Ümumi Regional landşaftşünaslıq


Avrasiyanın təbii landşaftları və ekoloji problemləri



Yüklə 125,42 Kb.
səhifə30/33
tarix06.06.2023
ölçüsü125,42 Kb.
#115691
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33
mumi Regional land aft nasl q

Avrasiyanın təbii landşaftları və ekoloji problemləri
Avrasiya dünyanın ən böyük materikidir. Onun ərazisi ətrafındakı adalarla birgə 53,4 mln km², adalarsız isə 50,7 mln km²-dir. Şimaldan cənuba doğru materik 8 min km məsafədə uzanır, qərbdən şərqə doğru isə materikin eni 16 min km-ə çatır. Avrasiya dünyanın ən mürəkkəb landşaft quruluşuna malik materikdir. Burada Yer kürəsinin demək olar ki, bütün landşaft vahidləri formalaşmışdır. Materikin geniş ərazisini əhatə etməsi və burada bütün geoloji dövrlərə aid olan strukturların cavan və qədim qırışıqlıqların, geniş platforma düzənliklərinin, hündür kristallik bünövrələrin Yer səthinə çıxması nəticəsində yaranan yaylaların mövcud olması landşaft komplekslərinin mürəkkəb zonal və azonal differensasiyasını yaradır.
Avrasiyanın enlik istiqamətində geniş ərazini əhatə etməsi, burada arktik qurşaqdan ekvator qurşağına qədər bütün iqlim qurşaqlarını və ona müvafiq olan bütün landşaft zonaların yaranmasına səbəb olur. Materikin daxili hissələrinə doğru getdikcə iqlimin kontinentallaşması bir-birindən fərqlənən landşaft sektorlarını əmələ gətirir. Atlantik və Sakit okeanı sahillərində müvafiq olaraq Qərbi Avropa və Şərqi Asiya rütubətli əsasən meşə landşaftlarından ibarət humid landşaft sektorları, Şərqi Avropada mülayim kontinental, əsasən humid, Mərkəzi Asiya ərazisində kəskin kontinental arid, Qərbi və Şərqi Sibir ərazilərində kəskin kontinental boreal sektorlar əmələ gəlir. Cənub Şərqi, Şərqi və Cənubu Asiyada rütubətli musson, Cənub Qərbi Asiyada kəskin arid landşaft kompleksləri üstünlük təşkil edir.
Avrasiya materikində formalaşan əsas sektorlar
Avrasiya qərbdən-şərqə doğru geniş ərazini əhatə etdiyi üçün onun ərazisində bir neçə landşaft sektoru ayırmaq olar.
1) Qərbi Avropanın-humid zəif kontinental sektoru
2) Şərqi Avropanın- humid və semihumid mülayim kontinental sektoru
3) Qərbi Sibirin-humid, semihumid və semiarid kontinental sektoru
4) Orta Sibirin-humid, semi humid, semi arid, kəskin kontinental sektoru
5) Mərkəzi Asiyanın-arid və ekstra arid kəskin kontinental sektoru
6) Sakit okean sahili humid və semi humid zəif kontinental sektoru

Yüklə 125,42 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   25   26   27   28   29   30   31   32   33




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə