112
Eril Kültürler
DiĢil Kültürler
Kız çocuklar ağlar, erkek çocuklar
ağlamaz
,
erkekler kavga eder, kızlar etmez
Hem erkek hem de kız çocuklar ağlayabilir
ancak kavga etmezler
Gelin iffetli ve hamarat
olmalıdır, damat için
böyle bir beklenti yoktur
Toplumda hem gelin hem de damat için
aynı standartlar geçerlidir
Adalet önemlidir
EĢitlik önemlidir
Kadının özgürlüğünün sınırları, erkekler
tarafından belirlenir
Erkek ve kadın, hem evde hem de iĢte, eĢit
haklara sahiptir
Ailede anne, çocukların ödevlerinde ve
derslerinde yardımcı olur
Ailede, anne ve baba, çocukların
ödevlerinde ve derslerinde yardımcı olur
Ġnsanlar
çalıĢmak için yaĢarlar
Ġnsanlar
yaĢamak için çalıĢırlar
Profesyonel iĢlerde kadınların katılımı azdır
Profesyonel iĢlerde kadınların katılımı
fazladır
Ġdeal olan performans toplumudur. Güçlü
desteklenir
Ġdeal olan refah toplumudur. Yoksullara
yardım edilir
Düzeltici toplum
HoĢgörülü toplum
Uluslararası çatıĢmalar, güç ve gövde
gösterisiyle çözüme ulaĢtırılır
Uluslararası çatıĢmalar, görüĢme ve
uzlaĢma yoluyla çözüme ulaĢtırılır
Kadınlar politikada nadiren yer alırlar
Kadınlar politikada sıklıkla yer alırlar
Hofstede tarafından yapılan çalıĢmada
,
en diĢil kültür özelliği
gösteren
ilk beĢ ülke sırasıyla; Ġsveç, Norveç, Letonya, Hollanda ve Danimarka'dır.
En
eril
kültür özelliği gösteren ilk beĢ ülke ise sırasıyla; Slovakya, Japonya,
Macaristan, Avusturya ve Venezüela
'dır. Türkiye, bu sıralamada
45 puanla
43-
45‟inci sırada
y
er almıĢtır (Hofstede ve diğerleri, 2010:
141-143).
(d) Belirsizlik
ten Kaçınma
Belirsizliklerle dolu olan gelecek, insanlar için her
zaman bir endiĢe kaynağı olmuĢtur. Toplumlar veya bireyler
,
geleceğe iliĢkin
bu belirsizliklerle mücadele edebilmek ve belirsizliklerden
kaçınmak için,
teknoloji, din, kanun ve kurallar gibi birçok farklı yola baĢvurmuĢlardır
(Hofstede ve diğerleri, 2010:189). Kartarı
'ya (2010:68) göre belirsizliklerin
113
ana kaynağı
,
bilgi eksikliğidir. Ġ
nsanlar,
belirsizliklerden kaçınmak için bilgi
üretimi yoluna baĢvurmuĢlardır.
Belirsizliklerden kaçınmayı, bir topluluktaki bireylerin belirsiz durumlarda
duyduğu tedirginliğin derecesi ile bu tür durumlardan çeĢitli Ģekillerde uza
k
kalma çabası olarak tanımlayan Sığrı ve Top
çu (2012:216), Hofstede ve
arkadaĢlarının (2010) daha sonra bu terimi değiĢik olanın tehlikeli olarak
görülmesi olarak özetlediğini
belirt
miĢtir. Hofstede ve arkadaĢları
na
(2010:191) göre belirsizlikten kaçınma
,
bir kültüre ait insanların bilinmeyen
veya belirsizliklere karĢı duydukları korkunun derecesi
dir.
Triandis'e
(2004:92) göre kültürler arasındaki farklılıklar, bu kültürlerin
“sıkı”
veya
“gevĢek”
olmaları ile yakından ilgilidir.
Sıkı olarak tanımlanan
kül
türlerde, doğru davranıĢın belirlenmesi ve uygulanması maksadıyla birçok
kural, norm ve standart bulunmaktadır. Örneğin; toplum içerisinde nasıl
davranılacağı, gülmek ve selamlamak gibi davranıĢların ne zaman ve
nasıl
yapılacağına iliĢkin belirli kurallar bulunmaktadır. Bu kültür çeĢidinde
,
kurallara
uymayanlar,
toplum
tarafından
uyarılmakta
veya
cezalandırılmaktadır. GevĢek kültürlerde ise kural, standart ve normlar daha
azdır (Triandis, 2004:92)
.
Kültürlerin sıkı bir özellik göstermesi
,
homojen bir yapı ile doğru
orantılıdır. Belirsizlikten kaçınma boyutu, kültürlerin sıkı bir yapı göstermesi
ile yakından ilgilidir.
Güçlü
belirsizlikten kaçınma özelliği gösteren kültürler,
yapıya sahip olmayı, gelecekte neler olacağını ve bunlara karĢı nasıl
davranacaklarını bilmeyi isterler (Triandis, 2004:92).
Belirsizliklerden
kaçınma derecesi
yüksek olan kültürler,
açıkça yazılmıĢ talimat ve direktifler
ile grup içerisinde iĢbirliğini tercih etmekte
, belirsizlik yaratacak durumlara
meydan vermemek içi
n yaĢamın bütün alanlarında kurallar belirlemektedir.
Bu tip kültürlerin üyeleri, huzursuz, heyecanlı, aktif ve bazen de saldırgan
davranıĢlar göster
irler
(Kartarı,
2010:69). Belirsizliklerden kaçınma derecesi
düĢük olan toplumlar
da ise, daha sakin ve kont
rollü bir yaĢam görülmektedir.
Bu tür kültürlerde,
yaĢamın her alanında detaylı kurallar bulunmamaktadır.
Örneğin, Ġngiltere‟de günlük yaĢam anayasa olmadan yürütülebiliyorken,
114
dünyanın birçok ülkesinde anayasa olmadan hiçbir iĢin düzgün yürümeyeceği
anlay
ıĢı
hâkimdir
(Kartarı,
2010:69).
SoydaĢ (2010), belirsizlik ile risk arasında fark olduğunu
belirtererek,
yüksek
belirsizlikten kaçınan toplumlarda insanların, sadece alıĢılmamıĢ
riskler karĢısında rahatsız olduğunu
ileri sürm
üĢtür. DüĢük belirsizliklikte
n
kaçınan kültürlerde
,
bireylerin belirsizlik toleransı yüksektir ve bireyler bunu
tehdit olarak algılamazlar. Belirsizlik
,
günlük yaĢamın bir parçasıdır.
Bu tür
toplumlarda endiĢe düzeyi oldukça düĢüktür (Hofstede ve diğerleri,
2010:196). Yüksek
belirsizliklik toleransına sahip kültürler, farklı düĢünmeyi
ve çatıĢmayı doğal ve yararlı bulurlar
(Gaub, 2010:88).
Her iki kültür arasında temel farklılıklar mevcuttur. Örneğin; belirsizlikten
kaçınma derecesi düĢük olan kültürlerde belirsizlik gayet no
rmaldir ve bu
durum insanlar tarafından kanıksanmıĢtır. Bununla birlikte belirsizlikten
kaçınma derecesi yüksek olan kültürlerde belirsizlik yüksek stres kayanağıdır
ve mücadele edilmesi gereken bir durumdur. Ġki kültür farklılıklarını ortaya
koyan örnekl
eri çoğaltmak mümkündür (Tablo
-17).
Tablo-17 :
Belirsizlikten Kaçınma Derecesi DüĢük ve Yüksek Kültürler
Arasındaki Temel Farklılıklar
(Hofstede ve diğerleri, 2010
:203
–
223)
Belirsizlikten Kaçınma (DüĢük)
Belirsizlikten
Kaçınma (Yüksek)
Belirsizlik,
hayatın normal bir özelliğidir
Belirsizlik durumu, mücadele edilmesi
gereken bir tehdit olarak kabul edilir
DüĢük stres, düĢük endiĢe
Yüksek stres, yüksek endiĢe
Belirsizlik ve risk karĢısında rahatlık
Bilindik risklere
karĢı rahat, bilinmeyen risk
ve durumlara karĢı korku ve endiĢe
Farklı olana merak
duyulur
Farklı olan tehlikelidir
Aile
ve iĢ yaĢamında rahatlık tercih edilir
Aile
ve iĢ yaĢamı stres doludur
Ġnsanlar genel olarak mutludur, çok az kiĢi
mutsuz hisseder
Çok fazla kiĢi mutsuzdur
Dostları ilə paylaş: |