g ‘altaklar bajaradi. G ‘altaklarda tok kuchini turlicha o ‘zgartirish
unda hosil bo‘lgan magnit maydonini boshqarish imkoninin
beradi. Shunday qilib, elektromagnit linzalardagi tokni o ‘zgartirib,
biz elektronlar oqimini
boshqarish, ko‘rinadigan
ob’ektni
kattalashtirish,
tasvimi aniq, ravshan qilish imkoniga ega
bo iam iz. Bu mikroskoplarda k o ’rish uchun o ‘ta yupqa (ultrayup-
qa), qalinligi 20—40 nm dan oshmaydigan kesmalar ishlatiladi.
Kesmalar maxsus ultramikrotomlarda tayyorlanadi. Elektron mik
roskop hujayra ichidagi tuzilmalaming nozik tuzilishini o ‘rga-
nishga imkon beradi.
Hajmiy (rastrlovchi, skanlovchi) elektron mikroskopning yara
tilishi organlaming elektron mikroskopda o ‘rganishning keyingi
bosqichidir. U bilan ob’ektning hajmiy tuzilishini o'rganish
mumkin. Elektron mikroskop ob’ektni 100 000-marta katta-
lashtirib beradi va uning hal qilish qobiliyati 3 -4 nm dir.
Mikroskopda tadqiqot qilish usullarining qisqacha ta ’rifidan
ko ‘rinib
turibdiki, hozirgi davrda hujayralarning nozik tuzilishini
ham tirik, ham fiksatsiya qilingan ob’ektlarda o ‘rganish imko-
niyati mavjud ekan.
1.4-rasm. Elektron mikroskop JEM-1400.
20
Mikroskop ostida turli usullar bilan ob’ektning morfologik
tuzilishini o ‘rganilsa ham, ammo bu usullarning o ‘zigina
hujayra-
'aming hayot kechirish jarayonining o ‘ziga xos tomonlarini ochib
bera olmaydi. Morfologik tadqiqotlar fiziologik va bioximik
m a’lumotlar bilan lo‘ldirilishi kerak. Bu kamchiliklarni m a’lum
darajada to‘qimalarni kimyoviy analiz qilish usuli - gistokimyo
to ‘ldiradi.
Dostları ilə paylaş: