Hayot faoliyati xavfsizligi

3. “Hayot faoliyati xavfsizligi” fanning ilmiy fan sifatida jamiyatdagi o‘rni.
Hozirgi zamon ijtimoiy-gumanitar fanlarining asosiy ob’ekti inson vajamiyatning yaxlitlik paradigmasi asosida faoliyat ko‘rsatuvchi o‘ziga xossistema, ya’ni sotsiosferadan iborat ekanligidir. Sotsiosfera bir butunsistema bo‘lsa, uning tarkibiy qismlaridan biri antroposferadir. Antroposferada esa o‘z oldiga oliyjanob milliy va umuminsoniy qadriyatlartizimini o‘zida mukammal darajada in’ikos ettirgan insonlar faoliyatko‘rsatadi. Sotsiosferadagi xavfsizlik, barqarorlik darajasi uning asosinitashkil etuvchi antroposferadagi insonlarning ongli maqsadga muvofiqlik faoliyatlarinig qay darajada turganligiga bog‘liq.
Ma’lumki, sotsiosfera o‘ziga xos dinamik tarzda o‘zgarib turuvchi sotsial sistemadir. Unda insonlar faoliyati bilan bog‘liq beqarorlik va barqarorlik,stixiyalilik va onglilik, sub’ektivlik va o’ektivlik, sun’yilik hamdatabiiylik munosabatlari bilan bog‘liq ziddiyatli jarayonlar planetar masshtabda mavjud bo‘lib turibdi. Inson va jamiyat sotsiosferaning, qolaversa hozirgi zamon ijtimoiy-gumanitar fanlarning asosiy sub’ekti hamda ob’ektisifatida maydonga chiqadi.Ijtimoiy gumanitar fanlar blokining asosiy maqsadi – insonlar faoliyatidagi ongsizlikni onglilikka, beqarorlikni esa barqarorlikka aylantirish mexanizmlarini topish, u bilan bog‘liq muammolarni bartaraf etishdir.
Chunki ijtimoiy-gumanitar fanlarning butun faoliyati, ularning diqqat markazi ob’ektiv ma’noda inson va jamiyatning xavfsizligi va barqarorligini ta’minlashga qaratilgan bo‘lib, bunda jamiyat a’zolari bo‘lgani nsonlardagi xilma-xil sub’ektiv holatlar sotsiosferada turlicha namoyon bo‘lishi mumkin. Agar sotsiosferadagi insonlar faoliyati bilan bog‘liqsub’ektiv maqsadlar va ob’ektiv jihatlar adekvat holatda bo‘lsa, unda ijtimoiy-gumanitar fanlarning muammolaridan biri bo‘lgan inson va jamiyat xavfsizligini ta’minlashga taalluqli pozitiv, ya’ni ijobiy echimlar shakllana boradi. Bizning fikrimizcha, asosiy maqsad inson va jamiyat xavfsizligi haqida borar ekan, fikr yuritilgan tushunchaning aniq fenomenini aniqlab olishmaqsadga muvofiqdir. Bu haqda turli manbaalarda xilma-xil munosabatlar berilgan.
Foydalanilgan adabiyotlar.

1. O’zbekiston Respublikasining Mexnatni muxofaza qilish to’g’risidagi qonuni. Toshkent, 1993 y.

2. I. A. Karimov. O’zbekiston XXI asr busag’asida: Xavfsizlikka taxdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. T. O’zbekiston 1997 y.
3. Goipov X.E. Mexnat muxofazasi. Toshkent, “Mexnat”, 2000 y.
4. Otaxonov M. Qurilishda Mexnat muxofazasi va xavfsizlik texnikasi. Toshkent, “Mexnat”, 1991 y.