Gulshod yunusova scratch dasturi orqali dasturlashtirishni uzluksiz ta’lim bosqichlarida o’qitish metodikasi!!! Namangan 021 Ushbu o’quv qo’llanma yoshdan toki 16 yoshgacha bo’lgan bolalar uchun mo’ljallangan bo’lib, undan maktab

TO’RTINCHI DARS. QANDAY QILIB PROEEKTNI SAQLASH 
MUMKIN? 
Bu darsimizda qanday qilb proektni saqlash mumkinigi haqida o’rganamiz. Keling 
avval kompyuter haqida so’zlashaylik. Masalan, noutbuk ham kompyter uning 
hotirasi 
bor. 
Sizga ma’lum ishchi stol, dasturlar, brozer mavjud, kompyuterning eng asosiy 
qurilmasi nima deb o’ylaysiz? Dasturlar yoki brouzer emas, balki kompyuterning 
hotirasidir. Kompyuter hotiradan boshlandi, bu eng kerakli muhim sohasi. Sizga 
ma’lumki, ma’lumotlarni disklarda saqlash mumkin.
CD-ROM, DVD ROMlarda, fleshkalarda kompyuterdan tashqari yerlarda saqlash 
mumkin. Fleshkalar, turli disklar axbrotni yetkazib berishning va saqlashning 
ijarachi hotirani tashkil etuvchilari hisoblanadi. U yerda ma’lumotni saqlash va bir 
joydan ikkinchi joyga, bir kompyuterdan ikkinchisiga o’tkazish mumkin bo’ladi.

---

25 
Undan tashqari kompyuterning systemali fayllaridan iborat dasturi operatsion tizim 
kompyuterni 
ishchi 
holatga keltirib 
beradi. 
Operatsion tizimlar 
ham 
kompyuterlarning 
rusimi 
bilan 
bog’liq 
holda 
rivojlanib 
kelmoqda.
Kerakli dasturlar, drayverlar qattiq diskda C diskda saqlanadi. Bu yerda dasturlar 
ham mujassam, ularsiz kompyuter ishga tushmaydigan o’lik metallga aylanadi 
desak, to’g’ri bo’ladi. Kompyuterning ichida qattiq diskda sistemali fayllar, 
operatsion tizim Windows 10 , sistemali fayllar to’plami va boshqa dasturlar 
mavjud. 

---

26 
Bu dasturlar, drayverlar kompyuterni ishga solishda yordam beradi. Demak biz 
ham loyihamizni qo’llab, ishga tushirishimiz uchun uni ishga solishimizga tog’ri 
keladi. Siz loyihani osongina saqlash mumkin, sohranit kak…yoki save as.. orqali 
dersiz, lekin avval ularni qayerga saqlash lozimligini ko’rsatmay saqlash uning 
topilishida muammoga olib keladi, uni umuman topa olmasligingiz ham mumkin.