Günah lüğət elmində
Yüklə 3,44 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ةُٗاَعاَِ ةُخمَّّ اَلاا ٝ ـاٚ اَٚ اَُ لْاِواَعلْاٌِا الله ةُيٛةٍُاَه ٝ ـاٚ خاَعةُّةُغلْاٌِا ةُخاٍَلْاِ١ٌٚ اَْبو ام ا
- ĠMAMLARIN MƏSUM VƏ GÜNAHSIZ OLMASI ĠĢarə
- اَد لْاُِةُواَودِّٙاَلةُ٠اَٚ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَأ اٌَ لْاِعدِّوٌا ةُُةُىٕاَ اَت ٘لْاِنةُ١ ٌ ةُ مَّالله ةُل٠ وةُ٠ باَّمَّٔ إ اًو١ ٙلْاِٛ
- “Həqiqətən, Allahın istək və iradəsi budur ki, siz Əhli-beytdən çirkinliyi uzaqlaĢdırsın, sizi (hər cəhətdən) pak-pakizə etsin!” 1
- “Həqiqətən, Mən səni insanlara imam təyin etdim.”
- “Mənim (imamət) əhdim zülmkarlara çatmaz!”
- دِّوٌا ةُُةُىٕاَ اَت ٘لْاِنةُ١ ٌ ةُ مَّالله ةُل٠ وةُ٠ باَّمَّٔ إ اًو١ ٙلْاِلاَر لْاُِةُواَودِّٙاَلةُ٠اَٚ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَأ اٌَ لْاِع
- “Allah siz Əhli-beytdən çirkinlik və günahı uzaqlaĢdırıb, sizi tamamilə pak-pakizə qərar vermək istəyir!”
88 ةُٗاَعاَِ ةُخمَّّ اَلاا ٝ ـاٚ اَٚ اَُ لْاِواَعلْاٌِا الله ةُيٛةٍُاَه ٝ ـاٚ خاَعةُّةُغلْاٌِا ةُخاٍَلْاِ١ٌٚ اَْبو ام ا ة ّلا ا بٕ ٔاللْاِثاَا ٌٝ ا بٕةُؽاٚ لْاِهاَا ُّكاَوةُر لااَـ ،لْاُِةُٙاَعاَِاَٚ بٔلْاِلاَملْأِاَ اَلا اَه ٌام لا لْاِٛاٌَاَٚ ،ءٍكبفاَزلْاَِةُِ ءٍُلْاٍِ : “Cümə axşamı çatanda Peyğəmbəri-əkrəm (s) (o həzrətin müqəddəs ruhu) ilahi ərşə enir və imamların ruhu onunla görüşür. Mənim də ruhum onlarla birgə oraya gedir. Sonra ruhumuz yeni məlumatla bədənimizə qayıdır. Əgər belə olmasa, biliyimiz sona yetər!” 1 Bu fəsildə qeyd edilənlərdən məlum olur ki, imamların elm mənbələri sadə bir məsələ deyildir. Bu mənbələr onları digər insanlardan fərqləndirir, Ġslamı qorumaq, Quran təlimi və bəndələrin hidayəti ilə əlaqədar ağır vəzifələrin yerinə yetirilməsində mühüm rol oynayır. *** ĠMAMLARIN MƏSUM VƏ GÜNAHSIZ OLMASI ĠĢarə: Xəta, səhv, unutqanlıq və günahdan uzaqlıq ilahi imamların ümumi səciyyələridir. Həqiqətdə, imamların məsuliyyətləri peyğəmbərlərin məsuliyyətlərinə yaxın olduğundan, peyğəmbərlərin məsum və günahsızlığına dəlalət edən bütün imtiyazlar onlara da aiddir. Düzdür, Ģəriət sahibi Peyğəmbəri-əkrəmdir (s) və birbaĢa vəhylə əlaqə saxlayır. Lakin imamlar da onun Ģəriətini qoruyur. Hərçənd, onlara vəhy nazil olmur. Onlar insanların hidayəti, ilahi hökmlərin icrası və dini maarifin kamil Ģəkildə çatdırılmasında Peyğəmbərin (s) ardınca hərkət edirlər. Buna görə də imamlar Peyğəmbərlə (s) əksər xüsusiyyətlərdə müĢtərəkdir və bir-birinə bənzəyirlər. Buna əsasən, peyğəmbərlərin isməti ilə əlaqədar bütün dəlillər məsum imamlara da aiddir. *** Söhbətə bu barədə nazil olan Quran ayələrindən bir neçəsinə istinad etməklə baĢlayırıq: اَد لْاُِةُواَودِّٙاَلةُ٠اَٚ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَأ اٌَ لْاِعدِّوٌا ةُُةُىٕاَ اَت ٘لْاِنةُ١ ٌ ةُ مَّالله ةُل٠ وةُ٠ باَّمَّٔ إ اًو١ ٙلْاِٛ 1 “Üsuli-kafi”, 1-ci cild, səh. 254. 89 “Həqiqətən, Allahın istək və iradəsi budur ki, siz Əhli-beytdən çirkinliyi uzaqlaĢdırsın, sizi (hər cəhətdən) pak-pakizə etsin!” 1 Ötən bəhslərdə imamət və vilayət məqamının əzəmət və böyüklüyü haqda Ġbrahim peyğəmbərin əhvalatını açıqlayan “Bəqərə” surəsinin 124-cü ayəsini qeyd etdik. Dedik ki, Allah-taala o böyük peyğəmbəri bir çox ağır sınaqlara çəkəndən və Həzrət də onların öhdəsindən layiqincə gələndən sonra buyurdu: “Həqiqətən, Mən səni insanlara imam təyin etdim.” (Burada “imamət” bəĢərin cisminə, canına, ruhuna və təlim-tərbiyəsinə rəhbərlik mənasındadır!) Ġbrahim (ə) da övladlarının bu məqama yiyələnməsini istədikdə, Allah-taala Ģərti cavab verərək buyurdu: “Mənim (imamət) əhdim zülmkarlara çatmaz!” (Yəni sənin övladlarından yalnız pak və məsum olanlara bu məqam veriləcək!) Bu ayənin düzgün təfsiri imamların və ilahi rəhbərlərin məsum və günahsız olduğunu göstərir. Əqidəsi Ģirk və küfrlə dolu olan, yaxud əməllərində zülm və haqsızlıq görünənlər bu məqama layiq deyillər. Çünki zülm geniĢ mənada həm Ģirk, küfr və əqidə azğınlığına, həm də baĢqalarına, eləcə də, bir Ģəxsin günah etməklə özünə rəva gördüyü haqsızlığa da Ģamil olur. Bir sözlə, Qurani-kərim baxımından imamlıq və ilahi rəhbərlik Ģərtlərindən biri ismət və günahsızlıqdır. Burada yenidən “Təthir” ayəsinə qayıdır və bu ayədə açıqlanan ismət məsələsini araĢdırırıq: Bu ayə Peyğəmbərin (s) zövcələrindən söz açan ayələrin arasında yerləĢsə də fərqli tona və mühüm bir hədəfə malikdir. Çünki ondan əvvəl və sonrakı bütün ayələrin əvəzlikləri qadın cinsinin cəm, (bu ayədə isə kiĢi cinsinin cəm formasında) iĢlənmiĢdir. Bu ayənin baĢlanğıcında Peyğəmbərin (s) zövcələrinə göstəriĢ verilir ki, öz evlərində otursunlar, cahillik dövrünün adət-ənənələrinə uyğun camaat arasına çıxmasınlar, iffətlərini qorusunlar, namaz qılıb zəkat versinlər, Allaha və Rəsuluna tabe olsunlar. Ayədəki altı əvəzliyin hamısı qadın cinsinin cəm formasındadır. Sonra isə ayənin üslubu və deyiliĢ tərzi dəyiĢir və buyurulur: دِّوٌا ةُُةُىٕاَ اَت ٘لْاِنةُ١ ٌ ةُ مَّالله ةُل٠ وةُ٠ باَّمَّٔ إ اًو١ ٙلْاِلاَر لْاُِةُواَودِّٙاَلةُ٠اَٚ ذلْاِ١اَجلْاٌِا اًَلْاِ٘اَأ اٌَ لْاِع 1 “Əhzab” surəsi, ayə: 33. 90 “Allah siz Əhli-beytdən çirkinlik və günahı uzaqlaĢdırıb, sizi tamamilə pak-pakizə qərar vermək istəyir!” Ayənin bu hissəsindəki əvəzliklərin hər ikisi kiĢi cinsinin cəm formasındadır. Adətən, hər bir ayənin əvvəli ilə axırı eyni bir məsələni bəyan edir. Lakin bu o zaman baĢ verir ki, ona qarĢı dəlil olmasın. Belə isə ayənin bu hissəsinin də Peyğəmbər (s) zövcələrinə aid olduğunu deyənlər yanılırlar. Çünki ayənin hissələri arasındakı zahiri fərq tam aydındır və əvəzliklər də bir-birindən fərqlənir. Bundan əlavə, Ģiə və sünni alimləri Peyğəmbəri-əkrəmdən (s) çoxlu rəvayət nəql etmiĢlər. Hər iki firqənin məĢhur və məqbul mənbələrində bu fakt müĢahidə olunur. Bütün bu rəvayətlərə görə, hazırkı ayə Ġslam peyğəmbərinin (s) zövcələrinə yox, yalnız Həzrətin özünə, imam Əliyə (ə), Fatiməyə (ə.s), imam Həsənə (ə) və imam Hüseynə (ə) aiddir. (Bu barədə geniĢ izahat veriləcək.) Rəvayətləri araĢdırmazdan öncə “Təthir” ayəsində iĢlədilən söz və ifadələri Ģərh etmək zəruri görünür: “Ġnnəma” sözü adətən, “həsr və inhisar” üçün iĢlədilir və dilimizdə “yalnız”, “ancaq” və “təkcə” mənalarını bildirir. “Yuridu” (Allah istəyir, iradə edir) feli Allahın “təkvini” iradəsini bildirir. Yəni Allah-taala qəti qərar vermiĢdir ki, Əhli-beyti bütün çirkinliklərdən pak və uzaq etsin. Burada məqsəd “təĢrii” iradə ola bilməz. Çünki “təĢrii” iradə onların çirkinliklərdən qorunmağa vəzifəli olduğunu bildirəcək. Bu isə təkcə Peyğəmbər (s) Əhli- beytinin yox, bütün müsəlmanların vəzifəsidir. Bəzilərində belə təsəvvür oyana bilər ki, “təkvini” iradə bir növ məcburiyyət yaradır və bu iradə əsasında məsumluğun heç bir fəziləti yoxdur. Burada qısa Ģəkildə deməliyik ki, məsumlar iki növ məqama malikdirlər: “zati məqam” və “iktisabi (əməllərlə qazanılan) məqam”. Bunların heç biri onların ixtiyarsız olduğunu göstərmir. BaĢqa sözlə, ilahi iradə uca məqama nail olmaq və müvəffəqiyyət üçün zəmin hazırlayır. Onları qazanmaq isə məsumların öz iradəsindən asılıdır. Onların günahı tərk etməsi cəbri yox, iradi hissə əsaslanır. Məsələn, bir din aliminin Ģərabı özü ilə məscidə aparıb, camaatın qarĢısına çıxaraq içməsi qeyri-mümkündür. Lakin bu iĢ zatən qeyri-mümkün deyil. Onun adi və ixtiyari qeyri-mümkün sayırıq. Ağıllı bir insan heç vaxt küçə-bazara çılpaq vəziyyətdə çıxmaz. Amma onun belə bir iĢ görməsi qeyri-mümkün deyil. Onun Yüklə 3,44 Mb. Dostları ilə paylaş:
|