadə olunmuĢ ədəbiyyat ............................................ 107
Падар кяндинин енсиклопедийасы
113
ПАША ЙАГУБ
ПАДАР КЯНДИНИН
ЕНСИКЛОПЕДИЙАСЫ
Мятбяянин директору: Елман Гасымов
Дизайнер: Мятанят Ялигызы
Чапа имзаланмышдыр:
Форматы 84х108 1/16. Щяъми 7 ч.в.
Сифариш №240. Тираж 200
«Зярдаби ЛТД» ММЪ
Няшриййат Полиграфийа мцяссисяси
Китабын ичиндяки мящуматлара мятбяя ъавабдещлик дашымыр
Иш (012) 514-73-73
Dostları ilə paylaş: |