127
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
Dürvən – biçin
Dürvənsaz – biçinçi
Düri – uzaqlıq
Dürtə – uzaqda
Düruvagəri – ikiüzlülük
Dürü – yalan
Dürü güftiran – yalan danışmaq
Dürüst saxtən – tamamlamaq
Dürüçigəri – yalançılıq
Dürügəri – yalançılıq
Dürəhun – dudkeş
Düsad – iki yüz
Düst-öşnö – dost-aşna
Düsəri – ikibaşlı
Düxtərgəri – qızlıq
Düş – çiyin
Düş doran – qaynaq etmək (misg.)
Düşahı – on qəpiklik
Düşiran – qaynamaq
Düşirə – qaynamış
Düşirə birə – qaynanmış
Düşməngəri soxtan – düşmənçilik etmək
Düşunda soxtan – qaynatmaq
Dühdürüst – dümdüz
Dühəzar – iki min
Dühəm – bir-birilə, birlikdə
Dühəfteyi – ikihəftəlik
Döy – div
Döyüstan – qaçmaq
Döülətbənd – dövlətli
Döör xardən – dolanmaq,
128
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
fırlanmaq, dövrə vurmaq
Dəbboğ – dabbaq
Dəbboği – dabbaqlıq (sənəti)
Dəbboğxunə – dabbağxana
Dəbboğçi – dabbaqçı
Dəbboğçigəri – dabbaqıçılıq
Dəbrüş – dərviş
Dəqüftən – geyinmək
Dəqə – indi
Dədə – dədə
Dədəliy – ögey dədə
Dəzən – sancmaq
Dəyiftan – geyinmək
Dəyiş soxtan – dəyişmək
Dəyəsiran – yanmaq (işıq)
Dəyəsunda soxtan – yandırtmaq
Dəyəsundan – yandırmaq
Dəkərdən – tökmək, geyinmək, örtmək
Dəm – dəm
Dəmbül – qavalı
Dəmqə – damğa (heyvanı, insanı damğalamaq, bədənin bir
hissəsinə dağlanmış dəmir parçası basmaqla nişanlamaq)
Dəmicə – indi
Dəmkeş – qazan, samovar ağzına qoyulan qapaq
Dəndəlik – fıstıq ağacları olan yer
Dənişiran – baxmaq
Dəng – dəng
Dəng biran – dəng olmaq
Dəng soxtan – dəng etmək
Dər – qapı
Dərburirəni – ağrıkəsici vasitə
129
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
Dərvoza – darvaza
Dərd – dərd
Dərd doran – dərd vermək
Dərd kəşiran – dərd çəkmək
Dərz – tikiş
Dərz duxtən – tikiş tikmək
Dərzi – tikişçi, dərzi
Dərzigəri – tikişçilik, dərzilik
Dərzən – iynə
Dəryoz – dəryaz, kərənti
Dərmora – çıxmış
Dərmoran – daxil olmaq
Dərmoran – çıxmaq
Dərmunrostsoz – əczaçı
Dərpəncərə – qapı-pəncərə
Dərpəncərə – pəncərə qapısı
Dərs dəran – dərs demək
Dərəmum – təmizlənmiş mum, qara mum
Dərəhün – dudkeş
Dərəceyin – dərəcəli
Dərəcə – dərəcə
Dəs əngəstən – ələ salmaq
Dəsdər – əl dəyirmanı, kirkirə
Dəsmol – dəsmal , yaylıq
Dəst – əl
Dəst vordən – əli gətirmək
Dəst doran – əl vermək,üz vermək
Dəstbədəst – əl-ələ, əlbəəl
Dəstbətihu – əliboş
Dəstduraz – əliuzun
Dəstduraz birən – əliuzun olmaq
130
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
Dəstdurazi – əliuzunluq
Dəstdurazi soxtən – əliuzunluq etmək
Dəst-poça – əl-ayaq, qol-qıç
Dəstraz – əl ilə Dəstşəft
– əliəyri Dəstgır –
köməkçi Dəstəbozi –
dəstəbazlıq Dəstəbəkül
– tısbağa
Dəstək – qapının tutacağı
Dəstəçin – dəstəçin
Dəsgirə – toxunma səbət, zənbil
Dəsgurun – əliağır (adam)
Dəsöyüstan – sürtmək, ovmaq, ovxalamaq
Dəçirən – yığmaq
Dəh – on Dəhyek –
onbir Dəhimin –
onuncu Dəhnə – kilimi
(xalça) Dəhteyi –
onluq Dəhşət – dəhşət
Dəhşətin – dəhşətli
Dəcəl, dəcəli, dəcəlgəri – dəcəl, dəcəllik
Dəğdəğə – qorxu, dağdağa
Dəğəl – cığal, dacal (özünü isə verməyən)
Dəğər – dağar
Dəgiş – dəyişmə
Dəgiş soxtan – dəyişmək
Dəgəştən – yatmaq (xəstə)
Dəən – içində
E
131
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
El – uşaq
Elçigəri – elçilik
Elgəri – uşaqlıq
Elgəri soxtan – uşaqlıq etmək
Elli – uşaqlı
Elon – elan
Elon soxtan – elan etmək
Eşqbozi – eşqbazlıq
Eşqbozi soxtan – eşqbazlıq etmək
Etiroz – etiraz
Etiroz soxtan – etiraz etmək
Eyroğ – kərənti
Ə
Ə – önqoşma; -dan/-dən şəkilçisinə müvafiq gəlir
Əbə – ata Əçu
– nədən Ədəmi
– adam
Ədəmigəri – adamlıq
Ədəş – adaş
Ədur – uzaqdan
Əhd – əhd; müqavilə, saziş Əhd
soxtan – əhd etmək
Əhəngsuzundagar – əhəng yandıran
Əhotə – əhatə
Əhotə soxtan – mühasirə etmək, əhatəyə almaq
Əhvol – əhval
Əhvolın – əhvallı, xoş xasiyyətli
Əhvolot – əhvalat
Əjnəf – əclaf
Əjnəfi, əjnəfgəri – əclaflıq
132
Gülsüm Hüseynova. Tаt dili lеksik fondunun genealоji təhlili
Əkey – nə vaxtdan
Əkebike – haçandan-haçana, əkə-bükə
Əki – kimdən Əkin –
əkin Əkinçigəri –
əkinçilik Əkiz – ekiz
Əqrənom – aqronom
Əqrənomgəri – aqronomluq
Əlbəöü – duza qoyulmuş alça
Əlçə – alça
Əlig – dişi keçi, əlik
Ələffürüş – alaf, ot satan
Əli – alça
Əlləşmiş biran – əlləşmək
Əlmənkin – mənimki
Əlmukin – bizimki
Əloc – əlac Əloqə
– əlaqə Əlovə –
əlavə Əlşumkin –
sizinki
Əlşunkin – onlarınkı
Əlün – alçalı
Əm – da, də (bağl.)
Əməyəruz – əməkgünü
Əmru – armud
Əmrudor – armud ağajı
Ənbis – qalaq
Əncirə – doğranmış
Əncirən – doğramaq
Əng – arı
Əngdor – arıçı
Dostları ilə paylaş: |