Guruh talabasi muhammadiyeva mayaguzal



Yüklə 0,85 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə7/8
tarix10.06.2023
ölçüsü0,85 Mb.
#116453
1   2   3   4   5   6   7   8
Ishqalanish. Sirpanib ishqalanish 2

 
F
ishq
h
f
o


 
ekanligini etiborga olib bu qiymatni oxirgi tenglamaga qo`yib, ikkala tomonini N
ga qisqartirib, quyidagi tenglamani olamiz, yani


 R

 f
o
>


ni hosil qilamiz. Ushbu tenglikdan sof dumalash bo`lishi uchun zarur bo`lgan 
qiymat, yani sirpanib ishqalanish koeffitsientining modulini aniqlash mumkin, yani 
 
f
o
>

/R
(5)
 
 
 
Ikkinchi tomondan 
sirpanib ishqalanish koeffitsienti -
f
o
etarli bo`lsa, 
g`ildirakni dumalatish uchun etarli bo`lgan kuchning modulini topamiz, yani 
R Q
N
Q
R
N

 


min
min


бундан
(6) 
ni hosil qilamiz. Demak oxirgi tenglama orqali harqanday g`ildirakni dumalatish 
uchun zarur bo`lgan minimal kuchni aniqlashimiz mumkin. 
Ushbu tenglamadan ko`rinib turibdiki, qanchalik dumalab ishqalanish 
koeffitsientii va normal bosim kichkina bo`lsa, minimal tortish kuchi shuncha 
kichkina bo`lar ekan. Lekin normal bosimni o`zgartirib bo`lmaydi, chunki bu 
g`ildirakka tushayotgan og`irlik kuchidan tashkil topadi. 
SHuning uchun faqat dumalab ishqalanish koeffitsienti 

- ni kamaytirish 
lozim, buning uchun g`ildirak va harakatlanuvchi yuzalar qattiq yuzalardan iborat 
bo`lishi zarur. Mana endi nima sababli poezdlarning g`ildiraklari qattiq 
po`latlardan tayyorlanishligi va temir yo`lning qattiqligi evaziga 

- ni kichraytirish 
mumkinligini sababini aniqladik.
SHu sababli temir yo`lda yuklarni tashish, avtomobil yoki havo yo`llariga 
nisbatan birnecha marta arzon bo`lishligini tushunish mumkin. 
Masalalar echganimizda dumalab ishqalanish koeffitsienti zarur bo`lsa, 
mashinashunoslik spravochniklaridan ularni tanlab olish mumkin, ulardan 
bazilarining son qiymatlarini keltirishimiz mumkin, masalan: 
Yog`och g`ildirakni yog`och tekislik ustida dumalatilganda ........
 

h0,05

0,08 sm, 
Po`lat g`ildirakni rels ustida dumalatilganda..............................

h 0,005 sm, 
Toblangan po`lat, po`lat ustida dumatilganda (polshipnik) .......

h 0,001 sm. 


Bundan so`ng studentlarga shu mavzuga oid masalalar echib ko`rsatiladi. 
MASALA. 8.5 a) shaklda Mh1250 kNm burovchi moment bilan
harakatlanuvchi elektr lebyodkaning ishchi organi tasvirlangan. Lebyodkani 
to`xtatish uchun ikkita tormozlovchi A - kolodkalar o`rnatilgan bo`lib, 
tormozlangan paytda ular disk V - ni R - kuch bilan siqadilar.
5.shakl. 
Diskning radiusi rh600 mm bo`lsa tormozlovchi kuchning miqdorini 
aniqlang. Disk bilan tormozlovchi kolodkalar orasidagi ishqalanish koeffitsienti
fh0,5 
deb qabul qilinsin. 
Echish. Diskni bog`lanishlardan ajratib olib, ularni o`rniga reaktsiyalarini 
qo`yamiz, ular tormozlash paytida diskka har biri F - ga teng ishqalish kuchlaridan 
tashkil topgan juft bilan tasir etadilar. Juftning elkasi dikning radiusi r - ga teng. 
Kulon qonuni bo`yicha ishqalish kuchining qiymati, 
Fh
f

Nh
f


(a)


Ushbu mexanizm muvozanatda bo`lishi uchun, diskka tasir etuvchii barcha 
momentlarning yig`indisi nolga teng bo`lishi shart. Ya’ni 5 b) shakldan, diskning 
markazi S nuqtaga nisbatan momentlarning yig`indisi nolga teng bo`lishi shart, 
m
F
C
k
(
)


0
F

2r - Mh0
yoki
f



2r - Mh0. 
Bundan
P
M
f r
kH

 




2
120
2 0 6 0 5
200
,
,
.
Demak lebyodkani tormozlash zarur bo`lsa, kolodkalarni Rh200 kN kuch 
bilan siqish zarur ekanligini aniqladik. 

Yüklə 0,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə