Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

muzdurlarının  tanıtdırdığı,  dövlətə  sərfəli  olan  İslam  kimi 

qəbul  edirlər.  Buna  görə  də  müasir  dövrdə  həqiqi  İslamı 

tanımağa aparan yolda saxta hədislər ən böyük maneədir. Bu 

saxta hədislər  maarif,  əhkam  və  hətta Peyğəmbərin (s) həyatı 

və tarixinə də sirayət etmişdir. Buna görə də İslam alimləri bu 

haqda  təhqiqat  və  axtarış  aparmalı,  həqiqi  İslamı  saxta 

İslamdan  ayırmalıdır.  Bu  böyük  işə  hər  yerdə,  o  cümlədən, 

İraqda, Misirdə, Suriyada, Livanda və həmçinin İranda böyük 

ehtiyac vardır. 

Mən  bu  məsələni  yuxarıda  adı  çəkilən  ölkələrin  alimləri  ilə 

müzakirə  etmişəm.  Arzu  edirəm  ki,  Peyğəmbərin  (s)  həqiqi 

dininin  qoruyucuları  olan  bizim  elmiyyə  hövzələrimiz  bu 

məsələyə  daha  çox  diqqət  etsinlər.  Bu  barədə  Qum  elmiyyə 

hövzəsindən birinci əlimə çatan iş Ayətullah Məhəmməd Sadiq 

Nəcminin  əsəri  olan  “Buxari  və  Müslimün  səhihlərinə  bir 

baxış”  kitabıdır.  Bu  kitab  neçə  səbəbə  görə  məni  sevindirdi. 

Onun müəllifinə təşəkkür edirəm. Çünki: 

1

  . Kitabın  möhtərəm  müəllifi  hədis  kitabları  haqqında  lazımı 

qədər araşdırmalar aparmışdır. 

2

  . Hədis  kitablarının  arasından  əhli-sünnə  arasında  səhih 

sayılan  Buxarinin  və  Müslimün  səhihlərini  mübahisə 

mövzusuna çevirmişdir. 

səh:41 

3

 . Kitabı diqqətlə oxuduqdan sonra gördüm ki, müəllif kitabın 

bəhsləri haqqında olan ədəb-ərkana tamamilə rəayət etmişdir. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

4

 . Kitabda olan bütün mətləbləri bu mövzu ilə maraqlanan fars 

dilli  xalqların  başa  düşdüyü  səviyyədə,  sadə  və  aydın  dillə 

yazmışdır. 

5

 . Müəllifin Qum elmiyyə hövzəsinin alimlərindən olmasına və 

sünni  məzhəb  qardaşlardan  uzaq  yaşamasına  baxmayaraq,  bu 

məsələyə doğru və düzgün diqqət yetirmişdir. 

Alimlər  bu  kitabın  qədrini  bilsələr  və  onu  diqqətlə  oxusalar, 

bəzi məsələlər onlar üçün aydınlaşar, inşallah. 

Mütəal  Allahın  dərgahından  istəyirəm  ki,  Qum  elmiyyə 

hövzəsini  İmam  Zamanın  zühuruna  kimi  qoruyub  saxlasın. 

Üzümüzə gələn hər əsrdə İslam dünyasına yetərli və təhqiqatçı 

alimlər bəxş eləsin. Amin! 

Ayətullah Seyyid Murtəza Əsgəri 

11

 /

12

 /

92

-

ci hicri ili . 

səh:42 

Hədislər barədə 

Hədis nədir? 

Hədis,  lüğətdə  “yeni  bir  şey,  tam  bir  kəlam  və  danışıq” 

deməkdir 

)1(

.Hədis alimləri arasında isə, hədis, yəni - məsumun 

sözləri,  əməlləri  və  təqriri 

)2(

mənasınadır.  Başqa  məzhəblərin 

nəzərində  hədis  yalnız  və  yalnız  Peyqəmbərin  (s)  sözləri, 

əməlləri  və  təqriri  mənasınadır.  Şiə  məzhəbində  isə  bu  tərif 

Peyğəmbər (s) və onun pak Əhli-beytinə də şamil olunur. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Sünni  alimlərindən  olan  İbn  Həcər  deyir:  “İslam  dininin  ilk 

illərində  Qurani-Kərimə 

“qədim”  söylənildiyinə  görə, 

Peyqəmbərlə  (s)  bağlı  olan  kəlamlara  “hədis”  deyilirdi.  Bu 

xüsusi  məna  bu  günə  qədər  müsəlmanlar  arasında 

işlənməkdədir

)3(

”. 

Hədisin mətni məsumun 

)4(

sözlərindən, əməllərindən və onun 

təqririndən ibarətdir. 

Peyğəmbər (s) zamanından başlayaraq hədis yazanların 

səh:43 

 

1

-

 [

1

 .)یوبن ثیدح( ملاسلااب دهع اوثیدح کموقلاول . ]

"

 

 ثیدحلااذهب اونمؤی مل نا

ً افسا

"

 

“

Kəhf” surəsi, 6-cı ayə ;  

2

-

 [

2

 . ]

Təqrir-bir əməl qarşısında razılıq əlaməti olaraq susmaq 

deməkdir . 

3

-

 [

3

 . ]

Fəthul-barinin müqəddiməsi 1-ci cild ., 

4

-

 [

4

 . ]

Peyğəmbər (s) və onun itrətinin . 

Peyğəmbərdən (s) eşitdikləri  və gördükləri  hədisləri sinədən-

sinəyə,  nəsildən-nəsilə  zəncirvari  surətdə  bir-birinə  ötürərək 

bizim  əsrimizə  kimi  gətirib  çıxarmaları  hədisin  sənədi 

adlanır

)1(

. 

Sünnə nədir? 

Sünnə,  lüğətdə  camaatın  itaət  etdikləri  yola  və  təriqətə, 

istilahda  isə  Peyğəmbərin  (s)  hökmləri  və  buyurduqları 

kəlamlara  deyilir.  Müsəlmanlar  arasında  ibadət  və  başqa 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

məsələlərdə  Peyğəmbərin  (s)  gətirdiyi  qanun  kimi  qəbul 

edilmişdir 

)2(

.Hədislə  sünnə  arasında  olan  oxşarlığa  əsasən, 

hədisə də sünnə deyilmişdir. 

Quran baxımından hədisin əhəmiyyəti 

İslam  qanunlarının  və  hökmlərinin  əsasını  Quran  və  sünnə 

təşkil  edir 

)3(

.Hədis  və  Quran  arasında  müsəlmanların  hədisə 

olan  ehtiyacı  daha  çoxdur.  Qurani-Kərimdə  əhkam  və 

qanunlara  dəlalət  edən  beş  yüzə  yaxın  ayə  var.  Hədis  və 

sünnənin köməyi olmadan  bu ayələrin tam və  dərin  mənasını 

başa düşmək qeyri-mümkündür. Çünki: 

a)  İslam  dininin  əhkam  və  qanunları  çoxdur.  Bu  ayələr  öz-

özlüyündə hökmləri tam və dolğun şəkildə bizə çatdırmır; 

b) Bu ayələrin izahı hədis və sünnə vasitəsi ilə mümkündür. 

Buna görə də şiə və sünniliyindən asılı olmayaraq, bütün İslam 

alimləri  bu  məsələdə  həmfikirdirlər  ki,  sənədi  səhih  və 

məsumdan nəql olunan hədis bütün müsəlmanlara höccətdir 

)4(

.

Məsələn,  müsəlmanların  Qurani-Kərimin  ayələrinə  əməl 

etməsinin vacib olması kimi. 

səh:44 

 

1

-

 [

1

 . ]

Hədis elmində bu zəncirvari ardıcıllığa “Rical” deyilir . 

2

-

 [

2

 . ]

İbn Əsirin nəhayəsi  

3

-

 [

3

 . ]

İmamiyyə məzhəbində Əhli-beytin hədisi, icma, ağıl və 

s. hökmün sənədi  

---