Geologiya va informatsion tizimlar

Kimyoviy nurash

Kimyoviy nurash

Suv, karbonat angidrit, kislorod, organik va anorganik kislotalar ta’sirida beqaror minerallarning o‘zgarishi kimyoviy nurash deyiladi.

Kimyoviy nurash kislotali-ishqorli va oksidlovchi-tiklovchi muhitlarda amalga oshadi.

Kislotali-ishqorli muhit suvdagi vodorod ionlarining konsentratsiyasi bilan belgilanadi. U muhitning vodorod ko'rsatkichi (pH) deyiladi.

Neytral muhitda vodorod va gidroksil ionlarining kontsentratsiyasi o‘zaro teng, ya’ni pH=OH=7,0 bo'ladi. pHning qiymati 7 dan kichik bo‘lsa, muhitning nordonligini, 7 dan katta bo‘lsa, aksincha, ishqoriyligini bildiradi. Eritmaning pH ko‘rsatkichi undagi barcha kislota, tuzlar va asoslarning dissosiatsiyasi yoki gidrolizi tufayli hosil bo‘lgan vodorod ionlarining umumiy kontsentratsiyasini ifodalaydi.

Neytral muhitda vodorod va gidroksil ionlarining kontsentratsiyasi o‘zaro teng, ya’ni pH=OH=7,0 bo'ladi. pHning qiymati 7 dan kichik bo‘lsa, muhitning nordonligini, 7 dan katta bo‘lsa, aksincha, ishqoriyligini bildiradi. Eritmaning pH ko‘rsatkichi undagi barcha kislota, tuzlar va asoslarning dissosiatsiyasi yoki gidrolizi tufayli hosil bo‘lgan vodorod ionlarining umumiy kontsentratsiyasini ifodalaydi.

Tabiiy suvlarning pH ko‘rsatkichi unda erigan karbonat angidritning umumiy miqdoriga bog‘liq. Suvda erigan CO2 kuchsiz va beqaror karbonat kislotasini (H2CO3) hosil qiladi. Karbonat kislotaning dissotsiatsiyasi (H+ va HCO3) muhitining nordonligini oshiradi. Havoda karbonat angidritning miqdori 0,03% ga teng. Suvda u o‘nlab va yuzlab marta ko‘p erigan bo‘ladi.

Karbonat kislota muhitning pH ko‘rsatkichini pasaytiradi, ya’ni uning nordonligini oshiradi. Nordon suvlar karbonatli birikmalarni eritadi va silikat asoslarini siqib chiqaradi.

Karbonat kislota muhitning pH ko‘rsatkichini pasaytiradi, ya’ni uning nordonligini oshiradi. Nordon suvlar karbonatli birikmalarni eritadi va silikat asoslarini siqib chiqaradi.