T. C. Kara harp okulu savunma bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ GÜvenlġk bġLĠmlerġ anabġLĠm dali
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
124 b. Kültürel Ġstihbarat Nedir? Dünya üzerinde günümüzde ortaya çıkan savaĢ ve çatıĢmalar, bir önceki yüzyıla oranla daha karmaĢık ve daha değiĢken bir hal almıĢtır (Danilsen, 2013). Ulusal ve u luslararası güvenlik algıları , geleneksel olmayan devlet dıĢı aktörlerin ve asimetrik tehditlerin ortaya çıkıĢıyla beraber karmaĢık iliĢkiler yumağına dönüĢmüĢ tür. Özellikle soğuk savaĢın sona ermesiyle birlikte savaĢlar Ģekil değiĢtirmeye baĢlamıĢ, devletler, “barıĢa destek” ve “insani yardım” gibi harekâtların içerisinde daha fazla, geleneksel savaĢların içerisinde ise daha az yer almaya baĢlamıĢtır (Kok Yee ve diğerleri, 2005). B ununla birlikte yeni ortaya çıkan bu tehditlere karĢı mücadele yöntemleri de değiĢim göstermiĢtir. Klasik tehdit algısı doğrultusunda devletlerin gayretleri, modern teknolojiye sahip ordular ın geliĢimi üzerine odaklanırken yeni tehditlere karĢı mücadele "insan doğasının karmaĢıklığının " çözümü üzerine odaklanmayı gerekli kılmıĢtır (Spencer, 2011). F arklı kültü rleri kapsayan bu karmaĢıklığın çözümü, Spencer'a göre (2011), kültürel istihbaratın varlığına dayanmaktadır. Bir baĢka ifadeyle, insanlara ait paylaĢılmıĢ inançların, değerlerin, tutum ve davranıĢların anlaĢılması kabiliyeti olarak tanımlanabilen bu bilgi nin insanın anlaĢılmasına yönelik kullanımı oldukça önemlidir (Spencer, 2011:15). Harekât ortamındaki değiĢimlere paralel olarak devletlerin istihbarat anlayıĢında yaĢanan değiĢimler, bu disiplinin askeri alanın yanı sıra akademik alanda da önem kazanmasına öncülük etmiĢtir. Özellikle soğuk savaĢ öncesi ve sonrası karĢılaĢtırıldığında bu değiĢimi belirgin bir Ģekilde görmek mümkündür. Soğuk savaĢ boyunca ABD ve Sovyetler Birliğinin istihbarat anlayıĢı, birbirlerinin askeri kapasitelerini elde etmeye odaklanmıĢtır (Schreier, 2005). Her iki ülkenin ortak hedefi, olası bir çatıĢmada birbirlerini karĢılıklı olarak yok etmekti. Bu zaman içerisinde karĢılıklı istihbarat gayretlerinin, kültürel faktörlerin anlaĢılmasını içerdiğini söylemek pek mümkün değildir. Ancak soğuk savaĢ sonrası yeni ve farklı tehditlerin ortaya çıkması ve barıĢı destekleme harekâtları gibi savaĢ dıĢı harekâtlar içerisinde daha çok yer alınması, istihbarat anlayıĢının da değiĢmesine neden olmuĢtur. Daha önce d üĢmanın askeri kapasitesine 125 yönelik gerçekleĢtirilen istihbarat anlayıĢının , kültürel faktörlerin de anlaĢılması yönünde bir dönüĢüme girdiğini söylemek mümkündür (Franz, 2005). Soğuk savaĢ öncesi devletlerin stratejik , operatif ve taktik seviyede kull andıkları klasik istihbarat yöntemleri, geleneksel savaĢların baĢarısında önemli bir yer tutmuĢtur. Bununla birlikte “toplum - merkezli” çatıĢmaların yoğunlaĢması ile birlikte kültürel faktörlerin varlığı ön plana çıkmaya baĢlamıĢtır (ġekil -8). Devlet yönetiminde ve/veya askeri harekâtlarda karar vericiler/komutanlar, askeri istihbaratın hedefini oluĢturan oluĢumlara önem verirlerken, bölgenin kültürel yapısını çoğunlukla göz ardı et tikleri söylenebilir. Hâlbuki, özellikle asimetrik tehditlere karĢı verilen mücadelenin baĢarısının, harekât alanında bulunan tarafsız kamuoyu desteğinin elde edilmesi, bir baĢka ifadeyle kalplerin ve zihinlerin kazanılmasıyla yakından bağlantılı olduğunu söylemek mümkündür. ġekil -8 : Klasik SavaĢ ile SavaĢ DıĢı Harekât Ortamı Arasındaki Fark (Multinational Experiment 6.0, 2010:5) Spencer (2011:16), toplumun kalpleri ve zihinlerini kazanmak için, toplumu ve onun kültürünü anlamanın önemine dikkati çekerken, toplumun inançlarını, değerlerini, tutumlarını ve dünya görüĢlerini anlama yönünde yapılacak hataların , görevin baĢarısını olumsuz etkilediğini ile ri sürmektedir. Spencer (2011:16), bu tür hataların önüne geçebilmek için kültürel istihbarata 126 olan ihtiyacı vurgularken, kültürel istihbarat olmadan gerçekleĢtirilen harekâtların, baĢparmak kullanmadan bir evi inĢa etmek kadar zor olduğunu ileri sürmektedir. Spencer'ın bu yaklaĢımı, kültürel istihbaratın ayrı bir uzmanlaĢma dalı olarak çalıĢılması yönündeki görüĢü destekleyici niteliktedir. Devletlerin yer aldığı geleneksel savaĢlarda, düĢmanın moral, motivasyon, savaĢma azim ve iradesi sert güç ile kırılırken devlet dıĢı aktörlerin yer aldığı asimetrik savaĢlarda yumuĢak güç ile tarafsız kamuoyunun ikna edilmesi hedeflenmektedir. Asimetrik savaĢların baĢarısı adına ikna metodlarının doğru bir Ģekilde kullanımı için kültürel hassasiyetlerin bilinmesi ve bu yönde davranıĢ modellerinin geliĢtirilmesi önemlidir. Spencer ve Balasevicius'e (2009:44) göre, e ğer bölgede yaĢayan halkın dili, korkuları, istekleri ve motivasyonları tam olarak bilinmiyorsa o halkın ikna edilebilmesi oldukça zordur. Ġ kna, yüksek derece güvene dayan ır ve güvenin seviyesine göre ikna seviyesi artar veya azalır . Bu kapsamda kültürel istihbarat vasıtasıyla sağlanan kültürel farkındalığın, düĢmanın davranıĢ tarzlarının anlaĢılması ve tarafsız halk ile iletiĢim kurulmasına imkân sağladığını söylemek mümkündür (Lister [Web], 2011). Briceno'nun (2010:31) deyimiyle, devletlerin stratejik bir hata yap masının engellenmesi, harekât bölgesine yönelik kültür harekâtının gerçekleĢtirilmesiyle doğru orantılıdır. Yerel halkın dininin, dilinin, politik ve sosyal yapısının bilinmesi, anlaĢılması ve saygı duyulması yla, bölgede düĢmanca bir çevre ya ratılmasının önlenebileceği değerlendirilebilir (Clausewitz, 2007; Briceno, 2010:33). Wunderle'ye göre (2007) intikalden baĢlayıp harekât sonuna kadar devam eden süreçte kurulacak iletiĢim ortamında , askerlerin beklentilerinin yönetilebilmesi için doğru ve zamanında elde edilen kültürel bilgiye ihtiyaç duyul maktadır . ABD Silahlı Kuvvetlerinin çeĢitli kademelerinde görev yapan Wunderle (2007:58), kültürel eğitim almamıĢ ve harekât alanı ile ilgili belirsizlik yaĢayan bir askerin, intikal öncesinde idealist lik duygusuyla coĢku içerisinde olduğunu ve kendisini gerçeğinden daha güçlü hissettiğini belirtmektedir . Harekât alanına intikali sonucunda, farklı kültürler ile karĢılaĢan ve kültürel Ģok yaĢayan asker, bir müddet sonra ne yapacağını ve Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|