Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

اکف یناعملااما و

تحت سمشل

 

تلجناهنع یفیرخلا باحسلا 

ماملاا اذه هلود هللف 

تلع نا هتمه للهاو 

هناوضر للها نم هیلع 

تهتناو هتاعسم متدقف 

“Səhihi-Müslim  elə  bir  dərəcəyə  və  məqama  malikdir  ki, 

"sürəyya 

)2(

"ulduzlarından  üstündür.  Bu  kitabın  sözləri 

ağacların  çiçəklərinə  bənzəyir.  Hərəkət  edən  buludlar  və 

rəhmət  yağışları  onu  sulayıblar.  Amma  mənalarına  gəldikdə 

isə, payız günəşi kimi buludlar altından görünərək işıq saçırlar. 

Bu  İmamın  (Müslimün)  dövlətini  daimi  etmək  Allahın 

əlindədir.  Onun  uca  himmətini  daha  da  ucaltmaq  Allahın 

öhdəsinədir.  Onun  yeri  cənnəti-Rizvan  və  Allahın  behişti 

olsun.  Çünki  o,  çalışaraq  axırıncı  məqama  və  kəmala 

yetişmişdir

)3(

”. 

İfrat dərəcəsinə çatmış müdafiə 

Sünni təriqəti  bu  iki səhihin (Buxari  və Müslim) tərifi  barədə 

ifrat həddinə çatmışlar. Bu iki kitabın məqam və rütbəsini 

səh:99 

 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

1

-

 [

1

“  .  ]

Kəşfuz-zunun  ba-Elmul-hədis”,  “Fəthul-bari”nin  və 

“İrşadus-sari”nın müqəddiməsi . 

2

-

 [

2

 . ]

Çılçıraq kimi parlayan bir neçə ulduzun adı . 

3

-

 [

3

 . ]

Bu şer “Səhihi-Müslim”in axırında gəlmişdir . 

qorumaqla ifrata varmış və heç bir təhqiqatçının, alimin belə bu 

kitabların barəsində mübahisə etməsinə və təhqiqat aparmasına 

icazə  verilməmişdir.  Bu  iki  kitabı  Qurani-Kərim  kimi  vəhyə 

bənzədilərək  eyibsiz  və  səhvsiz  olduğunu  bildirirlər.  Bu 

kitabların  hədisləri  barədə  hər hansı  bir təhqiqatın aparılması 

Qurani-Kərimə hörmətsizlik və bağışlanmaz səhv kimi qələmə 

vermişlər. 

Hicri-şəmsi tarixi ilə 1386-cı ilin rəbius-sani ayında Küveytin 

İctimai  İslahedici  Cəmiyyəti  tərəfindən  Səhihi-Buxarini 

müdafiə etmək məqsədi ilə müxaliflərə cavab olaraq bir kitabça 

nəşr  olundu.  Onun  cildinin  arxasında  belə  bir  cümlə  nəzər 

diqqətini özünə cəlb edirdi: 

ٌحیِحَص یِراَخُبْلا یِفاَم َُُّلُک 

_

  SəHIHI-BUXARININ  BüTüN  HəDISLəRI  SəHIH  Və 

DüZGüNDüR  .

_  

Bu kitabçanın nəşr olunması Əbdul Varis Kəbir adlı yazıçının: 

 )ًاحیِحَص یِراَخُبلا ِحیِحَص یِفاَم َُُّلُک َسْیَل(

–

 

“

Səhihi-Buxaridə olan hədislər 

düzgün  deyildir  “  ünvanı  altında  yazdığı  məqalə  Əlvə-yul-

İslami qəzetində (Küveyt çapı) dərc olunduğu üçün ona rədd 

cavabı idi. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Biz,  bu  məqalənin  mətnini  görməmişik.  Buna  görə  də  onun 

haqqında  fikir  yürüdə  bilmərik.  Lakin,  bu  kitabçaya  etiraz 

əlaməti olaraq cavab yazılmış kitabça bizim əlimizdədir. 

Bu  kitabçanın  əvvəlində  Suriyanın  elmi  mərkəzlərindən  və 

institutlarından  olan  32  nəfər  müəllim  Küveyt  əmirinə  etiraz 

olaraq,  dərc  olunmuş  bu  məqaləni  yazanın  qələminin 

sındırılmasını,  həmçinin  Küveyt  əmiri  tərəfindən  bu 

nəşriyyatın qarşısının təkidlə alınmasını xahiş etmişlər. 

Sonra səkkiz  nəfər alim  və  başqa  müəllimlər Səhihi-Buxarini 

və Səhihi-Müslimü müdafiə edən ərəbin böyükləri məqalə 

səh:100 

yazaraq onu nəşr etdirmişlər. Bu nəşrdə alimlərdən adı çəkilmiş 

və  cavab  olaraq  Buxarinin  bu  kitabını  müdafiə  etməklə  öz 

etirazlarını yazıb bildirmişlər. 

Əziz  oxucu!  Bəlkə  də  bu  haqda  daha  çox  danışmaq  olardı. 

Lakin burada onların bir neçəsinə toxunmaq istəyirik. Bunların 

bir  miqdarını  nəql  etməklə  sizə,  əhli-sünnə  arasında  bu 

kitabların  necə  əhəmiyyət  kəsb  etdiyini  və  keçmişdə  olduğu 

kimi  indi  də  öz  əhəmiyyətini  qoruyub  saxlamasını  bildirmək 

istəyirik. 

Belə ki, əgər bir nəfər elmi bir mövzu yazmaq və həqiqəti aşkar 

etmək  istəsə,  bu  iki  kitabın  bütün  hədislərinə  nəzər  edərək 

araşdırma  aparsa  görəcəkdir  ki,  bu  kitablarda  olan  hədislərə 

“səhih”  adı  vermək  düzgün  deyildir.  Belə  həqiqətlərdən  biri 

kiminsə zehninə  yol taparsa, mövzunun  nə  qədər  də  aşkar  və 

aydın olduğunu dərk edər. 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

səh:101 

səh:102 

Üçüncü hissə 

İşarə 

Səhihi-Buxari və Səhihi-Müslim, elm və təhqiq baxımından 

səh:103 

səh:104 

1 

1

 . Səhihi-Buxari və Səhihi-Müslim, elm və təhqiq baxımından 

Hər kəs əhli-sünnə alimləri tərəfindən təriflənmiş bu iki kitabı 

yaxşı mütaliə etsə, yazılmış kəramətləri və yuxuları oxusa, bir 

çox  yazıçılar  tərəfindən  Buxari  və  Müslimə  olan  xüsusi 

diqqətin  və  marağın  şahidi  olacaqdır.  Şübhəsiz  ki,  onlar 

məsumlardan  sayılmasalar  da  ədalət,  təqva,  zöhd  cəhətindən 

onlara  şəkk-şübhə  etməyəcəkdir.  Onların  kitabları  da  onun 

nəzərində  elə  cilvələnəcəkdir  ki,  bəzilərinin  söylədiyinə 

əsasən:  “Yer  üzündə  və  səma  altında  bu  iki  kitabdan  başqa 

səhih bir kitab yoxdur” və gördükləri yuxuya görə “Peyğəmbər 

(s)  “Səhihi-Buxari”  kitabını  öz  kitabı  kimi  təqdim  etmişdir”, 

əqidəsini inkarolunmaz bir həqiqət kimi qəbul edəcəkdir. 

Lakin, bu kitablara səthi bir nəzər salmaqla insan üçün hər şey 

aydınlaşır  və  həqiqət  gec-tez  öz  yerini  tapır.  Qısa  bir  təhqiq 

həqiqətləri  yuxu  və  xəyal  pərdəsi  arxasından  çıxarır;  Əhli-

sünnə  alimlərinin  bir  çoxu  tərəfindən  bu  kitabları  bir-birinin 

kənarında  qoyaraq  ağıl  və  ədalət  tərəzisində  çəkib  müqayisə 

etdikdən  sonra  “səhiheyn”  kitablarında  olan  bir  çox  hədisləri 

---