b o ‘lib, ular
adenogipofizotrop neyrogormonlar -
rilizing-gorm on-
lar yoki om illar (ingl.
release —xalos qilish)n\
ishlab chiqaradi va
ular yordam ida gipotalam us adenogipofiz faoliyatini nazorat
qiladi. M azkur neyrogorm onlar
tabiatan kichik m olekulyar
oligopeptidlar b o ‘lib, ular gipofizning oldingi va o ‘rta b o ‘lakIarida
gorm onlar ishlanishini stim ullovchi
liberinlar,
ham da adeno
gipofiz faoliyatini pasaytiruvchi
stalinlarga bo'linadi. Liberin-
larning qic>>idagi turlari farqlanadi:
som atotropin-rilizing-om il -
som atoliberin; tireotropin-rilizing-om il - tiroliberin; AKTG-
rilizing-om il - kortiqoliberin; rilizing-
follikulostim ullovchi gor-
m onning rilizing-om ili - folliberin; lyuteinlovchi gormonning
rilizing-om ili
-
lyuliberin;
prolaktin-rilizing-om il
-
prolaktoliberin; m elanotsitstim ullovchi
gormon rilizing-omili -
m elanoliberin. Statinlar orasida quyidagilar m avjud: soma
totropin-ingibirlovchi omil - som atostatin; prolaktin- ingibirlovchi
omil - prolaktostatin; m elanotsitstim ullovchi gormonni ingibir
lovchi omil - m elanostaiin.
(Jipotalamus о 'rla bo ‘lagining eng muhim yadrolari
— arkuat
yoki
infundibub'ar
(nucl. arcuatus seu infundibularis) kulrang
do m boqcha fiuber cinereum )da joylashadi, ventrom edial (nucl.
ventromedialis') va dorsom edial (nucl. dorsom edialis)
yadrolar
gipofiz oyoqchasini
Yoysimon o ‘rab oladi. Liberinlar va
stannlarni ishlab chiqaruvchi asosiy yadro
va tuzilm alar - arkuat
va ventrom edial yadrolar, shuningdek paraventrikulyar yadro, kul
rang pcriventrikulyar m odda. gipotalam usning
preoptik sohasi va
supraxiazm atik yadrolardagi mayda adrenergik neyrosekretor
hujayralardir.
M ayda adrenergik neyrosekretor hujayralarning aksonlari
m edial em inentsiyaga y o ‘naladi va bu
erdagi kapillyarlar bilan
akso-vazal sinaps hosil qilib tugallanadi (rasm
10
.
1
.).
349
