bir - birlaridan malum burchakka farqlanib uyum tashkil etadilar, sababi nima, shu
va shunga o`xshash savollarga javob beriladi.
Ishqalanish kuchi ishtirok etgan masalalar texnikada juda ko`p uchraydi.
Hozirgi maruzagacha echgan masalalarimizda ishqalanish
kuchlari ishtirok
etmagan edi, chunki u masalalardagi yuzalarni o`ta silliq deb faraz qilgan edik,
yani ideallashtirgan edik.
Endi real masalalarni ko`rib
chiqaylik, yani harqanday yuzada ishqalanish
kuchi paydo bo`lishini
etirof olib, quyidagi masalani ko`rib chiqaylik. 2 shaklda
ko`rsatilgan jismga malum yo`nalishda ixtiyoriy Q kuch tasir etsin (og`irlik
kuchini etiborga olmadik), u holda bu kuch tasiri ostida jism bilan bog`lanish
orasida ishqalanish kuchi F
ishq
va normal bosim kuchi - N paydo bo`ladi.
Ularning teng tasir etuvchisi R - kuchi bo`lib,
Q - kuchiga qarama - qarshi
yo`naladi, va qiymat jihatdan unga teng, boshqacha qilib aytganda R - kuchi, F
ishq
va N kuchlariga ajralgan. Xuddi shu kabi Q - kuchi ham ikkita tashkil etuvchilarga
ajralgan bo`lib, ulardan biri yani normal o`q bo`ylab yo`nalgan tashkil etuvchisi Q
N
jismni tekislikka bosib turibdi, ikkinchi tashkil etuvchisi Q
- esa tekislikka urinma
bo`ylab yo`nalgan va jismni sirpanib harakat qilishga majbur qilmoqda.
2. shakl.
Lekin yuqorida aytganimizdek,
toki Q
>
Dostları ilə paylaş: