130
gerçekleĢeceğini önceden bilmelerine rağmen, bu eylemi gerçekleĢtirenlerin
psikolojik ve sosyolojik durumlarını anlamada güçlük çekmiĢlerdir. Bir insanın
hangi motivasyonla ölüme
gittiğini
tahmin etmek ve anlamak konusunda
klasik istihbarat
ın
yetersiz kal
dığını söyle
mek mümkündür. Harekât
alanında
karĢılaĢılan yeni kültürler, klasik istihbarat anlayıĢı
ve tekniklerinde de
dönüĢüme yol açmıĢtır. Bu dönüĢümlerden
birisi ve belki de en önemlisi,
yerel halkın kültürünü ve değerlerini tanımayı ve analizi öngören kültürel
istihbaratın üretilmesidir. KarĢı tarafın kültürünün anlaĢılması ve analiz
edilmesi istihbaratın yeni alanlarından birisi haline dönüĢmüĢtür. Kültürün
askeri harekâtlardaki önemi
nin artması
klasik istihbarat süreci ve
sistemlerinde değiĢimleri gerekli kılmıĢtır (Gavriel,
2010).
Gavriel'e (2010:74) göre kültürel istihbarat sürecinde dikkat edilmesi
gereken önemli bir nokta,
kültürel bilginin nasıl ve ne Ģekilde kullanılacağı ve
bu yönde gerçekleĢtirilen analiz iĢlemidir. Bu iĢleyiĢin iĢ yaĢamındaki güzel
bir örneği, Mc Donalds‟ın değiĢik kültürlere göre uyguladığı ödül sistemi
dir.
Doğu kültürünü iyi analiz eden Mc Donalds yetkilileri, batıda uyguladıkları
takdir ve ödül sistemini, doğu bölgelerde farklı bir formatta uygulayarak bu
bölgelere yönelik etkin b
ir yumuĢak güç sağlamaktadır. Pakistan‟da kendini
güçlükle kabul ettiren Mc Donalds, analiz ettiği doğu kültüründe aile reisinin
ve aile bireylerinin önemini kavramıĢtır. Bu bağlamda, Mc Donalds yetkilileri,
ayın personeli seçilen çalıĢanının evini ziyaret
ederek özellikle aile reisi olan
babaya teĢekkür ederek ihtiyacı doğrultusunda
hediyeler vermektedir.
Burada dikkati çeken husus, Mc Donalds‟ın Pakistan‟da baba figürünün
önemini ve rolünü kavramasıdır.
26
Mc Donalds tarafından elde edilen ham
kültürel bilgi, süreç içerisinde analiz edilerek kültürel istihbarata
dönüĢtürülmekte ve gerçek yaĢamda baĢarıyla uygulanmaktadır.
T
amamlayıcı özelliğe sahip yeni bir kavram olarak değerlendirilen
kültürel istihbaratın, stratejik seviyede devletlerarası iliĢkiler ve t
icari alandan
baĢlayıp
, taktik seviyede askeri alana kadar
geniĢ bir perspektifte
kullanılabildiğini söylemek mümkündür.
Kültürel istihbarat,
insanların bir
26
Konu ile ilgili ayrıntılı bilgi için bkz : Inter
-Culturally Intelligent Reward Systems for
McDonald's in Pakistan, culturally-intelligent-reward-systems-for-mcdonalds-in-pakistan> , 27.04.2014.
131
baĢka kültür ile karĢılaĢtıkları zaman, bu kültürlere karĢı nasıl bir yaklaĢım
sergileyeceği
konusunda yol göstericidir (Brislin, 2006:40). Kültürel
istihbaratın ilgi alanı, insanların davranıĢlarını analiz etmek ve davranıĢ
nedenlerini anlamaya çalıĢmaktır. Bir baĢka ifade
yle kültürel istihbarat,
sosyal gruplara ait kültürün harekât çevresini nasıl etkilediği üzerine
odaklanmıĢ durumdadır.
SavaĢ alanında yer alan toplumun k
alpleri ve zihinlerini kazanmak
adına geliĢtirilen politikaların baĢarısı
,
doğru ve zamanında bir
istihbarat ile
mümkündür. Özellikle terörizmle mücadelede insan istihbarat
ının
önemi
oldukça fazladır
.
Duyvesteyn‟e göre (2011
b:453) kültüre yönelik istihbarat, en
doğru ve en süratli Ģekilde
insan istihbarat
ı vasıtasıyla
elde edilebilmektedir.
Bu
görüĢ, Wunderle (2007:59) tarafından da desteklenmektedir. Ġnsan
istihbaratı ile sağla
nan bilgiler, uzman istihbarat
yetkilileri tarafından analiz
edildikten sonra kullanıma sunulmaktadır.
Bununla birlikte kültürel
istihbarat
ın
,
sinyal istihbaratı ve açık kaynak istihbaratı yöntemleri ile
toplanması
da mümkündür (Wunderle, 2007:59).
David Kilcullen (2006)
, bir kültürü tanımadan önce o kültürün yaĢadığı
coğrafyayı tanımanın önemine dikkati çekmektedir
. Bu kapsamda, bölgenin
tüm köylerini, toprak alanlarını, toplumda yer alan grupları, dini ve kabile
liderlerini tanımak
,
o kültürün tanınması açısından bir ihtiyaçtır. S
orumlu
olunan bölgenin uzmanı olmak, etkin ve kullanılabilir bir kültürel istihbaratın
elde edilme Ģartlarından birisidir.
Kültürel istihbarat, harekât
alanına yönelik istihbarat hazırlığı içerisinde
önemli bir yere sahiptir.
Klasik istihbarat sürecinde, karĢı tarafın arazi yapısı,
silah gücü, personel miktarı, zayıf ve güçlü tarafları ve altyapısı gibi bir çok
konuda detaylı bir Ģekilde istihbarat elde etmek mümkündür (Gavriel,
2010:71; Wunderle, 2007:77). Elde edilen bilgiler
, analiz ve değerlendirme
sürecinden geçirilerek ürün
e dönüĢ
türülmektedir.
Kültürel istihbarat
faktörlerinin sürece eklenmesiyle
birlikte, düĢmanın yanı sıra
dost ve tarafsız
unsurlar hakkında daha kapsamlı bir analiz
e
ulaĢmanın mümkün olduğu
söylenebilir.
Dostları ilə paylaş: |