| AK= ─?100
D.Veksler shkalasi bo‘yicha AV — shaxsning aqliy ko‘rsatkichini, KV (keksayish darajasi) esa kalendar Yoshini anglatib keladi.
"Veksler batareyasi" 11. ta subtestdan iborat bo‘lib, ulardan 7 tasi verbal (so‘zlardan tuzilgan), 4 tasi noverbal (alomatlardan iborat)dir. Barcha ko‘rsatkichlar bo‘yicha eng yuqori natijaga 15—25 Yoshlilar, boshqa ma’lumotlarga ko‘ra 26—29 Yoshlilar erishadilar; keyin 40—45 dan asta-sekin pasayish boshlanadi; 60— 65 Yoshlarda bu ko‘rsatkich yanada quyiga tushadi.
D.Veksler keskin o‘zgaruvchan va kam o‘zgaruvchan Yosh davri funksiyalariga alohida e’tibor beradi. Birinchisiga qiskd muddatli xotira, o‘xshashlik, simvollar, Koss kubchalari; ikkinchisiga — lug‘at boyligi, umumiy ma’lumotlilik, rasm tuzish (tartibga keltirish ma’nosida), tugallanmagan rasmlarni vdrok qilish kiradi. Mazkur variatsiyalardan foydalanib, eksperimental psixologiyaga yangi ko‘rsatkich kirigishni taklif qiladi, uni deterioratsiya koeffitsienti deb ataydi (deterioratsiya — yomonlashuv, buzilish, demaqdir):
DK = ──?
bu erda BKX — barqaror ko‘rsatkich, BK2 — beqaror ko‘rsatkichni bildiradi.
Yosh odamlarda mazkur koeffitsient 5 foizdan oshmaydi, keksalarda esa 20 foizga yaqinlashadi. Ko‘rinib turibdiki, Yosh ulg‘ayishi bilan nomutanosiblik darajasi o‘sib boradi.
D.Veksler testi to‘g‘risida har xil tanqidiy mulohazalar mavjud bo‘lsa-da, lekin muallifning Yoshlarga tatbiq qilgan testi ularning aqliy tayyorgarligi darajasini, o‘qishga uquvliligini bildirsa, keksalarda u hayotiy tajribalarga asoslangan donishmandlikni anglatadi, degan fikr to‘g‘ridir.
Dostları ilə paylaş: |
