Samarqand veterinariya meditsinasi instituti

Mavzu: Keyingi oyoq muskullari

Darsning mazmuni: Keyingi oyoq muskullari ham oldingi oyoq muskullari singari bo’g’imlarni tuzilishi va harakat turiga ko’ra bir nechta guruhga bo’linadi.
Tos – son bo’g’imiga ta’sir etuvchi muskullar – bu bo’g’im tuzilishiga ko’ra oddiy, harakati ko’p o’qli. Bu bo’g’imda yozish – bukish; yaqinlashtirish – uzoqlashtirish; kam miqdorda aylantirish; bo’g’imni bukilish jarayonida – supinatsiya, bo’g’imni yozilish jarayonida pronatsiya sodir bo’ladi.
Ekstenzorlar – kuchli taraqqiy etgan muskullar bo’lib tos – son bo’g’imini orqa qismida joylashadi, ular o’z navbatida sag’ri va sonning orqa guruh yozuvchi muskullariga bo’linadi.
Fleksorlar – uncha kuchli taraqqiy etmagan bo’lib tos - son bo’g’im oldingi qismida joylashgan.
Adduktorlar – kuchliroq taraqqiy etgan bo’lib son suyagini medial yuzasida joylashadi.
Abduktorlar – bu funktsiyani sag’ri guruhi muskullaridan sag’rini chuqur, o’rta va sonni ikki boshli muskuli bajaradi.
Supinatorlar – orqangi oyoqni tashqi tomonga aylantiradigan muskullar gruppasi, bu muskullarga tashqi va ichki qiyshiq muskullar, ikkilamchi, yonbosh bel va sonni ikki boshli muskullari kiradi. Yuqoridagi muskullar qisqarganda tos – son bo’g’imi bukiladi, keyingi oyoq tashqi tomonga (lateral) olinadi va harakat jarayonida tizza bo’g’imi (tizza) qorin devoriga tegmaydi.
Pronatorlar – orqangi oyoqni ichki tomonga aylantiradigan (buradigan) muskullar guruhi, bu muskullarga sag’rini yuza, yarimpay va yarimparda muskullari kiradi.

Muskul nomi	Muskulni birikish joyi		Muskulni topografiyasi
Tos – son bo’g’imiga ta’sir etuvchi muskullar
Sag’rini yuza muskuli - M .glutaeus superficialis		Makloq va dumg’azadan son suyagini 3-tebratkichiga		Faqat otlarda. Teri ostida sag’ri oblastida
Sag’rini o’rta mus- kuli. m. glutaeus medius		Bel, dumg’aza va makloqdan qon suyagini katta teb ratgichiga		Yonbosh suyagini sag’ri yuzasini to’ldirib turadi.
Sag’rini chuqur muskuli-m.glufaeus profundus		Tos suyagini quymich o’qidan son suyagini katta tebratkichiga.		Sag’rini o’rta muskuli ostida
Sonni ikki boshli Muskuli - m. biseps femoris		Dumg’azadan va quymich do’ngli- gidan katta boldir va tovon do’ngligiga		Sonni yonida va orqasida teri ostida.
Yarim pay muskuli- m. semitendinosus		Quymich suyagidan katta boldir tarog’i, tovon dungligiga		Teri ostida qoni ikki boshli muskuli orasida
Yarim parda muskul-m.semimebranoqus		Quymich suyagi- dan son va boldir suyagini yon tupig'iga		Yarim pay muskuli orqasida, teri os- tida
Sonni kvadrat muskuli-m guadratus femoris.		Quymich suyagidan. qonni plantar yuzasiga
Belni katta muskuli-m. psoas major		Ko’krak va bel umurtqasi ventral qismidan sonni kichik tebratkichiga		Belni ventral qismi
Yonbosh muskul- m. iliacus		Yonbosh va dumgaza suyagi qanotini medial yuzasidan. son suyagini kichik tebratgichigacha		Belni katta muskuli yonida
Son fastsiyasini taranglovchi keng muskul- m. tensor fasciae latae		Makloqdan sonni keng fastsiyasiga		Sonni oldida, teri ostida
Tikuvchi muskul (taroqsimon) - m. Sartorius		Yonbosh suyagini medial qismidan tizza suyagiga		Son suyagini medial yuzasida
Noksimon muskul-