Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir
Yüklə 4,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
tərəfindən imza olunmuşdur. Lakin, belə kəramətlər və təriflər nəinki bu iki kitabın mətni ilə hətta, öz müəlliflərinin nöqteyi- nəzərindən düzgün deyildir. Bu mövzu barədə geniş şəkildə bəhs edəcəyik. Hər şeydən öncə əziz oxucunun belə təriflərdən bir neçəsinə diqqət yetirməsini istəyir, sonra isə bu iki kitab barədə təhqiqə başlayacağıq. Katibe Çələbi deyir: -“ Hədis elmi barədə saysız-hesabsız səh:93
- [ 1 . ] Nəvəvi “Ət-Təqrib”kitabında fəqət hədislərin sayını təkrar olmamaqla ad aparmışdır . kitablar yazılmışdır. Lakin, bizim alimlərimizin Qurani- Kərimdən sonra ən səhih kitabın “Səhihi-Buxari” və “Səhihi- Müslim” kitablarının olması barədə nəzərləri uzlaşır” )1( .
Məhəmməd ibn Yusif Şafei deyir: “Birinci hədis kitabı “Səhihi-Buxari” və ondan sonra isə “Səhihi-Müslim” kitabıdır. Bu iki kitab Qurani-Kərimdən sonra ən səhih sayılan kitablardır )2( .”
Zəhəbi deyir: - “Səhihi-Buxari” kitabı İslam aləmində ən böyük, bəlkə Qurandan sonra ən yaxşı kitabdır )3( .
doğru və düzgünlüyünə görə kitablar arasında ikinci kitabdır. Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
Qurandan sonra ən səhih sayılan iki kitabdan biridir. Qurandan sonra bu iki kitabdan başqa səhih kitab yoxdur )4( .”
Əbu Əli Nişapuri deyir: - “Mavi səma altında “Səhihi- Müsllüm” kitabından başqa bir səhih kitab yoxdur )5( .”
Fazil Nəvəvi "Ət-təqrib )6(
"kitabında deyir: “Səhihi-Buxari və Səhihi-Müslim kitabları Qurani-Kərimdən sonra ən səhih kitablardır. Baxmayaraq ki, bəziləri Səhihi-Müslimü birinci sayırlar lakin, Səhihi-Buxari kitabı Səhihi-Müslim kitabına nisbətən ən səhih və çox faydalıdır.” Yenə də Nəvəvi “Səhihi-Müslim” kitabına şərhində belə deyir: “Qurani-Kərimdən sonra ən səhih kitab “səhiheyn” (Səhihi- Buxari və Səhihi-Müslim) kitablarıdır. İslam ümməti də bu iki kitabı qəbul etməklə onun düzgün və səhihliyini səh:94
1 - [ 1 “ . ] Kəşfuz-zunun”, “Elmul-hədis” bölümü ; 2 - [ 2 “ . ] Hədyus-sari”, 2-ci cild ; 3 - [ 3 “ . ] İrşadus-sari”; 1-ci cild, səh. 28 ; 4 - [ 4 “ . ] Kəşfuz–zunun”, “Elmul-hədis” bölümü ; 5 - [ 5 “ . ] Vəfəyatul-əyan”, 4-cü cild, səh. 208 və “Təzkirətul- hifaz”, 2-ci cild; səh. 589 ; 6 -
6 “ . ]
Əttəqrib” qədim kitablardan biridir ki, usul elmində hədis yazılmışdır. Süyuti ona şərh yazmış və adını Tədribur- ravi qoymuşdur. Bu elmdə seçillmiş kitablardan sayılır .
Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
təsdiq etmişlər. Bu məsələ barədə bütün alimlərin nəzərləri və fikirləri eynidir )1( .”
Qəstəlani deyir: “Bütün İslam ümmətinin bu iki kitabın səhihliyi barədə nəzərləri eynidir və hər ikisinin səhih olduğunu qəbul etmişlər. Lakin, onlardan hansı biri digərindən üstündür? Bu barədə müxtəlif nəzərlər var. Bəziləri “Səhihi-Buxari”-yə və bəziləri isə “Səhihi-Müslim” kitabına üstünlük verirlər )2(
.” İbn Həcər Məkki deyir: “Səhihi-Buxari və Səhihi-Müslim kitabları din alimlərinin nəzərində Qurandan sonra ən səhih kitabdır
)3( .”
İmamul-Hərəmeyn demişdir: “Əgər bir şəxs and içsə ki, səhiheynin hədislərinin hamısı həqiqətlə uyğun və Peyğəmbərin (s) söylədikləridir, onun andı düzdür və kəffarəsi də yoxdur. Çünki, İslam ümmətinin hamısının nəzəri bu iki kitabın səhih olması barədə eynidir )4(
.” Hələ bu azmış kimi Əhli-sünnə alimlərinin bəziləri bu iki kitabın bütün hədislərinin səhihliyi və onun haqqında və təriflər söyləməkdə bura qədər qeyd olunanlara kifayətlənməmiş və bu mövzuda həddi aşmışlar. Bununla da bu iki kitabın tərifində ifrata varmış və onun içindəki hədislərin hamısının səhih olmasına və Peyğəmbər (s) tərəfindən imzalanmasını söyləmişlər. Bəzən də “Səhihi-Buxari” kitabı üçün yuxu görmüş və onu Peyğəmbərin (s) öz kitabı kimi tanıtdırmışlar. səh:95
Ziyaos-salehin az.ziaossalehin.ir
1 - [ 1 “ . ]
Səhihi-Müslimün” şərhi, 1-ci cild, səh. 15 ; 2 - [ 2 “ . ] İrşadus-sari”, 1-ci cild, səh. 19 ; 3 - [ 3 “ . ] Səvaiqu nuhərrəqə”, səh. 5; “Təthirul-cinan” – Səvaiqin haşiyəsində çap olunmuşdur səh. 14 ; 4 -
4 . ]
Şərhi Nəvəvinin müqəddiməsi səh. 19 ; “Müxtəsəri Xəlil” kitabını şərh edən Şeyx Məhəmməd ibn Əbdur-Rəhmandan nəql olunmuşdur ki, deyir: “Mən ustadım Şeyx Əbdur Muta Tunesi ilə birlikdə Həzrət Peyğəmbərin (s) (s) mübarək hərəminin ziyarətinə getdik. Həmişəki adətinin əksinə olaraq bu dəfə ustadım, hərəmin içində bir neçə addım yeridikdən sonra bir an dayandı. Bu minvalla mübarək qəbirə yaxınlaşdı. Qəbirlə üz-üzə durub bir neçə cümlə söylədi. Mən onun məzmununu başa düşmədim. Mübarək qəbri ziyarət etdikdən sonra bu məsələni (dayanmaq və söhbət etmək) ondan soruşdum. Cavabımda belə dedi: Mən mübarək hərəmə daxil olub Həzrət Peyğəmbəri (s) ziyarət etmək istəyərkən, o Həzrətin (s) özündən icazə istədim. Həzrət (s) icazə verdi və mən də daxil oldum. Həzrətə (s) yaxınlaşdım və ərz etdim: Ya Rəsuləllah! Buxarinin sizdən nəql etdiyi bütün hədislər səhihdirmi? Buyurdu: Bəli səhihdir! Ərz etdim: - Onun hədislərinin hamısını sizdən nəql edimmi? Buyurdu: Bəli, mənim dilimdən nəql et”!! Bəzi kitablarda bu əhvalatı belə nəql edirlər ki: “Şeyx, Peyğəmbəri (s) ziyarət etdikdən sonra sual etdi: “Səhihi- Buxari” və “Səhihi-Müslim” kitablarının hər ikisi doğru və düzgündürmü? Onların hər ikisindən hədis nəql etsinmi? Peyğəmbər (s) da onun cavabında hər ikisinin səhih olduğunu bildirmiş və onlardan hədis nəql etməyi icazə vermişdir )1( .”
Yüklə 4,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|