A ktiv transport
yordamida bir moddani m a’lum bir yo‘nalishda
o'tkazish yoki ikki moddani bir xil yoki
ikki bir-biriga qarama-
qarshi boMgan yo‘nalishlarda o ‘tkazish mumkin (
birlashtirilgan
aktiv transport).
Vezikulyar transport
kichik molekulali moddalarni o ‘tka-
zuvchi transmembrari diffuziyadan farq qilib,
asosan yirik, makro-
molekulyar birikmalarni plazmolemma hosil qilgan mayda
pufakchalar (vezikulalar) yordamida o ‘tkazadi. U
endotsitoz
(hujayraga kirish),
ekzotsitoz
(hujayradan chiqish), va
transsitoz
(hujayraning
bir yuzasidan kirib, qarama-qarshi yuzasidan chiqib
ketish) kabi jarayonlam i o ‘z ichiga oladi.
Endotsitoz
- bu suv, makromolekulyar moddalar,
zarrachalar
va mikroorganizmlarning hujayra tomonidan yutilish jarayoni
(intemalizatsiyasi) boMib, quyidagi ketma-ketlikda amalga oshadi:
moddalaming plazmolemmaga yopishishi (adgeziya) - plazmo-
lemmada botiqlik (chuqurcha, invaginatsiya)
hosil boMishi -
botiqlik chekkalarining bir-biriga ulanishi - hosil boMgan pufak-
chaning (ilk endosoma) plazmolemmadan ajralishi va sitoplazma
tomon siljishi. Endotsitoz jarayoni
plazmolemmadagi retseptor
oqsil larning ishtirokida kechganda bu
spetsifik endotsitoz
deyiladi, retseptorlar
ishtirokisiz esa
nospetsifik endotsitoz
deb
ataladi. Shuningdek, endotsitoz pufakchalari
hosil boMishida
maxsus
Dostları ilə paylaş: 
