Sona Vəliyeva İŞIĞa gedən yol roman Bakı – 2016
Yüklə 3,5 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Hacı ağa Fəqir Ordubadi
- Məhəmməd Bağır Xalxali
- “Alimin Padşaha cavabı”
169 – Buyurun, Həsən bəy! Siz də, qonaqlarınız da xoş gəlib, səfalar gətirmisiniz. Həsən bəy təəccüblənmədi, çünki İçərişəhərdə onu çox adam tanıyırdı. Lakin karvansara qulluqçusu Həsən bəyin onu tanımadığını görüncə özünü təqdim etdi: – Həsən bəy, mən sizin bir qədər əvvəl dükanını qoçudan qoruduğunuz adamın oğluyam. Ondan sonra daha bizə qoçu- filan yaxın gəlmir. Çox sağ olun. Demək olar, sizin yaxşılığınız sayəsində çox ailələrin üzü gülür, övladları bir parça çörəyini qazanır, əmin-amanlıq içində dolanırlar. Hələ şəhərdə evi sökülən adamlara etdiyiniz yaxşılıqları demirəm. Seyid Əzim: – Həsən bəy, bu cavan oğlanın sözlərindən sonra ürəyim dağa döndü, qürur duydum, içim fəxarətlə doldu. Bu qısa zamanda sən insanlara necə qayğı, diqqət göstərmisən, bu camaatla necə doğmalaşmısan. Bax əsl ziyalılıq, haqq-ədalətə qulluq eləmək budur!
Qulluqçu Həsən bəyi, onun qonaqlarını öz doğması kimi qarşılayıb: – Buyurun içəri, – deyib həyəcanla, – sizi yuxarı başa – buxarı yanına keçirəcəyəm, – dedi. Cavan oğlan onları karvansaranın ən rahat yerində əyləşdirdi. Bir az keçmiş digər qonaqlar da məclisə toplaşdı. Həsən bəy Hacı ağa Fəqirlə 28 , Məhəmməd Tağı Sidqi 29 və
onları müşayiət edən digərlərilə tanış oldu. Həsən bəyin söhbəti Hacıağa Fəqir və Məhəmməd Tağı Sidqilə elə qızışmışdı, sanki uzun illərmiş onlar bir-birilərini tanıyırmışlar. Onların hər üçü elm, təhsil, məktəb aşiqləri idilər. Əslində, bu insanları birləşdirən əsas cəhət də elə onların millətin gələcəyi ilə bağlı düşüncələridir. 28
təşkilatçılarından və fəal üzvlərindən olub, lirik və satirik üslubda çoxlu şeirlər yazıb. 29
“Əncüməni-şüəra”ədəbi məclisinin fəal iştirakçılarından və rəhbərlərindən biri olub.
170 Bir azdan xidmətçi oğlan onlara yaxınlaşıb Güney Azər- baycandan Məhəmməd Bağır Xalxalinin, 30 Hacı Mehdi Şükuhinin 31
karvansaranın başqa hücrəsində olduqlarını xəbər verdi. Məclis əhlindən kiminsə səsi ucadan: – Bu ki əla tanışlıq fürsəti oldu! – eşidildi. Şeirə, sənətə lap körpə yaşlarından xüsusi sevgisi olan Həsən bəy üçün bu gün, doğrudan da, çox əziz bir gün oldu. O, üzünü Seyid Əzimə tutaraq dedi: – Əziz dostum, sənin gəlişin bu gün məni dəhşətli bir ürək sıxıntısından xilas etdi. Seyid Əzim dilləndi: – Bugünkü qismətimizdə yenə iki şair varmış, indi biz iki adlı-sanlı Təbriz şairlərini də məclisimizə dəvət edib söhbətimizi davam etdirərik. Seyid heç kimə etibar etmirmiş kimi, şairlərin ardınca özü getdi. Bir azdan onlarla birlikdə məclisə qayıtdı. – Hə, indi burada gözəl bir məclis qurulacaq. Seyid Əzim hamını bir-birilə tanış edərək hər birinin fəaliyyəti haqqında qısaca danışdı: – Həsən bəy, mən Məhəmməd Bağır Xalxalinin “Sələbiyyə”, yəni “Tülkünamə” ibrətamiz poemasını oxumuşam. Təsirli əsərdir, dili, məna zənginliyi adamı heyran edir. Eyni zamanda, Mehdi bəyin də gözəl qəzəlləri var. Əgər etiraz etməsələr, bu gün onların hərəsindən bir-iki beyt dinləyib, yaddaşımıza köçürərik. Hacı Mehdi Şükuhi ədəb qaydalarını gözəl bildiyindən üzünü Seyid Əzimə tutaraq: – Söz sizindir, ustad, – dedi. Seyid bu gün çox xoşbəxt idi, dərhal şeirə başladı: 30
ərəb dillərində yazmışdır. Onu ədəbiyyat tarixində məşhurlaşdıran “Sələbiyyə” (1893) məsnəvisidir. 31
mollaxanada almışdır. 1896-cı ildə Marağada vəfat etmiş və orada dəfn edilmişdir. Həm klassik, həm də xalq ədəbiyyatı üslubunda əsərlər yazmışdır.
171 Dedi bir əhli-elmə bir alim, 32 Key olan şər sirrinə alim. Mənim üçün buyur ibadətdən, Hansı əfzəldi cümlə taqətdən. Dedi: – Ey padışahi zülm şitab, Sənə əfzəldir, hər bir işdən xab. Ta yatan vaxt, ey fələkkirdar, Görməyə xalq bir nəfəs azar. Padşahlarda ədl əhsəndir, Fitnənin yatmağı mühəssəndir. Yerdən “əhsən”, “əhsən” səsləri ucaldı. Hamı Seyidin şeirindən ilhamlanmışdı. Seyid ağa üzünü güneyli qonaqlara tutaraq: – Mən özüm qəzəl söyləmədim, istədim, qəzəli bu gün sizdən eşidək, buyurun, – dedi. Şükuhi sözə başladı: Öldüm, nə deyim, dərdimi bir yarə deyən yox, Neylim ki, bu biçarəyə bir çarə deyən yox. Ol, zülfi pərişandır edən könlümü viran, Al şanə ələ zülfünü bir dara deyən yox. Zülfün yelə vermə ki, verər ömrümü badə, Çox vermə həva bəylə xatakara deyən yox. Biçarə Şükuhi, səni öldürdü bu zalım, Səd ah, bu keyfiyyəti sərdara deyən yox. Ədəbi məclisdə söz növbəsini şairlər bir-birinə başlarını yüngülcə tərpətməklə ötürürdülər. Hacı Ağa Fəqir həm güneyli şairləri, həm də Seyid Əzimlə Molla Bixudu və Həsən bəyi Naxçıvana – Ordubad şeir məclisinə 32
Yüklə 3,5 Mb. Dostları ilə paylaş:
|