oid kapillyarlar tutuvchi siyrak tolali shakllanm agan
biriktiruvchi
to 'q im a
qatlam lari
joylashadi.
Kortiqal
endokrinotsitlar
kortiqosteroidlarni ishlab chiqaradi. Kortiqosteroidlam i sintezi
uchun xom ashyo lipidlar hisoblanadi, shuning uchun ham buyrak
usti bezi p o ‘stlog‘i bez hujayralari sitoplazm asida yog*
kiritmalari
b o'lad i. E piteliy tasm alarining joylashishi va shakliga mos
ravishda buyrak usti bezining p o 'stlo q m oddasida 3 ta zona
farqlanadi: 1) koptokchasim on (qalinligi 15%); 2) tutamli (70%ni
egalladi), 3) to 'rsim o n (butun p o ‘stloqning 10%).
Koptochasimon zona.
Bu zonada epiteliy hujayralari sinusoid
kapillyar atrofida doira yoki yarim doira
- koptokcha hosil qilib
joy lash adi. shuning uchun ham m azkur zona koptokchasimon
zona deb ataladi. K optokchali zonada joylashgan kortiqal
endokrinotsitlar mayda. k o ‘pincha kubsim on yoki konussimon
shaklga ega. oz miqdora lipid kiritmalarini saqlaydi.
Ularning
sitoplazm asi silliq EPT. Golji kompleksi, m itoxondriyalarga boy.
Y adrosi yum aloq yoki oval shaklga ega (rasm 10.10).
K optokchasim on zona ftinksiyasi: aldosteron ishlab chiqaradi.
U ning ta ’sirida: 1) buyrak kanalchalari orqali natriy, xlor va
karbonat
ionlarining
kapillyarlarga
reabsorbsiyasi
(qayta
so ‘rilishi) am alga oshadi va
2
) yalligManish jarayonlari kuchayadi.
Aldosteron gorm onining etishmasligi
natijasida organizm da
suv,
elektrolitlar
alm ashinuvi
buziladi,
organizm
keskin
suvsizlanib. qonning quyuqligi ortadi, qon plazm asida natriy
kontscntratsiyasining kamayishi nadjasida kaliy bilan natriyning
qondagi o ‘zaro munosabati o ‘zgaradi.
Sudanofob qavat koptokchasim on
zona ostida joylashib, u
kubsim on shakldagi 3 -4 qavat hujayralardan tashkil topgan.
M azkur hujayralar sitoplazm asida lipidlar boMmaganligi uchun
ular sudan b o‘yog‘i bilan bo‘yalm aydi. Shuning uchun ham bu
hujayralar
Dostları ilə paylaş: