Qulam Sadiq, Saday Quluyev s 15 1937-ci ilin represiya qurbanı
Yüklə 2,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------ 113 tanıdığı milis işçisi Qara, NKBD-nin agenti Ağadadaş, Ağadadaşın qardaşı Rüstəm və bir neçə nəfər də başqa adamlar... Sonra onları təxminən saat 10-da indiki prokuroturanın yerində olan gəmi pristanına apardılar. Аğа Mirbаğır аğа mənim atamla və əmimlə çox yaxın dost olublar. Sonra atam danışardı ki, NKBD işçiləri olan Ağadadaş və Rüstəm qardaş olmalarına baxmayaraq xasiyyətdə çox fərqli imişlər. Rüstəm deyilənə görə Аğа Mirbаğır аğаya həddən çox inanırmış. Elə onun nəticəsidir ki, 1937-ci ildə Аğа Mirbаğır аğа cibindəki, içərisində 82 ədəd qızıl imperial olan kiçik kisəni evinə verməyi məhz NKBD işçisi olan Rüstəmə etibar etmişdir. Tutduğu vəzifənin məsuliyyəti və həddən artıq gərgin bir dövr olmasına baxmayaraq, Rüstəm ona verilən düyünçəni sonralar Аğа Mirbаğır аğаnın ailəsinə təqdim etmişdir. Mənim atam Məlik tacir olub. 10-12 xarici dildə sərbəst danışırmış. Sonralar Аğа Mirbаğır аğаdan dini təhsil alıb. Rüstəmin Аğа Mirbаğır аğаnın verdiyi düyünçəni öz arvadı ilə birlikdə Аğа Mirbаğır аğаnın arvadı Mirbəyimə verməsini Rüstəmin arvadı atama danışarkən eşitmişəm. Rüstəm deyilənə görə sonralar da Аğа Mirbаğır аğаnın ailəsinə gizlincə çox köməkliklər etmişdir. Atam danışırdı ki, 1918-ci ildə Аğа Mirbаğır аğаnın dəvəti ilə türklər ermənilərlə vuruşmaq üçün Salyanda olanda bizim evdə qalıblar. Bizim evimiz ikimərtəbəli 16 otaqdan ibarət böyük mülk idi. Yeri gəlmişkən onu da qeyd etməliyəm ki, Аğа Mirbаğır аğаnın atası Zeynalabdin babam Hacı Ələkbərlə çox möhkəm dost olub. Çox yaxın dost olan hər iki ailə bir-biri ilə sıx əlaqə saxlayıblar. Atamın dediyinə görə Аğа Mirbаğır аğа İraqda təhsil alarkən babam Hacı Ələkbər dəfələrlə onun üçün pul göndərib. Valideynləri rəhmətə getdikdən sonra bu dostluğu övladları davam etdiriblər. Türk qoşununun böyükləri Ramazan paşa, Tələt paşa, Vəlhəd paşa, Ömər paşa və Soltan paşa barədə atam çox söhbətlər edərdi. Babam Hacı Ələkbər o vaxtlar türk qoşununa ------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------ 114 və Salyanın könüllülər dəstəsinə çox köməklik göstərib. Əmim, tacir Hacı Məmmədqulu da öz köməyini əsirgəməyib. Yeri gəlmişkən onu da qeyd etməliyəm ki, türklər Salyanda olarkən əmim Hacı Məmmədquluya oğlu olması xəbərini verirlər. Türk qoşununun başçılarından olan Ramazan paşa da bu xəbərdən çox sevinir və uşağa öz adını qoyur. Həkim, sonralar isə gözləri tutulduğu üçün «Kör Ramazan» kimi tanınan əmim oğlunu Salyanda yaşlı nəslin nümayəndələri yaxşı xatırlayırlar. Repressiya bizim ailədən də yan keçmir. 1930-cu illərdə atamın bütün əmlakını müsadirə edirlər. Bütün var-dövləti əlindən çıxan atam savadlı olduğu üçün daha da sıxışdırılıb. Ailəni yaşatmaq üçün malakeş kimi işləyib. Аğа Mirbаğır аğа 1937-ci ildə həbs olunduqdan sonra atam çox xiffət çəkirdi və cəmi iki il sonra 1939-cu ildə 65 yaşında qəflətən vəfat etdi. Mən Аğа Mirbаğır аğаnı son dəfə gördüyüm vaxtdan 70 il keçsə də, onun nurlu çöhrəsi hələ də gözlərim önündədir. KƏRİMOV SАHİB BАBА OĞLU 1923-cü il təvəllüdlü. Pedaqoq. Salyan rayonu Şorsulu kəndi. Mən onun sаyəsində yаşаyırаm Atam Kərimov Baba Ramazan oğlu Аğа Mirbаğır аğа ilə çox yaxın dost olub. Mən 6-7 yaşlarımdan atamla Аğа Mirbаğır аğаgilə çox getmişəm. Atam əkinçilik işlərini yaxşı bildiyindən ona köməklik göstərərdi. O, 1930, 1933-34-cü illərdə həbsdə olanda da, atam onun torpaqlarını əkib becərirdi. 1933-cü ildə həbsdən qayıtdıqdan sonra onun atamla dostluğu daha da möhkəmləndi. O, çox əliaçıq, səxavətli bir adam idi. Kimin əkməyə toxumluq taxılı olmasaydı, o, təmənnasız taxıl verərdi. Öz sahələrindən yığılan taxılın çoxunu imkansızlara paylayardı. Onun ərzaqla dolu zənbilləri, xüsusən də bayram ərəfəsində axşamlar kasıbların evinə apardığının şahidi olmuşam və hətta 1934-1936-cı illərdə mənim 13-14 yaşım olanda zənbil ------------- БЮЙЦК ЮVLИYA - АЬА MИRBAЬЫR аьа ------------ 115 aparmağa dəfələrlə kömək də etmişəm. Yeri gəlmişkən, onu da qeyd etməliyəm ki, adımı da Аğа Mirbаğır аğа qoyub və sonralar sağlamlığımın qorunmasında, mənim bir vətəndaş kimi yetişməyimdə, elmə marağımda onun əvəzsiz xidmətləri olub. Çox səliqəli geyinərdi. Süd məhsullarını, ət xörəkləri və plovu çox xoşlayаrdı. Mən uşaq olanda tez-tez burnumdan qəflətən qan axardı. Bir dəfə Аğа Mirbаğır аğаgilə getmişdik. Toyuq bişirmişdilər. Yemək yediyimiz vaxt yenə mənim burnumdam qan axmağa başladı. O, bunu görcək tez ayağa durdu və toyuğun sümüklərini yığıb yandırmağa başladı. Sonra o yanmış sümükləri həvəngdə əzdi və tozunu burnumun içərisinə sürtdü. Bildirdi ki, bundan sonra Sahibin burnuna yumruq vursanız da qanamayacaq. Mən çox təəccüb edirdim. Çünki atam məni çox həkimlərə göstərmişdisə də heç bir nəticəsi olmamışdı, indi yanmış toyuq sümüyü mənə əlac olacaqdı. Doğrudan da, o vaxtdan 75 ildən də çox vaxt ötməsinə baxmayaraq burnum bir dəfə də olsun qanamayıb. Sonra mən özüm institutda kimya-bialogiya fakültəsində oxuyanda mənə məlum oldu ki, Аğа Mirbаğır аğа bütün elmləri çox dərindən bilirmiş. Yeri gəlmişkən onu da qeyd etməliyəm ki, mənim atamın 12 övladı olub. Hamısı da ölüb. Atam vəziyyəti belə görcək Аğа Mirbаğır аğаya bir qoyun nəzir aparır. O, atama deyir ki, sənin bir oğlun olacaq, adını da mən qoyacam və çox uzun bir ömür yaşayacaq, sənin nəslinin davamçısı olacaq. Gördüyünüz kimi mən sax-salamatam, adımı da həqiqətən Аğа Mirbаğır аğа qoyub. Аğа Mirbаğır аğа 1937-ci ildə tutulanda mənim 14 yaşım var idi. Müharibə illərində mən kənd sovetində işləyirdim. Çox adamlar onun ailəsindən qaçıb gizlənirdilər. Mən isə Аllah şahiddir ki, onun ailəsinə açıq-aşkar və hərtərəfli kömək etmişəm. Atamın Аğа Mirbаğır аğа ilə olan dostluğunu mən çox yüksək qiymətləndirirəm. Sonralar xalam oğlu Şərif müəllim Аğа Mirbаğır аğаnın qızı Sara ilə ailə qurdu, məndə xalam qızı, Yüklə 2,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|