Guliston davlat universiteti oziq-ovqat texnologiyalari kafedrasi

K = M G’ 400
Bunda:
K - aylantirishdagi koeffitsient;
M - fizik banka ichidagi mahsulotning netto massasi, gramm;
400 - shartli bankaning massasi, gramm.
Quyultirilgan mahsulotlar hisobi 12% quruq moddali mahsulotga aylantirib olinadi. Masalan, 6 t 30% li tomat-pasta ishlab chiqarilgan. Massa bo’yicha shartli bankaga aylantirganda bu mahsulot shartli banka, yoki 37,5 tonna bo’ladi.
Quyultirilgan konservalar (qayla, pasta, sharbatlar) miqdorini shartli bankaga o’girish uchun Qoidaga binoan quyultirilgan mahsulot og’irlik birligi (0,4 kg) 2-jadvalda keltirilgan o’girish koeffitsientga ko’paytiriladi.
1-misol. 10000 dona fizik banka SKO 83-2 (1000 gr) meva kompoti solingan.
Shartli banka miqdori koeffitsientga ko’paytirib topiladi.
10000 * 2,83 = 28300 sh.b.


2-misol. №3 raqamli 20000 fizik bankadagi baliq konservasi shartli bankaga aylantirilsin. Shartli banka miqdori quyidagiga teng:
20000 * 0,707 = 14140 dona
3-misol. 50000 dona SKO 83-1 rusumli banka massasi 650 g ga teng shisha bankadagi murabbo shartli banka hisobiga o’tkazilsin.
sh. b.
4-misol. 5000 dona №14 rusumli bankadagi konserva massa nettosi 3 kg ga teng. Temir bankadagi 30% li tomat pastasi shartli bankaga o’tkazilsin.
sh. b.
Izoh: Agar tomat mahsulotiga tuz qo’shilgan bo’lsa, tuz hisobdan chiqarib tashlanadi.
Massa bo’yicha shartli banka sifatida hisoblanadigan konservalangan mahsulotlarga meva va rezavor meva marinadlari, tomat mahsulotlari (sharbat, shu bilan birga bolalar ovqatlanishiga mo’ljallanganlari ham, ezilgan tomatlar, ichimliklar, pasta va pyure, souslar), adjika, tabiiy meva va rezavor meva sharbatlari (shakarlisi, etlisi, kontsentirlangani), povidlo, jele, pyure, souslar, pastalar, tayyorlangan ziravorlar (pripravalar), ezilgan yoki shakar bilan maydalangan meva va rezavor mevalar, murabbo, djem, konfityurlar, tsukatlar, sukatdan chiqqan siropdan tayyorlangan sun’iy asal, siroplar, meva va rezavor meva aralashmalari, ichimliklar, kokteyllar, konfetlar ichiga solinadigan meva va rezavor meva quyqalari, ekstraktlar, bolalarga va parhez ovqatlanishga mo’ljallangan meva va rezavor meva konservalari, tarvuz shirasi.
5-misol. 1000 shartli banka «Nordon marinadlangan tomat» konservasi tayyorlash uchun xom ashyo, tuz, qand va sirka essentsiyasi sarf me’yorini hisoblash kerak.
Retseptura bo‘yicha bu konservada tarkib nisbati kuyidagicha: 57% tomat, 43% marinad. Marinadda 4,8% tuz, 4,6% kand, 1% sirka kislotasi bor. Tomat yukolish va chikiti 8%, tuz, kant va sirka essentsiyasi 2% dan yukoladi. Marinad uchun shartli banka deb 400 g massa hisoblanadi.
Tomat sarf me’yori

Tuz va qand sarf me’yori

Sirka essensiyasini hisobi o’zgacha bo’ladi, chunki sirka essensiyasi 100% li emas, balki 80%, shuning uchun formula 80%li sirkani qayta hisoblash uchun o’zgartirilishi kerak.



3-jadval
Temir konserva tarasi

№ banka