Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

əvəzinə Vəlid, Mərvan, Müaviyə və s. kimi cinayətkar şəxsləri 

iş başına və məsuliyyətli vəzifələrə təyin etmişdi. 

Allah  Peyğəmbərinin  (s)  səhabələri  xilafətlə  həmkarlıq 

etmədikləri, Quran oxuduqları  və Peyğəmbərin (s) hədislərini 

söylədikləri  üçün  həmişə  xəlifə  Osman  tərəfindən  əzab-

əziyyətə məruz qalırdılar. Osmanın bu hərəkətləri, səhabələrin 

və  o  cümlədən,  haqq  tərəfdarı  olan  müsəlamanların  üsyanına 

səbəb oldu. 

Osmanın xilafəti dövründə nəinki hədisə, hətta Quran ayələrinə 

belə diqqət olunmurdu. Quran oxuyanları və hədis söyləyənləri 

cəmiyyətdən  uzaq  səhralara  sürgün  etməklə,  bəzilərini 

zindanlara salmaqla, bəzilərini isə şallaq və taziyanələrlə hədis 

söyləmələrinin qarşısını alırdılar. 

Böyük  və  zahid  səhabələrdən  olan  Əbuzər  Qəffarinin  sürgün 

olunması, Əbdullah ibn Məsud kimi böyük səhabənin məscid 

yanında  döyülərək  dişlərinin  və  qabırğalarının  sındırılması, 

Əmmar Yasir kimi səhabənin döyülməsi, bu əzabın təsirindən 

bihuş olması və s. tarixi faktları buna misal gətirmək olar. 

Xülasə, İslamın qabaqcıl və ön cərgəsində duran, Peyğəmbərin 

(s)  səhabələrindən  sayı  ona  çatan  bir  çoxunun  belə  əziyyət 

çəkməsi  (döyülmək,  söyülmək,  sürgün  və  həbs  olmaları) 

Osmanın xilafəti dövründə gözə dəyir

)1(

. 

səh:62 

 

1

-

 [

1

  .  ]

Bu  hadisələrin  geniş  məzmunu  Əl-ğədir  kitabında 

verilmişdir 8-ci və 9-cu cildlər . 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Osman  mənbər  üstə  özü  eşitdiyi  hədislərdən  başqa  hədislərin 

söylənilməsinə yersiz qadağa qoyaraq belə fərman vermişdir ki: 

ِحَیلا

للها ُلوُسَر ْنَعًاثیِدَح یوْرَی ْنَأٍدَحَلا ُّل

| 

ِرَمُعِدْهَعلاَوٍرْکَب یِبأ ِدْهَع یِف ِهِب ْعَمْسا ْمَل

 

_

 

__

 

ƏBU  BəKR  Və  ÖMəRIN  XILAFəTI  ZAMANıNDA 

ONLARDAN  EşITDIYIM  HəDISLəRDəN  BAşQA  HEç 

KəSIN HAQQı YOXDUR KI, PEYğəMBəRDəN _(S)_ HəDIS 

SöYLəSIN_ ._

)1(

_ 

Beləliklə,  hədis  söyləməyin  qarşısını  aldı  və  bu  işi  ilə  hədis 

yazmağı qəti surətdə qadağan etdi. 

Hədis Müaviyənin zamanında 

Müaviyənin  təqribən  40  ilə  yaxın  sürən  xilafəti  və  hökuməti 

dövründə,  xüsusilə  xilafətinin  axırırncı  25  ilində ,

)2(

uydurma 

və qondarma hədislər, əvvəlki xəlifələrin dövründən daha çox 

inkişaf etməyə başladı. 

Əmirəl-möminin  Əlinin  (ə)  məqam  və  vəziyyətini  nəzərə 

almaqla, o Həzrətdən nəql olunan səhih  və düzgün  hədislərin 

təsəvvürolunmaz  dərəcədə  çoxluğu,  Müaviyənin  o  zamankı 

siyasi  vəziyyətinin  təamamilə  Zər`ərinə  idi.  Belə  düzgün 

hədislərin  qarşısında  uydurulmuş  hədisləri  müxtəlif  yollarla 

camaatın nəzərinə çatdırmaq lazım gəlirdi. Beləliklə, yalan və 

uydurma hədislərin müxtəlif yollarla yayılması Müaviyənin və 

onun siyasətinin xeyrinə qurtardı. 

Müaviyənin  nəzərdə  tutduğu  məxsus  hiylələr  hər  iki tərəfdən 

təmin  edilərək,  həyata  keçirildi.  Çünki,  bir  tərəfdən 

mənbərlərdə Əbu Bəkr və Ömərin xilafətindən başqa 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

səh:63 

 

1

-

 [

1

“ . ]

Qəbulul-əxbar fi tərki qəbule ma yuxaliful-kitabə vəs-

sünnətə  vəl  -əqlə  ma  ənin–nəbiyyi  və  ənis-sələf”,  səh.  29, 

“Musnədi  İmam  Əhməd”,  1-ci  cild,  səh.  363;  “Sünnə, 

yazılışdan öncə” səh. 97 kitabından nəql etmişdir; “Təbəqat ibn 

Səd”, 2-ci cild; 2-ci qism, səh. 100 ;  

2

-

 [

2

 . ]

Osmanın ölümündən öz ölümünə kimi hic.-35-ci ilindən 

60-cı ilinə kimi . 

dövrlərdən  nəql  olunan  hədislərə  qadağan  qoyulur  ,

)1(

başqa 

tərəfdən isə camaata Osman və səhabə barəsində hədislər nəql 

olunurdu.  Belə  hədislərə  diqqət  edən,  əzbərləyən  şəxslərə 

hədiyyələr və böyük ənamlar verilirdi. Bu yolla bir çox şəxsləri 

yalan  və  uydurma  hədislərin  yazılmasına  və  çoxalmasına 

rəğbətləndirirdi. 

Biz Müaviyənin əmri ilə uydurma hədislərin yazılmasına, səhih 

hədislərin isə nəql olunmasına qoyulan qadağanı, Əbul Həsən 

Mədainin 

)2(

sözlərindən bir qismini tərcümə etməklə bəzi tarixi 

sübut və dəlilləri müxtəsər şəkildə təəccüblü nöqtələri ilə birgə 

əziz oxucuların ixtiyarına qoyuruq. 

Mədaini öz qiymətli “Əl-Əhdas” adlı kitabında belə deyir: 

Müaviyə  bütün  əlaltıları  və  təyin  etdiyi  əyalət  hakimlərinə 

fərman yazdı. Məktubda belə deyilir: - “Mən, Əbu Turab (Əli 

(ə)) və onun övladlarının fəziləti barədə hədis nəql edənlərdən 

öz himayəmi götürdüm və onların qanını halal etdim. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Bu  fərmanın  nəticəsində  xütbə  oxuyanlar  və  xəbər  deyənlər 

geniş İslam məmləkətlərinin bütün nöqtələrində, mənbərlərdə 

belə  İmam  Əliyə  (ə)  lənət  oxumağa  başlayaraq  ondan 

uzaqlaşmağı təbliğ etdilər. İmam Əli (ə) və onun övladlarına 

nisbət bir çox böhtanlar yayıldı və onun ünvanına yersiz sözlər 

deyilirdi.  Kufə  əhli  başqa  şəhərlərdən  fərqli  olaraq  biçarəlik, 

bədbəxtlik və müsibət girdabında batıb qalmışdı. Çünki, 

səh:64 

 

1

-

 [

1

“ . ]

Səhihi-Müslim”, 3-cü cild, “Kitabuz-zəkat”, “Ən-nəhyu 

ənil-məsələ”  bölümü;  hədis:  1751;  və  5-ci  cild;  “Kitabul-

musaqat”  15-ci  bölüm,  “Əs-sərfu  və  beyuz-zəhəb”  bölümü; 

hədis: 1578 ;  

2

-

 [

2

 . ]

Əbul Həsən Mədaini tarix üzrə böyük alimdir. Müxtəlif 

kitablar yazmışdır. Məs: “Xətəbun-Nəbiy və əhdas”; “Xutəbu 

Əmirəl-möminin”;  “Mən  qətələ  minət-talibin”;  “Fatimiyyat” 

və  s...  İbn  Əbil  Hədid  Mötəzili  Nəhcül-bəlağənin  şərhində 

ondan bir çox mətləblər nəql etmişdir. Mədaini 90 yaşında 225-

ci hq-i tarixində Bağdadda vəfat etmişdir . 

Kufədə  Əlinin  (ə)  şiələri  başqa  yerlərə  nisbətən  çox  idi. 

Şübhəsiz  ki,  Əbu  Süfyan  oğlu  Müaviyənin  bu  şəhərə  zülmü 

başqa şəhərlərdən daha çox idi. Buna görə də Kufənin hökumət 

və idarə sistemini Ziyad ibn Suməyyəyə təhvil verdi və Bəsrəni 

də ona artırdı. Ziyad ibn Suməyyə Müaviyənin bu məhəbbəti, 

lütfü  qarşısında,  “duz-çörəyi”  itirmədi  və  Əbu  Süfyan  oğlu 

Müaviyənin  “haqqını”  taptalamadı.  Əli  (ə)  şiələrini  daşın  və 

torpağın altından, harada gizlin və aşkar yaşayırdılarsa taparaq 

öldürürdü.  Onların  ürəklərində  qorxu  və  vəhşət  yaradır,  əl-

ayaqlarını  kəsir,  gözlərini  çıxardaraq  kor  edirdi.  Bu 

---