133
kamikazelerini ölüme götüren motivasyon ile
Ġslamiyetteki Ģehitlik
mertebesine ulaĢma isteğinin
altında yatan
mantığı
klasik bir
yaklaĢımla
anlamak oldukça zordur. Kültürel istihbarat
ı
,
normal düĢünce tarzı ile
anlaĢılamayan
bu tür davra
nıĢlara neden olan unsurların ortaya çıkarılması
açısından
önemli bir faktör olarak görmek mümkündür. Kültürel istihbarat ile;
-
Toplumdaki temel grupların yapısı,
-
Gruplar arasındaki iliĢki
,
-
Grupların
hikâyeleri ve ideolojileri,
-
Grupların motivasyonları, ilgi alanları, çıkarları ve değerleri,
-
Toplumdaki
liderlik sistemi,
-
ÇatıĢmanın temel doğası ve farklılıkları,
-
Harekât alanındaki aktörlerin rolleri hakkında bilgilere ulaĢmak
mümkündür (Afghan Culture, 2010).
Kültürel istihbarat
ın
rolü ve önemi,
ABD tarafından
Afganistan'a
gerçekleĢtirilen harekât
içerisinde
açıkça görülmüĢtür
.
Kültüre değer
verilmeden gerçekleĢtirilen Afganistan harekâtı
,
Amerikan karĢıtlığını
o
derece ileri bir seviyeye ulaĢmıĢtır ki, Ara
p
American News‟in yayıncısının
belirttiği gibi
"
ABD, halkla iliĢkiler görevini Hz.Muhammed‟e verse bile yakın
gelecekte bir sonuç alamayacak"
duruma düĢmüĢtür (Yılmaz,
2012:7).
Afganistan‟da Taliban tarafından yapılan “ABD‟nin Ģeytan ordusu olduğu ve
eninde sonunda yenileceği“
yönündeki propaganda, bununla birlikte
ABD‟li
askerlerin bu propaganda
yı
pekiĢtirici davranıĢları
, ABD ve NATO güçlerinin
Afganistan‟da “yardım için buradayız” söylemini geçersiz kılan etkiler
yaratmıĢtır.
Tüm bunların temel nedeni
olarak, ABD ve NATO askerlerinin
Afganistan‟da
kültürel, sosyal ve dini faktörleri dikkate almadan hareket
etmeleri gösterilebilir
(Yılmaz,
2012:86).
RAND Cooperation tarafından
yapılan “2001
-
2010, Afganistan‟da Askeri Bilgi Harekâtının Değerlendirilmesi”
isimli
çalıĢma
da;
harekâtın baĢarıya ulaĢabilmesi için Afgan halkının
desteğinin kazanılmasının önemi
vurgulanırken,
psikolojik harekâtların
özellikle 2010 yılından sonra tanım, doktrin ve organizasyonel olarak
değiĢime uğradığı
belirtilmiĢtir
(Munoz, 2012). Psikolojik harekâtlar ile bir
yandan yerel halk ile yüzyüze temaslar kurularak halkın kazanılması
sağlanırken, diğer yandan eğitimsiz ABD ve NATO askerlerinin bilinçsizce
yaptıkları hareketlerin yarattığı olumsuz etkilerin azaltılması hedeflenmiĢtir
.