Ziyaos-salehin az ziaossalehin ir

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

 Səhiheyn  (Səhihi-Buxari  və  Səhihi-Müslimün)  kitablarının 

sənədləri; 

-

  Tövhid, səhiheyn kitabları baxımından; 

səh:76 

 

1

-

 [

1

  .  ]

Bu  kitabların  əhəmiyyəti  barədə  bir  az  sonra 

oxuyacaqsınız. Quran ayəsi qarşısında Allahın məkanı barədə 

Əhməd  ibn Hənbəl tərəfindən  bir sıra şəxsi  nəzər və hədislər 

yazılmışdır. Bu barədə bir az sonra . 

2

-

 [

2

“ . ]

Hud” surəsi, 88-ci ayə ;  

-

  Nubuvvət, səhiheyn kitabları baxımından; 

-

  Xilafət, səhiheyn kitabları baxımında; 

-

  Səhiheyn, kitablarında müxtəlif bəhslər və hədislər; 

Bunlar  nəzərdə  tutulmuş  mövzulardır  ki,  Allahın  köməyi  ilə 

tədricən əziz oxucularımıza təqdim olunacaq

)1(

. 

səh:77 

 

1

-

 [

1

 . ]

Qeyd etmək  istəyirik ki, kitabın  birinci cildində ancaq 

beş mövzu barədə söhbət olunacaq. Qalan mövzular isə Allahın 

köməyi  ilə  kitabımızın  ikinci  cildində  xidmətinizə  təqdim 

olunacaq . 

səh:78 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Birinci hissə

 

İşarə 

Məhəmməd  İbn  İsmail  Buxari  və  Müslim  İbn  Həccac 

Nişapurinin tərcümeyi-halları 

səh:79 

səh:80 

1

 

 . Buxarinin tərcümeyi-halı və onun yaşayış tarixi 

Adı  Məhəmməd,  atasının  adı  İsmail,  babasının  adı  isə 

İbrahimdir. Ulu babsının adı Muğeyrə və üçüncü babasının adı 

isə  Cofidir.  Künyəsi 

)1(

Əbu  Əbdullah,  Buxari  adı  ilə 

ləqəbləndirilmiş və tanınmışdır. 

Doğulduğu və vəfat etdiyi tarix: 

Məşhur  və  mötəbər  qaynaqlara  əsasən  Buxari  194-cü  ilin 

şəvval  ayında  Buxara  şəhərində  dünyaya  gəlmişdir.  İbn 

Xəlləkan  və  Xətib  Bağdadinin  söylədiyinə  əsasən  Buxarinin 

üçüncü  babası,  yəni Cofi zərdüşt dininin  nümayəndəsi olmuş 

və  bu  dində  də  dünyadan  getmişdir 

)2(

.Buxari  hicri-qəməri 

tarixi ilə 256-cı ildə 62 yaşında Səmərqəndin Xərtəng kəndində 

vəfat etmiş və elə oradaca torpağa tapşırılmışdır. 

Buxarinin təhsilləri: 

Buxari  uşaq  ikən  atasını  itirmiş,  anasının  himayəsində  boya-

başa çatmışdır. On yaşından təhsil və elm öyrənməklə məşğul 

səh:81 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

 

1

-

 [

1

 . ]

Bir növ ləqəbdir . 

2

-

 [

2

“ . ]

Vəfəyatul-əyan”, 3-cü cild, səh. 330; “Tarixul-Bağdad”, 

2-ci cild; səh. 6 ;

   

olmuş  və  iyirmi  yaşında  öz  təhsilini  davam  etdirmək  üçün 

vətənindən mühacirət etmişdir. 

Onun elmi səfərləri: 

Buxari hədis və elm aşiqi idi. Buna görə də səy edərək bütün 

hədisləri toplamaqla məşğul olmuşdur. Elm öyrənmək üçün öz 

ana  vətəni  Buxaradan  mühacirət  edərək  müxtəlif  şəhərlərə 

gedir  və  o  şəhərlərin  hər  birində  bir  müddət  qalaraq  elm 

öyrənir, hədis yazır, elmi fəaliyyətə məşğul olurdu. 

Fərid  Vəcdi  deyir:  “Buxari  səhih  hədis  toplamaqda  çox 

istedadlı, özünəməxsus zövqə malik idi. Bu zövq və istək onu 

müxtəlif  şəhərlərə  səfərlər  etməyə  ruhlandırıb  sövq  etmişdir. 

Buxari elm öyrənmək və hədis toplamaq üçün o vaxtkı İranın 

Xorasan  vilayətinə,  İraqın  müxtəlif  şəhərlərinə,  hazırki 

Ərəbistanın Hicaz şəhərinə və Suriyanın Şam şəhərinə bir sıra 

səfərlər 

etmişdir.  Bu  şəhərlərin  hər  birində  hədis 

əzbərləyənlərlə  görüşür  və  hədisçilərin  məclislərində  iştirak 

edirdi. Onların ehtiyatlarından bəhrələnirdi

)1(

 .” 

İbn  Həcər,  Buxarinin  özündən  nəql  edir  ki,  o  belə  deyirdi: 

“Mən, hədis toplamaq və öyrənmək üçün iki dəfə Şama, Misirə 

və  Əlcəzirəyə,  dörd  dəfə  Bəsrəyə  səfər  etmişəm.  Altı  il  isə 

Hicazda  yaşamışam.  Kufəyə  və  Bağdada  çoxlu  səfərlər 

etmişəm. Belə ki, səfərlərimin sayı yadımda deyildir

)2(

.” 

---

Ziyaos-salehin

                                                                               

az.ziaossalehin.ir

 

 

Buxarinin əsərləri: 

Yazıçılar  Buxarinin  bir  çox  əsərlərinin  olduğunu  bildirirlər. 

Bizə məlum olan mötəbər mənbələrə əsasən Buxaridən bir çox 

mövzularda,  o  cümlədən  hədis,  rical,  tarix  və  s.  elmlərdə  on 

yeddi cild kitab qalmışdır. Sünni məzhəbinin alimləri arasında 

səh:82 

 

1

-

 [

1

“ . ]

Dairatul-maarif”, 2-ci cild; səh. 56 ;

   

2

-

 [

2

“ . ]

Hədyus-sari”, 2-ci cild ;  

Buxarinin əsərləri özünəməxsus əhəmiyyətə malikdir və nəzər 

diqqəti  cəlb  edir.  Onların  nəzərində  onun  ən  mühüm  əsəri 

“Səhih”,  ya  “Əlcameus-səhih”-  adlı  əsəridir.  Sünni  məzhəbi 

arasında “Səhihi-Buxari” əsəri kimi əhəmiyyətli sayılan başqa 

bir əsər çox az tapılar

)1(

. 

Buxarinin təəccüb doğuran fətvaları: 

Buxaridən  çoxlu  təəccüb  doğuran  fətvalar  nəql  olunmuşdur. 

Onlardan bir neçəsini burada qeyd edirik: 

1

  . O,  gəlin  və  qadınların  yad  kişilər  olan  məclisdə  xidmət 

etmələrini doğru və icazəli bilir. 

2

  . Qadınların  öz  kişi  nökərlərindən  və  başqalarının 

nökərlərindən bədənlərini örtməsini lazım bilmir. 

---