T. C. Ankara ün vers tes sosyal b L mler enst tüSÜ Özel hukuk (meden hukuk) anab L m dali
Yüklə 1,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- §11. SWAP SÖZLE ŞMES N N SONA ERMES
- ANDRES , 190; ERNE , 35; AMMANN , 110; PETERS
- AMMANN , 64. 149 LORETAN , 60; AMMANN , 64. 150 SEL Ç , 65. 151 AMMANN
255 uyarmak veya dikkatini çekmek ve koruma yükümlerini yerine getirmek zorunluluğu sadakat yükümü çerçevesinde değerlendirilir 142 . 2. Son Kullanıcının Yükümlülükleri Son kullanıcının aracı karşısındaki temel yükümlülüğü, tellallık ücretinin ödenmesidir. Bunun yanısıra son kullanıcı, aracı ile yaptığı sözleşmede bu yönde bir hüküm bulunduğu takdirde, aracılık faaliyetlerinin gerektirdiği masrafları da ödemek zorundadır. a. Tellallık Ücretinin Ödenmesi Aracı, faaliyetleri karşılığında “provizyon” adı verilen bir ücret talep etme hakkına sahiptir. Ancak ücretin talep edilebilmesi için, yalnızca aracılık faaliyetlerinin yerine getirilmiş olması yeterli değildir. Söz konusu faaliyetlerin, swap sözleşmesinin kurulmasını sağlamış olması gerekir. Müvekkilin, aracının bulduğu kişiyle sözleşme yapmak mecburiyeti bulunmadığından, son kullanıcı haklı sebeplere dayanarak aracının bulduğu kişiyle swap sözleşmesi yapmaktan kaçınabilir. Bu durumda aracının ücret isteme hakkı yoktur. Son kullanıcının ücret ödemekten kurtulmak amacıyla aracının bulduğu kişiyle sözleşme yapmak istemediğini bildirmesi; fakat sonradan, bu kişiyle doğrudan ilişki kurarak sözleşmeyi yapması halinde ise aracının ücret talep hakkı bakidir 143 . Aracıya ödenecek ücretin miktarı, önceden belirlenen bir yüzdenin, aracılık faaliyetleri neticesinde kurulan swap sözleşmesindeki farazi anaparaya uygulanması 142 ARAL, 418. 143 AMMANN, 109; CHAMBERS, 127. 256 suretiyle hesaplanır. Ücretin ödenme şekli ise aracı ile son kullanıcı arasındaki sözleşmede kararlaştırılır 144 . b. Masrafların Ödenmesi Kural olarak aracılık faaliyetinin gerektirdiği masraflar tellallık ücretine dahildir. Dolayısıyla swap aracısı, yapmış olduğu masraflarla ilgili olarak son kullanıcı karşısında bir talep hakkına sahip değildir. Ancak tellallık sözleşmesine, masrafların müvekkil tarafından ayrıca ödenmesini öngören bir hüküm konulabilir. Bu durumda aksi yönde bir şart mevcut değilse, aracılık faaliyeti sözleşmenin kurulmasıyla sonuçlanmamış olsa da, tellal müvekkilden yaptığı masrafların ödenmesini isteyebilir (TK m. 109) 145 . §11. SWAP SÖZLEŞMES N N SONA ERMES Swap sözleşmesi, bir sürekli borç ilişkisi olarak art arda teslimli sözleşmeler kapsamında ele alınmaktadır 146 . Bu sebeple sözleşmenin sona ermesinde kural olarak sürekli borç ilişkilerinin sona ermesine ilişkin esaslar geçerlidir. Bununla birlikte uygulamada kullanılan standart çerçeve sözleşme metinlerinde de, konunun önemine binaen, sona erme sebeplerinin ve sona ermeye bağlanan sonuçların ayrıca ve ayrıntılı olarak düzenlendiği görülmektedir 147 . Aşağıda swap sözleşmesini sona erdiren sebepler ve sona ermenin hukuki sonuçları, standart sözleşme metinlerinde yer alan hükümler de dikkate alınmak suretiyle incelenmiştir. 144 ANDRES, 190; ERNE, 35; AMMANN, 110; PETERS, 104. 145 ARKAN, 188. 146 ERNE, 54; ZOBL/WERLEN, 53; EBENROTH/MESSER, 7; HAPPE, 48; DECKER, 1006. 147 LORETAN, 59; JAHN, 102. 257 I. Swap Sözleşmesini Sona Erdiren Sebepler Taraflar arasında bir sürekli borç ilişkisi kuran swap sözleşmesi, sözleşmeden doğan edim yükümlülüklerinin tamamen yerine getirilmesi veya kararlaştırılan sözleşme süresinin dolması ile kendiliğinden sona erer 148 . Bu genel sona erme sebeplerinin yanısıra uygulamada, belirli şartların gerçekleşmesi halinde sözleşmenin tek taraflı bir irade beyanıyla sona erdirilmesi imkanı sağlayan düzenlemelere de sıklıkla rastlanmaktadır 149 . A. Swap Sözleşmesinin Kendiliğinden Sona Ermesi Sürekli borç ilişkilerinde kendiliğinden sona erme kavramı, kök borç ilişkisinde sona erme sonucunun herhangi bir hukuki işleme gerek kalmaksızın, kendiliğinden meydana gelmesini ifade eder. Sona erme ile birlikte borç ilişkisi süreklilik niteliğini kaybetmektedir. Bununla birlikte doğmuş fakat henüz yerine getirilmemiş borçların tasfiyesi söz konusu olduğu ölçüde, alacaklı ile borçlu arasında borç ilişkisi nitelik değiştirerek devam edebilir 150 . 1. Genel Olarak Hukuki niteliği itibarıyla sürekli borç ilişkisi karakterli bir isimsiz sözleşme özelliği taşıyan swap sözleşmesi, diğer sürekli borç ilişkilerinde olduğu gibi, karşılıklı yükümlülüklerin ifası veya ifa için belirlenmiş olan sürenin sona ermesi ile herhangi bir hukuki işleme lüzum kalmaksızın sona erer 151 . Sürekli borç ilişkisinin mahiyetinden kaynaklanan bu iki sona erme sebebi dışında, standart swap çerçeve sözleşme metinlerinde, belirli şartların gerçekleşmesi halinde sözleşmenin 148 AMMANN, 64. 149 LORETAN, 60; AMMANN, 64. 150 SEL Ç , 65. 151 AMMANN, 83. Yüklə 1,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|