413
2011-2012
Qəbələ arxeoloji ekspedisiyasının hesabatları
reports oF the gabala archaeologıcal expedıtıon
XI əsr (1068-ci il)
Səlcuq sultanı alp arslanla ittifaqa girən Şirvanşah I Fəribürz
hücum edərək yenidən Qəbələni Şirvanşahların vassalına çevirdi.
XII əsr (1120-ci il)
Gürcü çarı Iv david şəhəri işğal etdi.
XIII əsr (1222-ci il)
Qıpçaqların hücumu
XIII əsr (1229-cu il)
cəlaləddin Xarəzmşah Səfiəddini Şəki və Qəbələyə hakim təyin
etdi.
XIII əsr (1231-1239-cu illər)
Sərkərdə cormoğonun başçılığı ilə monqolların hücumu
XIv əsr (1386-cı il)
əmir teymur (1370-1405) Qəbələni tutdu.
XIv əsr (1386-cı il)
Şirvanşah I İbrahim əmir teymura (1370-1405) tabe oldu ğunu
bildirmişdi. Buna görə də Şirvanşahlar dövləti və onun tərkibində
olan Qəbələ dağıntıdan xilas olmuşdu.
Xv əsr (1412-ci il)
Qaraqоyunlu Qara yusifin fərmanı ilə Qəbələ mahalı da
Şirvanşahlar dövlətinin tabeliyində qaldı.
Xv əsrin əvvəllərində
Şücaəddin ərdəşir əmirlik edirdi. Onun sayəsində Qəbələ
tərifəlayiq şəhərə çevrilmişdir.
Xv əsr (1497-ci il)
Şəki hakimi Şah Hüseyn Fərrux yasarın oğlu Şeyxşah (Şirvanşah
II İbrahim) ilə birləşərək Qəbələni tutdular, lakin tezliklə
Şirvanşah
Fərrux yasar Qəbələni azad etdi.
XvI əsr (1501-ci il)
Qəbələ Səfəvi dövlətinin tabeliyində müstəqil siyasət yürütməyə
başladı.
XvI əsr (1538-ci il)
I təhmasibin qardaşı əlqas Mirzə Qəbələ qalasını zəbt etdi.
XvI əsr (1578-ci il)
osmanlı sultanı III Muradın hücumu və işğalı
XvI əsr (1580-ci illər)
Qəbələ qalasının bərpa işləri aparılmışdır.
qƏBƏLƏ TARİxİNDƏN SƏhİFƏLƏR
PAgES FROM ThE hıSTORY OF gABALA
SEBA
414
2011-2012
Qəbələ arxeoloji ekspedisiyasının hesabatları
reports oF the gabala archaeologıcal expedıtıon
XvI əsr (1590-cı il)
osmanlı imperiyasının tərkibinə qatıldı.
XvI əsrin sonu-XvII əsrin
əvvəlləri (1590-1606)
Qəbələyə türk valisi Məhəmməd əmin Paşa başçılıq edirdi.
XvII əsrin birinci yarısı
Ərazi Şirvan bəylərbəyliyinə daxil olan 14 mahaldan birinin
mərkəzi idi.
XvIII əsr (1736-cı il)
Qəbələ nadir şah əfşarın (1736-1747) imperiyasına qatıldı.
XvIII əsr (1747-ci il)
nadir şah əfşarın ölümündən sonra şəhər ərazisində
iki sultanlıq
yaradılmışdır: Qəbələ və Qutqaşen (Qutqaşın). Qəbələ sultanlığının
mərkəzi Bum kəndi, Qutqaşen (Qutqaşın) sultanlığının mərkəzi isə
Qutqaşen (Qutqaşın) kəndi olmuşdur.
XvIII əsr (1755-ci il)
Zəlzələ baş verməsi nəticəsində əhalinin əksəriyyəti şəhəri tərk etdi.
XvIII əsr (1760-cı il)
Quba xanı Fətəli xanın Qəbələyə hücumu
XvIII əsr (1783-cü il)
Qəbələ mahalı Şəki xanlığına tabe edildi.
XvIII əsr (1792-ci il)
Şamaxılı Mustafa xan, qazıqumuqlu II Surxay xan və ərəş
sultanı Şəhabəddin birləşərək Qəbələ mahalına
və Şəkiyə hücum
etdilər.
XvIII əsrin sonu
Qəbələ sultanlıq statusunu itirərək mahala çevrildi.
XIX əsr (1805-ci il)
Kürəkçay müqaviləsinə əsasən Qəbələ mahalı
rusiya
İmperiyasının tabeliyinə keçdi.
XIX əsr (1819-cu il)
Rusiya İmperiyası Qutqaşen sultanlığını ləğv etdi.
XIX əsr (1835-ci il)
İsmayıl bəy Qutqaşınlının (görkəmli sərkərdə, maarifçi və yazıçı)
“rəşid bəy və Səadət xanım” əsəri fransızca
Varşavada nəşr
olundu.
qƏBƏLƏ TARİxİNDƏN SƏhİFƏLƏR
PAgES FROM ThE hıSTORY OF gABALA
SEBA
415
2011-2012
Qəbələ arxeoloji ekspedisiyasının hesabatları
reports oF the gabala archaeologıcal expedıtıon
XIX əsr (1840-cı il)
Bum və Qutqaşen mahalları əsasında Qutqaşen dairəsi yaradıldı
(Rusiyanın 1840-cı il 10 aprel tarixli inzibati-idarəçilik islahatlarına
əsasən).
XIX əsr (80-90-cı illər)
Qutqaşen, Xaçmaz, vəndam , Bum, nic və s. kəndlərdə ibtidai
məktəblər fəaliyyətə başladı.
XIX əsr
Qəbələ xalçaçılıq mərkəzlərindən biri oldu.
XX əsr (1918-1920-ci illər)
azərbaycan demokratik cümhuriyyətinin tərkibində olmuşdur.
XX əsr (1920-1991-ci illər)
azərbaycan Sovet Sosialist respublikasının tərkibində olmuşdur.
XX əsr (1930-cu il 8 sentyabr)
Azərbaycan SSR Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin qərarına əsasən
Qutqaşen dairəsi ləğv olundu və yerində Qutqaşen rayonu
yaradıldı.
XX əsr (1974-cü il 15 mart)
Qutqaşen qəsəbəsi şəhər statusu aldı.
XX əsr (1991-ci il 7 fevral)
Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin qərarı ilə Qutqaşen şəhəri
Qəbələ şəhəri və müvafiq olaraq Qutqaşen rayonu Qəbələ rayonu
adlandırıldı.
XX əsr (1991-ci ildən)
azərbaycan respublikasının tərkibindədir.
Qeyd: Mətndəki ərazi adları qeyd edilən dövrlərə aiddir.
qƏBƏLƏ TARİxİNDƏN SƏhİFƏLƏR
PAgES FROM ThE hıSTORY OF gABALA
SEBA
