Toshkent «yangiyo‘l poligraf servis»
Yüklə 3,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
| JIMJILOQ
Chingiz Aytmatov Bir bor ekan, bir yo‘q ekan, bir kampir bilan cholning bo‘yi jimjiloq day keladigan o‘g‘li bo‘lgan ekan. Oti ham Jimjiloq ekan. Jimjiloq otquloq bargi- ning soyasida uxlab yotgan ekan, o‘sha yer da o‘tlab yurgan tuya bolani bargga qo‘shib yamlab yuboribdi. «Tuya yut - ganini bilmaydi, kavshaganini biladi», degan matal o‘shandan qolgan ekan. Jimjiloq tuyaning qornida yotib bor ovozi bilan chinqirib yordam so‘rabdi. Chol bilan kampir bu ovozni eshitib qolib, tuyani so‘yishibdi-da, qornidan Jimjiloqni chiqarib olishibdi. Bir kuni och bo‘ri Jimjiloqni uchratib qolibdi. – Zig‘irday bo‘lib olib, buncha likillaysan, kimsan o‘zi? Ikki yamlab bir yutaymi? – debdi bo‘ri. – Yo‘q, menga tegma, – debdi Jimjiloq, – o‘zingga qiyin bo‘ladi, it qilib qo‘yaman seni. – Gaping buncha betayin, bo‘rining it bo‘lganini kim aytdi senga o‘zi? Mana shu gaping uchun seni yey - man, – debdi-da, bo‘ri bolani yutib yuboribdi. Jimji- loq bo‘rining chap ichagiga ham yuq bo‘lmabdi. Keyin nima yegani esidan chiqib ketibdi. Shu-shu bo‘ri bo‘ri bo‘lganiga pushaymon bo‘la boshlabdi. Qorni ochib otar - ga yaqinlashishi bilanoq Jimjiloq bo‘ri qornida turib, bor ovozi bilan «Ey, cho‘pon, uxlama! Men o‘g‘ri bo‘riman, qo‘ylaringni qiyratgani kelyapman!» – deb jar solar ekan. 199 Holdan toygan bo‘ri yerga ag‘anabdi, o‘zining qorin - biqinini jahl bilan uqalay boshlabdi. Jimjiloqqa nima?! Qaytanga undan battar avjiga chiqarmish: – Ey, qo‘ychivonlar, chopinglar bu tomonga, meni savalanglar! Cho‘ponlar bo‘rining oldida hozir-u nozir bo‘libdi. Bo‘rining esa dumini qisib qochib qolishdan boshqa iloji qolmabdi. Hamma hayronmish. Bu qanday sir bo‘ldi o‘zi? Chunki qochib ketayotgan bo‘ri hadeb: «Meni quvib yetinglar», – deb baqirarmish. Bo‘ri bir amallab qutulishga qutulibdi-yu, lekin qornini hech narsa bilan to‘ydira olmabdi. Shunday qilib, bo‘ri qayerga bormasin, Jimjiloq ham - mani ogoh qilaveribdi. Bo‘rining toqati toq bo‘libdi. Ozib ketganidan eti borib ustixoniga yopishibdi. «Endi nima qilsam ekan, o‘z boshimga falokatni sotib oldim- ku, qayga bormay, endi menga tinchlik yo‘q», – deb yig‘lamoqdan beri bo‘libdi. Jimjiloq bo‘lsa sekingina uning qornidan: «Toshmat - ga bor, qo‘ylari semiz! Boymatga bor, itlari qari! Er - matga bor, qo‘ychivonlari uyquchi», – deb ovoz chiqa- rib qo‘yarmish! Oxiri hiqillab yig‘lab: «Gaplaringga kirib bo‘pman, undan ko‘ra biron odamga boraman-da, it bo‘lganim yaxshi», – debdi. Shunday qilib, bo‘ri it bo‘lib qolgan ekan. 1. Jimjiloq tuyaning qornidan qanday qutuldi? 2. U bo‘rini qanday jazoladi? |