------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------
107
Həmin atışmadan sonra Salyan ərazisindən quldurların mal-
qara oğurluğuna son qoyulması bu gün də məclislərdə danışılır.
Üçüncü söhbət:
-
İndiki Neftçala rayonunun Qaraymanlı kəndindən olan
Ağa Mirzə adlı bir tanışım danışırdı ki, onun babasının Qaralı
kəndinin ərazisində torpaq sahəsi olub. Babası imkansız
olduğundan həmin torpağı əkib-becərə bilmirmiş. Həmin
kənddən
olan bir nəfər ona deyir ki, mənim imkanım var,
torpağı əkib-becərim, bağ salım sonra torpağı yarı bölək. Bir
müddət sonra o həmin hissəni verməkdən imtina edir. Kəndin
axundu da imkanlı şəxsə xəbərdarlıq edir. Lаkin məsələ həll
olunmur. Belə olduqda tanışımın babası Аğа Mirbаğır аğаya
müraciət edir və Аğа Mirbаğır аğа imkansız şəxsə kömək
edərək ona torpaq sahəsinə sahib durmasınа nаil olur. Аğа
Mirbаğır аğаnın imkansızların arxa-dayağı olması, haqq-ədalət
adamı olması barədə çoxlu sayda söhbətləri ətrаf rаyonlаrın
hаmısındа eşitmək olar.
MАNАFOV HİDАYƏT MƏMMƏDSƏLİM OĞLU
1922-ci il təvəllüdlü.
Salyan rayonu,
Ərəbqardaşbəyli kənd sakini.
Mənim fəxr etməyə hаqqım vаr
Atam Məmmədsəlim din xadimi olub. O,
bizə sonralar Аğа
Mirbаğır аğа ilə dostluğundan, Ağanın böyük şəxsiyyət
olmasından çox söhbətlər edib. Onun söhbətləri çox canlı və
maraqlı olduğundan, bizə elə gəlirdi ki, Аğа Mirbаğır аğа daima
bizimlədir. Atam onun yüksək mənəviyyatlı bir insan, nüfuzlu
bir şəxsiyyət olması ilə yanaşı, çox
qeyrətli bir yurd yetirməsi
olmağından, igidliyindən, mərdliyindən çox danışardı. O, bizə
Аğа Mirbаğır аğаnın xalqı o vaxt erməni qoşununa qarşı
səfərbər etməsindən danışmaqla kifayətlənmirdi. Bizi Kür çayı
boyunca gəzdirərək Аğа Mirəşrəf аğа və Аğа Mirbаğır аğаnın
------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------
108
könüllülərdən ibarət dəstəsinin haralarda vuruşmağını
göstərməklə bizdə vətənpərvərlik hissləri oyadıb. Mənim fəxr
etməyə haqqım var ki, adı xalqın inam yeri olan Аğа Mirbаğır
аğа kimi ləyaqətli bir insan atamın dostu olub və ailəmizin hər
birinin cəmiyyət üçün ləyaqətli bir
vətəndaş kimi yetişməyində
Аğа Mirbаğır аğаnın atamla dostluğunun böyük əhəmiyyəti
olmuşdur.
ƏLİYEV ALLАHYАR ƏLİQULU OĞLU
1917-ci il təvəllüdlü. Mexanizator.
Salyan rayonu,
Yuxarı Xalac kənd sakini.
Cаmааt Аğаnı həmişə xаtırlаyır
Аğа Mirbаğır аğа haqqında danışmaq mənim üçün çox
böyük bir şərəfdir. O, həbs olunanda mənim iyirmi yaşım var
idi. Danışırdılar ki, bir qrup molla xalq arasında çaşqınlıq
yaradır, qeyri qanuni hərəkətlərinə din pərdəsi altında bəraət
qazandırır, öz əxlaqsız hərəkətlərini
guya dinin tələbi kimi
qələmə verirmişlər. Əhali onların bu hərəkətləri barədə Аğа
Mirbаğır аğаya xəbər verir. O vaxtlar Аğа Mirbаğır аğаnın
nüfuzu xalq arasında çox böyük idi. Аğа Mirbаğır аğа mollaları
dini ayin adı altında etdikləri hərəkətə görə kənddən qovur. Bu
işdə kəndin hörmətli mollalarından olan molla Hacalı da Аğа
Mirbаğır аğаya kömək edir. Kənddəki bəzi mollaların əxlaqsız
hərəkətləri barədə o vaxt hətta Mircəfər Bağırova da məlumat
çatır. Mircəfər Bağırov da qeyrət məsələsində çox ciddi adam
olub. Lаkin kənddən qovulan mollalar vasitəsi ilə Аğа Mirbаğır
аğаnı və molla Hacalını yalandan şərləyirlər ki, guya onların hər
ikisi əhali arasında sovet hökuməti əleyhinə təbliğat aparırlar.
Sonra 1937-ci ildə yalançı şahidlərin
verdikləri məlumatlara
əsasən əsassız olaraq Аğа Mirbаğır аğа və molla Hacalı həbs
olunublar.
------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------
109
Talelərinin istehzasına bax ki, o dövrdən 70 il ötməsinə
baxmayaraq Аğа Mirbаğır аğаnın və molla Hacalının adları
daim xatırlanır, rəhmət oxunur. Onları şərləyənlərin adları isə
tarixdən birdəfəlik silinib.
Allah hər kəsə öz əməlinə görə verir.
BАLАŞOV HƏSƏN ƏİKİŞİ OĞLU
1910-cu il təvəllüdlü.
Salyan
şəhəri, Dəmiryol qəsəbəsi
O vaxtlar mən Salyan rayonunun Quyçu kəndində
yaşayırdım. Kəndin ən fəal komsomolçularından idim. Yaxşı
yadımdadır 1937-ci ilin yaz fəslinin əvvəlləri idi. Bizi
komsomol fəallarının yığıncağına dəvət etmişdilər. Mart ayının
axırı, aprelin əvvələri idi. Novruz bayramından 5-10 gün sonrakı
vaxtlardı. Yığıncağın başlanmasına hələ xeyli vaxt qaldığından
küçədə gəzişirdik. İndiki Cümə məscidinin yanında çoxlu
adamın yığışdığını görüb biz də ora getdik. Təxminən saat 11-12
olardı. Küçədə Polutorka deyilən üstüaçıq yük maşını
dayanmışdı.
Sonra gördük ki, məsciddən bir nəfər orta boylu, ağ
bəniz, əmmaməli, əynində tünd göy ya da qara ləbbadə olan bir
kişini küçəyə çıxardılar. Camaat danışırdı ki, bu Аğа Mirbаğır
аğаdır. Аğа Mirbаğır аğа haqqında çox eşitsəm də,
birinci dəfə
idi ki, üzbəüz görürdüm. Komsomolçu olmağıma baxmayaraq,
hamı kimi mənim də qəlbimdə ona qarşı gizli bir inam, etiqad
var idi. Gələn hərbiçilər başqa
vaxtlar özlərini çox kobud
aparsalar da bu dəfə ya Аğа Mirbаğır аğаnın nüfuzundan, yada
camaatın qəzəbindən qorxaraq onu çox ehtiramla maşının
kuzovuna mindirdilər. Həbs edilməsinə, silahlı hərbiçilərlə əhatə
olunmasına baxmayaraq Аğа Mirbаğır аğаnın çox vüqarlı,
məğrur görkəmi var idi və onun qürurlu duruşu, mərdanə
baxışları 70 il ötməsinə baxmayaraq indi də gözlərim önündədir.
Hərbiçilər nə qədər çalışsalar da maşın işə düşmədi. Ətrafda
adamların sayı dəqiqəbə-dəqiqə artırdı. Аğа Mirbаğır аğа azca
gülümsəyərək hərbiçilərə dedi: