Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 1,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yuxarı hədd qanunu
heyvanlar qrupunda hansısa təbii iyerarxiya yaranır. Әvvəlcə başçının iyerarxiyası yaranır: yalnız bundan sonra bu qrupun üzvləri yeyə bilər, özünü qaydaya sala bilər və cütlük yara ‐ da bilər. Təbiətin inkar olunmaz birinci qay ‐ dası məqsədə uyğun olan qaydaları yarat maqdır. İnsan cəmiyyətində vahid başçının olma ‐ ması vətəndaş müharibəsinə gətirib çıxarır. Başçı o adamdır ki, digərlərini əzmədən, dağıt madan və zəbt etmədən öz ağlının gücü ilə digərlərinin funksionallığına təminat verə bilir. Әks halda söhbət infantil liderlikdən gedə bilər. Lider o adamdır ki, xidmət edə bilir, fəaliyyət göstərməyə məcbur edə bilir, həm maddi, həm də mənəvi səviyyədə nailiyyət qazanmanın ən yüksək səviyyədə əldə olun ‐ ması naminə hamının arasında müna sibət ‐ lərin harmoniyasını yarada bilir. Yalnız o adam rəhbər ola bilər ki, yaxşı xidmət etməyi bacarır. Həqiqi rəhbər yad ərazidə olduqda o ərazinin liderini hamıdan yaxşı xidmət etmək və tabe olmaq qabiliy ‐ yətinə görə tanıya bilir. Lider o adamdır ki, ilahi proporsiyanı, real lığın verdiyi proporsiyanı, həyat enerjiləri nisbətlərinin hərəkətlərini dərk edir və andan‐ ana, vəziyyətdən‐vəziyyətə keçdikdə qələbə həllini almaq üçün lazımi formulu istifadə edir. O, ümumi mövcudluq məsələsini həll edən həyat formulunun yaradıcısıdır. Lider ümumi məqsədə nail olmaq naminə kollektivin fəaliyyətini əla əlaqələndirmək bacarığına malik olur. Lider humanistlik ekologiyasının zirvəsi ‐ dir. O özü özünü ardıcıl və məsuliyyətlə inkişaf etdirir. Dünya təcrübəsi göstərir ki, insanlıq tari ‐ xində liderliyin çox böyük rolu vardır. Güclü lideri olan millətlər və dövlətlər yüksək inkişaf yolu keçmiş və tarixi uğurlar əldə etmişlər. Lakin liderlik keyfiyyətləri təkcə dövlət baş ‐ çıları, siyasi xadimlər üçün yox, hər bir şəxsiy ‐ yət üçün vacibdir. Hər kəs işlədiyi yer dən asılı olmayaraq, liderlik keyfiyyət lərinə malik olmalı və bunun üçün öz üzərində daim çalış ‐ malıdır. Hər bir müəssisənin, kollektivin, idman komandasının və s. uğuru ona rəhbərlik edən liderin liderlik bacarığından çox asılıdır. Liderliyin həqiqi prinsipləri dəyişməzdir. Özünü həqiqi lider görmək istəyən hər bir şəxs liderlərə xas olan inkarolunmaz qanun ‐ ları bilməli, özünün liderliyi üçün lazım olan dəyişikliyi həyata keçirməli, yüksək liderlik keyfiyyətlərinə malik tarixi şəxsiyyətlərin həyatını öyrənməli, müasirləri olan liderlərin uğurlarının mahiyyətini özü üçün aydınlaş ‐ dırmalıdır. Siz liderliyin inkarolunmaz qanunlarından nə qədər çoxuna riayət etsəniz, liderlik keyfiy ‐ yətləriniz və həyat uğurlarınız da bir о qədər çox olar. Liderlərin həyatının təhlili göstərir ki, onları üç qrupa bölmək olar: • 5% liderlər cəmiyyətdə baş verən böhranlar zamanı meydana çıxırlar. Bu‐ rada təsadüflərin rolu çox böyükdür. • 10% liderlər təbiətən liderlik keyfiy ‐ yətlərinə malik olurlar, başqa sözlə, genetik kodlarla lider kimi dünyaya gəlirlər. • 85% liderlər 10% liderlərin təsiri ilə yetişir.
Dünyanın inkişaf tarixində 10% liderlər çox mühüm rol oynayırlar. Onların sayı nis ‐ bətən az olsa da, tarixin gedişinə təsirləri çox böyükdür. Dahi liderlər, əsasən, məhz 10% liderlər arasından çıxır. Belə bir fikir formalaşmışdır ki, liderliyin 21 inkarolunmaz qanunu var və onların mahiy ‐ yətinin dərk olunması gələcəkdə böyük uğur ‐ lar qazanan liderlər səviyyəsinə yüksəl məyə imkan verir. Liderliyin inkarolunmaz qanunları aşağı ‐ da kılardır: 1. Yuxarı hədd qanunu. Liderlik qabiliyyəti insanın səmərəlilik səviyyəsini müəyyən edir. 2. Təsir qanunu. Liderliyin həqiqi ölçüsü təsirdir. 3. Proses qanunu. Liderliyə bir gündə yox, hər gün çalış ‐ maqla çatmaq olar. 4. Naviqasiya (istiqamətləndirmə) qanunu. Hər bir kəs gəminin şturvalını fırlada bilər, lakin kurs götürmək üçün lider tələb olunur.
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014 5. E.F.Xa on qanunu. Həqiqi lider danışanda insanlar ona qulaq asırlar. 6. Möhkəm dayaq qanunu. 7. İnam — liderliyin əsasıdır. 8. Hörmət qanunu. İnsanlar təbii olaraq о liderlərin arxasınca gedirlər ki, onlar həmin insanlardan güclü ‐ dür lər. 9. İntuisiya qanunu. Liderlər hər şeyi liderlik prizmasından qəbul edirlər.
10. Maqnetizm qanunu. Siz özünüzə oxşarları cəzb edirsiniz. 11. Әlaqə qanunu. Liderlər əlləri işə salmazdan qabaq ürək ‐ ləri ələ alırlar. 12. Yaxın ətraf qanunu. Liderliyin potensialı onunla kimin daha yaxın olması ilə müəyyən olunur. 13. Səlahiyyətlərin həvalə olunması qanunu. Yalnız özünə arxayın olan liderlər hakimiyyəti başqalarına həvalə edirlər. 14. Təkrar istehsal qanunu. Lider yetişdirmək üçün lider lazımdır. 15. Tam inam qanunu. İnsanları əvvəlcə liderlərin özləri, sonra onların böyük ideyaları cəlb edir. 16. Qələbə qanunu. Liderlər öz komandalarının qalibiyyət yolunu tapırlar. 17. Güclü həmlə qanunu. Həmlə liderin ən yaxşı dostudur. 18. Prioritetlik qanunu. Liderlər başa düşürlər ki, aktiv fəaliyyət heç də həmişə məqsədə doğru irəliləmək deyil. 19. Qurban qanunu. Lider sonradan irəli getmək üçün geri çəkilməyi bacarmalıdır. 20. Vaxtlı‐vaxtında olmaq qanunu. Nə etməyi və hara hərəkət etməyi bildiyin kimi, insanları nə vaxt öz arxanca aparmaq lazım olduğunu da bilməlisən. 21. Sıçrayışvari inkişaf qanunu. İnkişafı, sadəcə, gücləndirmək üçün öz ardınızla ardıcıllarınızı aparın. İnkişafı bir neçə dəfə artırmaq üçün öz ardınızca liderləri aparın. 22. Varislik qanunu. Liderin qiyməti varisliklə müəyyən olu ‐ nur.
Hər bir insan lider ola bilər, bunun üçün o bütün həyatı boyu çalışmalıdır. Liderliyin qanunlarını öyrənərkən, bu qanunlara əməl edərkən, liderlik zirvəsinə can atarkən 4 əsas prinsipi yadda saxlamaq çox vacibdir: 1. Elə qanunlar var ki, onu digərinə nisbətən asan başa düşmək və tətbiq etmək olur. Lakin siz onlardan hər birini həyata keçirə bilərsiniz. 2. Hər bir qanun digərini tamamlayır. Lakin heç də vacib deyil ki, bir qanuna sahib olduqdan sonra başqasını öyrənəsən. 3. Göstərilən qanunları tətbiq etsəniz, in‐ sanlar sizin ardınızca gələcəklər. Onları pozsanız və ya inkar etsəniz, başqalarını öz arxanızca apara bilməyəcəksiniz. 4. Göstərilən prinsipləri öyrənin, onları praktikada və öz həyatınızda tətbiq edin. Yuxarı hədd qanunu Liderlik qabiliyyəti hədd olub, insanın səmərəlilik səviyyəsini müəyyən edir. Şəxsiyyətin insanları öz arxasınca aparmaq qabiliyyəti nə qədər azdırsa, onun potensial imkanlarının həddi bir о qədər aşağıdır. Әgər sənin liderlik qabiliyyətin bir zavod idarə çi ‐ liyinə kifayət edirsə, birliyin baş direktoru, baş nazirin müavini, baş nazir, ölkənin prezidenti ola bilməzsən. Liderlik qabiliyyətin məktəb direktoru olmağa yetərlidirsə, sən rayon təhsil şöbəsinin müdiri, təhsil nazirliyində idarə rəisi, nazir müavini, nazir ola bilməzsən. Çox vaxt rəhbərlərin idarəçilikdə uğursuz ‐ luqlarının əsas səbəbi onlara liderlik qabiliy ‐ yə tinə uyğun olmayan yüksək vəzifənin tapşı rılmasıdır. Bu hal ölkə başçısı seçilərkən mütləq nəzərə alınmalıdır. İdarəçilik məha ‐ rəti, liderlik qabiliyyəti çox aşağı həddə olan insanların ölkə rəhbərliyinə gəlməsi həmin dövləti on illərlə geri sala, beynəlxalq nü‐
/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014 Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|