H e y d ə r ə L i y e V müSTƏQİLLİYİMİZ ƏBƏDİDİR

__________________________________________________ 
 
90 
sıra Avropa ölkələrində keçirilmişdir. Azərbaycanda isə bu 
bayram 1917-ci ildən qeyd edilməyə başlanmışdır. C.3-246, 303; 
C.5-402, 450; C.9-24-26; 
375. Səməd Vurğun, Səməd Yusif oğlu Vəkilov (1906-1956)- 
Azərbaycanın Xalq şairi. S.Vurğun XX əsr Azərbaycan  şeirinin 
inkişafında mühüm rol oynamışdır. O, Azərbaycan Yazıçılar 
İttifaqının məsul katibi, sədri, Azərbaycan EA-nın vitse prezidenti 
olmuşdur, iki dəfə SSRİ Dövlət mükafatı laureatı adına layiq 
görülmüşdür.  C.1-150, 175, 380; C.2-7, 96, 251; C.3-73, 368, 
369; C.4-7; C.5-187, 195-202, 418; C.6-310, 339, 347; C.7-167, 
294, 295; C.8-339, 428; C.9-11-14, 16-23, 136; 
376. Səmədbəy Mehmandarov, Səmədbəy Sadiqbəy oğlu 
Mehmandarov (1857-1931)- hərbi xadim. 1908-ci ildən artilleriya 
general-leytenantı. 1918-20-ci illərdə Azərbaycan Demokratik 
Respublikasının Hərbi naziri olmuşdur. 1921-1928-ci illərdə 
“Azərbaycan Komandirlər Məktəbi”ndə  dərs demişdir.  C.1-159, 
177; C.3-315; C.5-314; 
377. Sərəxs- Məşhəd yolu. Türkmənistanda şəhərtipli qəsəbə. 
1996-cı ilin mayında burada Azərbaycan, Gürcüstan, Özbəkistan 
və Türkmənistan arasında bir-birlərinə azad tranzit rejimi vermək 
haqqında dördtərəfli Saziş imzalanmışdır. C.6-277, 392; C.7-325, 
432, 436; C.8-431; C.9-443; 
378. Səttar Bəhlulzadə, Səttar Bəhlul oğlu Bəhlulzadə (1909-
1974)- görkəmli Azərbaycan rəssamı, müasir Azərbaycan 
boyakarlıq sənətində  mənzərə janrının yaradıcılarından biri. 
Azərbaycan Respublikası 
Əməkdar 
İncəsənət xadimi, 
Azərbaycanın Xalq rəssamı. Bəhlulzadə yaradıcılığa 
“Kommunist” qəzetində  Əzim  Əzimzadənin rəhbərliyi ilə 
başlamışdır. Onun əsərlərində doğma torpaq və onu dəyişdirən 
zəhmət adamlarıyla bağlı  hədsiz məhəbbət motivləri başlıca yer 
tutur. Azərbaycanın səfalı guşələri onun lirik mənzərələrində 
poetik  əhval-ruhiyyə  və kompozisiya quruluşu baxımından 
işlətdiyi boyalarda isə kolorit gözəlliyi çox güclüdür. Əsərlərində 
real mənzərə motivlərini rəssam təxəyyülünün məhsulu olan şərti 
təsvir formaları ilə  əlaqələndirir. Mənzərələrinin koloritində açıq 

---

__________________________________________________ 
 
91 
rənglərin vəhdəti əsas yer tutur. Azərbaycan Respublikası Dövlət 
mükafatı laureatıdır. C.3-42-50, 127; C.5-227; C.8-335; 
379. Səudiyyə  Ərəbistanı,  Səudiyyə  Ərəbistanı Krallığı- 
Cənub-Qərbi Asiyada dövlət. Sahəsi 2,15 milyon km
2
, əhalisi 18,4 
milyon nəfərdir. Paytaxtı Ər-Riyaddır. İnzibati cəhətdən 4 əyalətə 
bölünür. Səudiyyə  Ərəbistanı mütləq teokratik monarxiyadır. 
Dövlət başçısı Kraldır. Ölkədə bütün hakimiyyət Krala 
məxsusdur.  İcra orqanı Nazirlər  Şurasıdır,  Şuranı Kral təyin edir 
və ona başçılıq edir. Hökumətin nəzdində  Məşvərət  Şurası var. 
Müsəlmanların iki müqəddəs  şəhəri Məkkə  və  Mədinə  Səudiyyə 
Ərəbistanındadır.  C.2-64-68, 70-73, 75, 76, 81, 82, 84, 85, 278, 
294, 299, 300, 312-314, 322, 403, 405; C.3-15, 22, 25, 153, 477; 
C.5-27, 39; C.6-334, 335, 409; C.7-43, 360, 366, 408, 418, 433; 
C.8-32, 55, 170, 171, 173, 183, 445; C.9-91, 92, 162; 
380. Siruz Təbrizli, Siruz Xudadat oğlu  Təbrizli (1942)- 
Azərbaycan yazıçısı  və publisist. Birinci (1995) və ikinci (2000) 
çağırış Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatıdır. 
Yeni Azərbaycan Partiyasının sədr müavinidir. 1996-2001-ci 
illərdə Respublika Mətbuat və İnformasiya naziri olmuşdur. C.2-
521; C.4-246-248, 253, 256, 264; 
381. “Sleyper” neft-qaz platforması- Norveçin Şimal 
dənizində sahildən 240 km məsafədə yerləşir. C.6-293; 
382. Sofiya Hüseynova- Azərbaycanın xalq artisti (1982). 
C.6-257; 
383. Soltan Hacıbəyov, Soltan İsmayıl oğlu Hacıbəyov 
(1919-1974)- Azərbaycan bəstəkarı. SSRİ Xalq artisti, SSRİ 
Dövlət mükafatı laureatı idi. C.3-162; 
384. Sovetlər  İttifaqı,  Sovet Sosialist Respublikaları  İttifaqı 
(SSRİ)- 1922-1991-ci illərdə keçmiş Rusiya imperiyasının böyük 
hissəsində mövcud olmuş dövlət. SSRİ-nin yaradılmasına dair 
Müqaviləyə (dek. 1922) əsasən onun tərkibinə Belarusiya (BSSR), 
Rusiya (RSFSR), Cənubi Qafqaz respublikaları (ZSFSR); 1936-cı 
ildən müttəfiq respublikalar-Azərbaycan SSR, Ermənistan SSR, 
Gürcüstan SSR və Ukrayna SSR, 1925-ci ildən-Özbəkistan SSR, 
Türkmənistan SSR, 1929-cu ildə Tacikistan SSR, 1936-cı ildə 
Qazaxıstan SSR, Qırğızıstan SSR, 1940-cı ildən Moldaviya SSR, 

---

__________________________________________________ 
 
92 
Latviya SSR, Litva SSR, Estoniya SSR daxil olmuşdur. 1991-ci 
ilin dekabrında Belarusiya, Rusiya və Ukrayna SSRİ-nin 
mövcudluğunun  dayandırıldığını élan edərək Müstəqil Dövlətlər 
Birliyinin (MDB) yaradılması haqqında saziş imzaladılar (8 
dekabr, Minsk). 1991-ci il dekabrın 21-də Latviya, Litva və 
Estoniya istisna olmaqla keçmiş SSRİ-nin digər müttəfiq 
respublikalarının başçıları Almatıda Bəyannamə imzalayaraq 
MDB-nin yaradılması haqqında məqsəd və prinsiplərə 
qoşulduqlarını bəyan etdilər. C.1-9, 11, 30, 48, 50, 53, 79, 82, 83, 
86, 121, 125, 129, 126, 133, 140, 154, 155, 162, 168, 169, 171, 
174, 178, 184, 201, 202, 216, 230, 234, 236, 249, 250, 258, 268, 
279, 297, 320, 321, 328, 329, 331, 349, 367, 369, 370, 372, 381, 
383, 394, 412, 421, 422, 433, 444-446, 451, 459, 460, 464, 466, 
467, 470, 471, 473-475, 541, 548, 552, 554, 558-560, 562-565, 
567, 569, 585; C.2-23, 24, 36, 39, 40, 51, 61, 62, 66, 67, 71, 72, 
96, 101, 110, 113-115, 123, 149, 150, 152, 163, 166, 174, 177, 
180, 190, 191, 192, 196, 204, 208, 217, 223, 231, 233, 234, 241, 
248, 249, 256, 257, 284, 288-290, 292, 298, 302, 303, 313, 323, 
324, 333, 390, 391, 401, 410, 411, 421, 422, 435, 463, 465, 466, 
468, 471, 483, 484, 495, 497, 498, 512-514, 518, 519, 535, 544, 
548, 556, 557, 568, 583, 584; C.3-14, 40, 51, 54, 58-61, 88, 89, 
111, 113, 126, 128, 132, 138, 141, 147, 148, 153, 169, 193-196, 
204, 205, 353, 384, 407, 424, 449, 453, 470; C.4-42, 49, 55, 58-
60, 71, 72, 91, 107, 136, 140, 146, 147, 164, 169, 187, 188, 237, 
242, 248, 257, 262, 263, 266, 279, 280, 282, 290, 316-318, 322, 
328, 329, 331, 356, 366, 393, 423, 424, 427-429, 435, 437, 451, 
458, 461, 492, 508, 512; C.5-22, 23, 29, 36, 50, 57, 67, 70, 71, 
114, 116, 120, 121, 127, 130, 138, 152, 153, 165, 170, 188, 190, 
197, 198, 212-215, 219, 227, 232, 236, 262, 272-274, 277, 281, 
284, 291, 293, 294, 313, 316, 317, 320, 321, 330, 347, 358, 361, 
383, 386, 400, 448-450, 456-459, 462, 465, 467, 473, 477; C.6-
58, 67, 81, 105, 119, 149, 150, 155, 166, 178, 179, 195, 221, 224, 
225, 242, 260, 261, 266, 267, 269, 288, 295, 301-304, 309, 310, 
323, 325, 330, 351, 362, 370-372, 375, 392, 396, 397, 399, 400, 
409, 429, 430, 431, 464; C.7-6, 7, 12, 15, 24, 27, 28, 39, 42, 72, 
73, 85-91, 95, 113, 119, 120, 136, 140, 146, 166, 168, 181, 184, 

---