|
Gistologiya, stitologiya vaGistologiya Sitologiya embriologiyaju m lad an
odam ham, tipik hujay-
ralardan tashqari hujayra boMmagan tuzilmalardan iborat. Shuni
ta'kidlash lozimki, barclia hujayra boMmagan tuzilmalar u yoki bu
hujayralarning hosiIasi, yoki
hujayTa
hayot faoliyatining m a’lum
bir bosqichidir. Odatda hujavra boMmagan tuzilmalarga
sim plast-
lar,
sinsitiy va
hujayralararo modda
kiradi. Simplastlar yirik
(100 mkmdan to bir necha santimetrgacha) sitoplazmadan
vajuda
ko'p yadrolardan tashkil topgan tuzilmalardir. Simplastlarga misol
qilib skelet mushak tolalarini, yoMdosh (platsenta) trofoblastlarini
\a su\ak to qimasiuing osteoklastlarini keltirish mumkin. Simp-
lastlar ikkilamchi ravishda alohida mavjud
hujayralarning
bir-biri
bilan qo'shilishidan kelib chiqadi voki
hujayrada
toMiq boMmagan
m ito/ j a ray о ni natijasida hosil boMadi. Bu jarayonda faqat
yadroning boMinish. ro'y beradi, sitoplazma esa kattalashadi,
ammo boMimm\di (siiotomiya boMmavdi). Sinsitiy ham mitoz
jarayonining hali oxirigacha etmaganligi hisobiga hosil
boMadi.
Bfinda qig hujayralar orasida ularni birlashtirib turuvchi ingichka
sitopla/matik ko'prikchalar saqlangan boMadi. Agar boMinayotgan
lui|a\ralar ko'p bo Isa, bitta sinsitiy bir necha ming hujayrani
birlashtirib turishi mumkin. Odamda sinsitiy hosil boMishini
jin siy
hujayralftrning etilish davrlarida - ovogenez va spermatogenez
jaravonlarida kuzatish mumkin. Simplast va sinsitiy
pretsellyular
(lni|n\ ragachu boMgan) tuzilmalar deb hisoblanadi. Ulardan
tashqari odam organi/mida dillcrensiatsiya
jarayon id a
rivojlana-
digan
p u stselh u lar
(hujayradan keyingi) tuzilmalar ham
m avjud.
Ukirga ten, tirnoqlar, sochlarning muguz tangachalari (Korneot-
Sitlar). hamda qonning eritrotsitlari va qon plastinkalari (trombot-
sitlar) kiradi. Muguz tangachalar va eritrotsitlar diflerensiatsiya
jarayonida o 'z yadrosini yo‘qoigan hujayralar boMsa, qon
plastinkalari (trombotsitlar) ulardan farqli oMaroq suyak ko'migi-
da joylashgan yirik hujayralar (megakariotsitlar) sitoplazmasining
alohida fragmentlaridir. Garchan o ‘zida yadro,
Dostları ilə paylaş: |
|
|