T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
127 nasıl davranacağını bil e memenin etkisiyle hayal kırıklığı yaĢamakta ve karmaĢık duygular içerisine girmektedir. KarĢı taraf hakkında kültürel farkındalık eksikliği yaĢayan askerler, öncelikle bu karmaĢadan kurtulabilmek için, karĢı tarafın kültürünü kendi kültürleri ile karĢılaĢtırıp, davranıĢların a kültürleri doğrultusunda Ģekil vermektedirler. Bu nokta nın, hataların ortaya çıktığı ve çatıĢmaların baĢladığı yer olduğu söylenebilir . Asker, bilmemenin ve zor durumda olmanın verdiği bir duyguyla içinde bulunduğu duruma ve bölge halkına karĢı öfke duymaktadır. Bir müddet sonra beklentilerini yönetmeye ve karĢılaĢtıkları durumla baĢa çıkmaya alıĢan asker, yavaĢ yavaĢ kültürel faktörlere yönelik bilgi edinmeye baĢlamakta ve görev inin sonuna doğru, karĢı tarafın kültürünü, davranıĢ biçimlerini ve yaĢam tarzlarını kavramaya ve ortama alıĢmaya baĢlamaktadır. Ancak bu süre içerisinde hem iĢ gücü hem de fiziksel kayıpların yaĢanması muhtemeldir. Bununla birlikte, baĢlangıçta kazanılmayan kültürel fa r kındalık, görevin baĢarısız olmasına da yol açabilmektedir (ġekil -9). Gerçek bir harekât ortamında yaĢanacak bu tür bir olayın önüne geçilebilmesi için, kültürel eğitimin verilmesi ve görev öncesi kültüre iliĢkin zamanında, doğru ve yeterli bir istihbaratın sağlanması önemli birer faktördür (Wunderle, 2007). ġekil -9 : Kültürel Farkındalık ve Beklenti Yönetimi (Wunderle, 2007) 128 Belirtilen bu bilgiler doğrultusunda, kapsamlı bir istihbarat yaklaĢımını içeren kültürel istihbarat ın önemi ve gerekliliği açıkça kendini göstermektedir. Kültürel faktörler , stratejik istihbarat altında genel özellikleriyle incelenmektedir (Özdağ, 2011:107). Ancak, kültürel istihbaratın önemi gereği , ayrı bir uzmanlık alanı olarak incelenmesine ihtiyaç duyulmaktadır. Bunun temel nedeni, kültürel faktörlerin yeterli derecede stratejik bir değer olarak algılanmamasıdır. Kültür konusu, stratejik planlamalara yüzeysel olarak dahil edilmektedir (Özdağ, 2011:107). Bu değerlendirme ıĢığında kültürel istihbaratın, Ġstihbarat disiplini altında ayrı bir uzmanlık alanı olarak incelenmesinin uygun olacağı değerlendirilmiĢtir. Kültürel istihbarata iliĢkin üzerinde fikir birliğine varılmıĢ bir tanım bulunmamaktadır. Bu yönde yapılan tanımlardan birisinin Erik Nemeth'e (2011) ait olduğunu söylemek mümkündür. Nemeth (2011:218) kültürel istihbaratı; Ģiddete karĢı kültürel değer lerin /sembollerin korunması, güvenliklerinin sağlanması ve sömürülmesinin önüne geçilmesi maksadıy la kullanılan istihbarat olarak tanımlamaktadır. Bu tez çalıĢması içerisinde yer alan kültürel istihbarat kavramı, Nemeth'in tanımlamasından farklı bir çerçevede tartıĢılmıĢtır. Ġstihbarat ve kültür kavramlarının etkileĢimi doğrultusunda kültürel istihbar atı; kültürel bilginin, düĢman veya düĢman olması muhtemel tehditler ile harekât çevresini nasıl etkilediğini ve harekât planlarını nasıl yönlendirdiğini analiz etmeyi hedefleyen bir istihbarat alanı olarak tanımlamak mümkündür (Cultural Intelligence [Web], 2013). Bir baĢka ifadeyle kültürel istihbarat, muhtemel bir harekât bölgesine gerçekleĢtirilecek harekât öncesinde veya harekât esnasında, o bölge de bulunan kültürün tanınması ve anlaĢılması maksadıyla toplanan kültürel bilginin tasnif edilmesi, değerlendirilmesi ve analiz edilmesi neticesinde elde edilen bir ürün olarak tanımlanabilir ( Wunderle, 2007; Gavriel, 2010). Askeri perspektiften değerlendirildiğinde , kültürel istihbarat ın istikrar ve destek harekât larında, askeri olmayan unsurlar hakkınd a bilgi elde etmeyi hedefle diğini söylemek mümkündür. Diğer taraftan kültürel istihbarat, istihbarat çarkı içerisinde yer alan süreç vasıtasıyla kültürel faktörlere yönelik elde edilen ve komutanın 129 karar verme sürecine destek sağlayan bir ürün olarak değer lendirilebilir. Kültürel istihbarat, kültüre yönelik elde edilen ham bilginin iĢlenerek pratiğe dönüĢtürülmüĢ hali olarak gör ülebilir. Ancak kültürel istihbaratın elde edilme ve uygulanma süreci, kapsamlı bir yaklaĢımı ve tüm kaynakların kullanımını gerekl i kılmaktadır (Wunderle, 2007:59). Kültürel istihbarat, büyük askeri harekâtların, ulus inĢası sürecinin ve diğer savaĢ dıĢı harekât süreçlerinin tüm safhalarını yakından destekleyici bir özelliğe sahiptir. Kültürel istihbarat ile desteklenmiĢ harekâtlarda, kaynakların daha etkin kullanılacağı ve zayiatların daha az olacağı değerlendirilmektedir. SavaĢ ve çatıĢmaların asimetrik bir hal aldığı günümüz tehdit ortamında istihbaratın hedefi “coğrafi harita” dan ziyade “insan haritası”nın ortaya çıkarılması olarak belirlenmiĢtir (JDN, 2013). Gavriel'in (2010:77-78) söylemiyle kültürel istihbarata giden ilk yol, bilginin toplanması aĢamasıdır. Bu noktada kültürel farkındalık yaratılmaktadır. Hem stratejik hem de taktik seviyede bu safha oldukça önemlidir. Daha sonra elde edilen ham bilgilerin anlaĢılması ve uygulanmasına yönelik olarak kültürel anlayıĢ kabiliyeti kazanılmaktadır. Kültürel farkındalık ve kültürel anlayıĢ aĢamalarında temel kültürel fikirleri tanıyabilme kabiliyeti elde edilmektedir . Her iki aĢa mada kültür, henüz iĢlevsel hale getirilmemiĢtir, bir baĢka ifade yle henüz harekât alanına yönelik hazırlanmıĢ değildir. Bir sonraki aĢama , analiz safhasıdır. Kültüre yönelik elde edilen bilgiler tasnif edilerek analize tabi tutulmakta, analiz edilip değerlendirilen bilgi, ham bilgi olmaktan çıkarak harekât alanında kullanılabilir ve karar vericilerin /komutanların kararlarını etkileyen bir istihbarata dönüĢtürülmektedir. Bu safha, kültürel yetkinliğin kazanıldığı aĢamadır. Bu aĢamada kültüre yönelik an aliz edilen bilgiler iĢlevselleĢtirilmiĢtir, bir baĢka ifadeyle harekât alanında kullanılabilir hale getirilmiĢtir. Bu safhada , kültürün nasıl kullanılabileceği bilinir hale gelmektedir (Gavriel, 2010:77-78). Yukarıda belirtilen süreç, 2001 yılında baĢlayıp 2014'te de sürdürülen Afganistan harekât alanı için uygulanabilir durumdadır. Afganistan harekât alanında çatıĢmalar, askeri çevrenin alıĢkın olmadığı bir ortamda gerçekleĢmektedir . Ġ stihbarat birimleri bu ortamda, eylemlerin nerede ve nasıl Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|