365
365
Alim
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
90
illiyi
İmamverdi Əbilov
1927-2016
DEKABR
İmamverdi Xankişi oğlu Əbilov
1927-ci il dekabr ayının 19-da Neft-
çala rayonunun Qoltuq kəndində
anadan olmuşdur. Qoltuq kənd yed-
diillik məktəbini tamamladıqdan
sonra 1946-cı ildə Buzovna Pedaqo-
ji məktəbinə göndərilmiş, sonra isə
S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət
Darülfünunun (indiki Bakı Dövlət
Universiteti) filologiya fakültəsini bi-
tirmişdir. Əmək fəaliyyətinə 1942-ci
ildə balıq vətəgəsində başlamışdır.
1946-1955-ci illərdə Neftçala Rayon
Partiya Komitəsinin Təbliğat-təşviqat
şöbəsinin müdiri, 2-ci katibi, Neftça-
lada ədəbiyyat müəllimi kimi fəaliyyət
göstərmişdir. İ.Əbilov elmi-ədəbi-
publisistik fəaliyyətlə məşğul olmuş,
1960-cı ildə ilk “Rəsul Rza” kitabı
kütləvi tirajla çapdan çıxmış və həmin
il o, respublikanın “Qabaqcıl maa-
rif xadimi” adına layiq görülmüşdür.
1970-ci ildə namizədlik, 1991-ci ildə
doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş,
professor elmi rütbəsini almışdır.
1988-ci ildə Moskvada keçirilən
Ümumittifaq təhsil işçilərinin qu-
rultayında, 1989-cu ildə isə pedaqo-
ji cəmiyyətlərin təsis qurultayında
(Moskva) nümayəndə olmuşdur. Pub-
lisistik əsərlərindən bəzi nümunələr
orta məktəblərdə tədris olunan “Ailə”
dərsliyinə daxil edilmişdir.
Moskvada, Tehranda, Bağdadda,
Zaqafqaziya respublikalarının paytaxt-
larında keçirilən elmi simpozium və
konfranslarda respublika elmi-ədəbi
ictimaiyyətini təmsil etmişdir. Yeni
dərsliklər yaradılması üzrə respublika
komissiyasının üzvü olan İ.Əbilovun
Respublika və keçmiş ittifaqın bir
sıra mətbuat orqanlarında elmi, ədəbi,
nəzəri, pedaqoji məsələlərdən bəhs
edən 700-dən artıq məqalə və resen-
ziyası dərc olunmuşdur. Azərbaycan
Elmlər Akademiyası Rəyasət heyətinin
Neftçalada keçirdiyi “Yeni dövr və
ziyalı mövqeyi”, “Ziyalı və zaman”,
“Elmlər Akademiyası - 50”, “Füzu-
li - 500”, “İlk milli Konstitusiyamız
və Azərbaycan dili”, “Dədə Qorqud
- 1300” mövzularına həsr olunmuş
elmi-nəzəri konfranslar İmamverdi
Əbilovun təşəbbüsü və yaxından iştira-
kı ilə keçirilmişdir.
“Zamanla Vaxt arasında”, “Xalq-
la xidmət-el məhəbbətinə körpü-
dür”, “Ömrün anları”, “Təbiətin və
təfəkkürün möcüzəsi”, “Dünənin...
Sabahın... Çağdaş dahisi” və s. bir çox
əsərlərin müəllifidir.
1985-ci ildə SSRİ maarif əlaçısı ol-
muş, 1990-cı ildə isə Krupskaya adına
Ümumittifaq pedaqoji mükafatına la-
yiq görülmüşdür. Türk Dünyası Araş-
dırmaları Uluslararası EA-nın üzvü,
“Fəxri xeyriyyəçi” qızıl medalına, bir
çox təltiflərə, diplomlara layiq görül-
müşdür. 1993-cü ildə Azərbaycan Res-
publikasının “Əməkdar müəllim” fəxri
adına layiq görülmüşdür. 2002-ci ildən
Azərbaycan Respublikası Prezidenti-
nin fərdi təqaüdçüsü idi.
İmamverdi Əbilov 2016-cı il aprel
ayının 9-da Neftçala rayonunda, 89 ya-
şında vəfat etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Dünənin... sabahın...
çağdaş dahisi: sənədli
esse: [ümummilli lider
Heydər Əliyev haqqında]
/İ.Əbilov; red. T.Əhmədov.-
Bakı: Nurlar, 2007.- 88 s.,
[4] v.
Ömrün dan qızartısından
qürub şəfəqlərinədək...
/İ.Əbilov; red. T.Tofiq qızı.-
Bakı: Təhsil, 2001.- 348 s.
Ömrün və elmin romanti-
kası /İ.Əbilov; tərt.ed. Azər
Turan.- Bakı: Letterpress,
2015.- 749 s.
Təbiətin və təfəkkürün
möcüzəsi /İ.Əbilov; red.:
E.İskəndərzadə.- Bakı: Vek-
tor NE, 2005.- 74 s.
“Heydər Əliyev təkrarsız
şəxsiyyət idi”: Əməkdar
müəllim, Prezident
təqaüdçüsü, professor
İmamverdi Əbilovla söhbət
/İ.Əbilov; söhbəti apardı
E.Umudlu //Azərbaycan
müəllimi.-2016.- 16 aprel.-
S.7.
Nəbiyev, B. El ağsaqqalı,
elm fədaisi İmamverdi
Əbilov /B.Nəbiyev.- Bakı,
2007.- 32 s.
http://libraries.az/
http://neftchala.cls.az
19
366
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycanda aviasiyanın
tarixi: Azərbaycan dilində
materialların biblioqrafiyası
/Azərbaycan Hava Yolları Qa-
palı Səhmdar Cəmiyyəti Milli
Aviasiya Akad., Azərb. Resp.
Mədəniyyət və Turizm Naz-yi,
M.F.Axundov ad. Azərb. Milli
Kitabxanası; baş məsləhətçi
A.M.Paşayev; elmi red.
N.Paşayeva; tərt. Ş.Axundov;
ixtisas red. və buraxılışa
məsul. K.M.Tahirov.- Bakı: [s.
n.], 2012.- 252, [4] s.
Mir Cəlal: biblioqrafiya
/Azərb. Resp. Mədəniyyət
Nazirliyi, M. F. Axundov ad.
Azərb. Milli Kitabxanası;
tərt.-müəl. N.P.Nağıyeva;
elmi red. Ş.Ə.Axundov;
ixt. red. K.M.Tahirov; red.
M.Ə.Vəliyeva.- Bakı: Adiloğ-
lu, 2006.- 259, [1] s.
История авиации
в Азербайджане:
библиография материалов
на русском языке /Закрытое
Акционерное Общество
“Азербайджан Хава
Йоллары”; Национальная
Академия Авиации ; М-во
Культуры и Туризма
Азерб. Респ., Азерб.
Национальная Библиотека
имени М.Ф.Ахундова ;
сост. Ш.Ахундов; науч.
ред. Н.Пашаева; гл.
консультант А.М.Пашаев;
спецред. и отв. за вып. К.
Тахиров.- Баку: [s.n.], 2012.-
279, [1] с.
Mədəniyyət.Maarif.Təhsil
Şəmsəddin Axundov
1932
DEKABR
Şəmsəddin Əşrəf oğlu Axundov
1932-ci il dekabr ayının 3-də Bakı
şəhərində, sadə bir ailədə dünyaya
göz açmışdır. Bakı şəhərinin 51 say-
lı orta məktəbini əla qiymətlərlə başa
vurduqdan sonra Azərbaycan Dövlət
Universitetinin (indiki BDU) jurna-
listika şöbəsinə daxil olmuş, 1956-
cı ildə universiteti bitirdikdən son-
ra müxtəlif hökumət qurumlarında,
ictimai-siyasi təşkilatlarda işləmişdir.
Harada işləməsindən, hansı vəzifədə
çalışmasından asılı olmayaraq mənəvi
keyfiyyətləri, yüksək intellekti,
peşəkarlığı və sədaqəti ilə seçilmiş,
fərqlənmişdir.
Şəmsəddin Axundov 1956-1965-
ci illərdə Mədəniyyət Nazirliyində
(indiki Mədəniyyət və Turizm Na-
zirliyi) metodist-inspektor, baş me-
todist, şöbə müdiri vəzifələrində ça-
lışmışdır. 1965-cı ildən Mədəniyyət
İşçiləri Həmkarlar İttifaqı Respubli-
ka Komitəsində məsul katib, 1967-
ci ildən sədr vəzifələrində çalışan
Ş.Axundov 1969-1981-ci illərdə
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Şu-
rasında şöbə müdiri işləmişdir.
Ş.Axundov 1981-1987-ci illərdə
M.F.Axundzadə adına Azərbaycan
Milli Kitabxanasının Elmi işlər üzrə
direktor müavini vəzifəsində çalışmış-
dır. 1988-ci ildə o, Mədəniyyət Nazir-
liyinin Mədəni-maarif Müəssisələri
İdarəsinə rəis təyin olunmuşdur. Burada
bir çox vəzifələrlə yanaşı, 1991-2001-
ci illərdə nazir müavini vəzifəsində
işləmiş, həmçinin Azərbaycan Res-
publikası Nazirlər Sovetinin qərarı ilə
Mədəniyyət Nazirliyi Kollegiyasının
üzvü təyin olunmuşdur.
2005-ci ildən Şəmsəddin Axundov
Milli Aviasiya Akademiyasında pro-
rektor vəzifəsində çalışır. O, burada
Aviasiya Tarixi Muzeyinin fəal qu-
rucularından biri və ilk direktoru ol-
muşdur. Onun gərgin əməyi sayəsində
Muzeydə Azərbaycanda aviasiya
tarixinə dair, xalqımızın ilk qəhrəman
aviator oğlan və qızları haqqında
zəngin material toplanmışdır.
Topladığı məhz bu dəyərli mate-
riallar əsasında Azərbaycanda ilk dəfə
olaraq Azərbaycan və rus dillərində
aviasiya tarixinə dair “Azərbaycanda
aviasiyanın tarixi: Biblioqrafiya” adlı
fundamental kitab tərtib etmişdir.
Azərbaycanda aviasiyanin tarixindən,
ilk aviatorlarından hərtərəfli məlumat
verən bu vəsait illər keçsə də həmişə
aktual və əhəmiyyətlidir.
Şəmsəddin Axundov harada və
hansı işi görməsindən asılı olmaya-
raq, vəzifəsini böyük həvəs və ürəklə
yerinə yetirmiş, həyatda nail olduqla-
rını zəhməti bahasına qazanmışdır.
85 yaşlı yubilyarın əməyi layiqincə
qiymətləndirilmiş, o, “Şərəf nişanı”,
“Qırmızı əmək bayrağı” ordenləri,
“Əla mədəniyyət işçisi” medalı,
Azərbaycan SSR Ali Sovetinin Fəxri
Fərmanı ilə təltif edilmiş, “Əməkdar
mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq
görülmüşdür.
Hal-hazırda Milli Aviasiya Akade-
miyasında İctimaiyyətlə əlaqələr üzrə
prorektordur.
3
85
illiyi
İctimai xadim