84
tyabr 1992-ci il tarixli cavab məktubunda Yeni Azərbaycan Parti-
yasının yaradılmasına və ona rəhbərlik etməyə razılıq verdi: “
Gü-
man edirəm ki, müstəqil Azərbaycan dövlətinin gələcək həyatı-
nın və fəaliyyətinin əsasını təşkil edən demokratiya və siyasi
plüralizm şəraitində Sizin müraciətinizdə göstərilən Yeni
Azərbaycan Partiyasının yaradılması obyektiv zərurətdən do-
ğur. Belə partiya Azərbaycanın siyasi-ictimai həyatında fəal iş-
tirak edərək yeni, müstəqil Azərbaycan dövlətinin möhkəmlən-
dirilməsində və inkişafında tarixi rol oynaya bilər”.
Beləliklə, 1992-ci il noyabrın 21-də Naxçıvanda keçirilən təsis
konfransında Yeni Azərbaycan Partiyası təsis edildi və Ulu öndər
Heydər Əliyev partiyanın Sədri seçildi. YAP-ın yaranması,
Ümummilli lider Heydər Əliyevin bu partiyaya Sədr seçilməsi res-
publikanın o zamankı gərgin, təhlükəli ictimai-siyasi vəziyyətin-
dən və getdikcə bu vəziyyətin daha da kəskinləşməsindən irəli gə-
lən tarixi zərurət oldu. O zamankı hakimiyyət dairələrinin Yeni
Azərbaycan Partiyasının yaranmasına göstərdikləri maneələr, ardı-
cıl təzyiqlər bu yola qədəm qoyan insanları özlərinin ali məqsədlə-
rindən döndərə bilmədi. Çünki bütün uzaqgörən insanlar Heydər
Əliyevin rəhbəri olduğu bu qurumun xilaskar bir missiya üçün ya-
randığını anlayır və Yeni Azərbaycan Partiyasına dəstəklərini əsir-
gəmirdilər. Həmin tarixi hadisələri dəyərləndirən Heydər Əliyev
deyirdi: “Yeni Azərbaycan Partiyası Azərbaycanda gedən icti-
mai-siyasi proseslərin içərisindən çıxan zərurətdir... Yeni
Azərbaycan Partiyasının fərqi ondan ibarətdir ki, bu partiya
onu yaratmaq, siyasi fəaliyyətlə məşğul olmaq istəyən adamla-
rın istəkləri ilə, bir təşkilati mərkəz olmadan... ağır şəraitdə
böyük təqiblər şəraitində yaranmış bir partiyadır”.
Xalqın Ümummilli lider Heydər Əliyevə olan inamı isə tez bir
zamanda siyasi səhnədə parlayan Yeni Azərbaycan Partiyasının ta-
rixi məsuliyyəti öz üzərinə götürməsinə imkan verdi. Ümummilli
liderimizin nüfuzu, Azərbaycan xalqının Ona göstərdiyi misilsiz
etimad Yeni Azərbaycan Partiyasının qısa müddət ərzində təşkilat-
lanmasına, ölkənin bütün regionlarında özəklərini yaratmasına və
85
1993-cü ildə hakimiyyətə gəlməsinə şərait yaratdı. Yeni Azərbay-
can Partiyası dünyada analoqu olmayan bir siyasi təşkilat kimi ya-
randığı müddətdən 6 ay sonra siyasi hakimiyyətə gəldi.
1999-cu il dekabrın 20-də YAP-ın birinci qurultayında çıxış
edən Ulu öndər Heydər Əliyev Azərbaycan dövlətinin, hökuməti-
nin 1993-1999-cu illərdə gördüyü işlərin, əldə etdiyi nailiyyətlərin
hakim partiyanın fəaliyyəti ilə vəhdət təşkil etdiyini bildirmişdi.
Ümummilli lider Heydər Əliyev qeyd edirdi ki, bu dövr ərzində
Yeni Azərbaycan Partiyası daim inkişaf edib: “Yeni Azərbaycan
Partiyası addım-addım irəliləyib, inkişaf edib, genişlənib və
böyük bir partiyaya çevrilibdir. Ona görə də, bugünkü qurul-
tay partiyanın nə qədər güclü, nə qədər əzəmətli və nə qədər
dərin fikirlərə malik olduğunu sübut edir və Azərbaycanın bü-
tün vətəndaşlarına, dünya ictimaiyyətinə nümayiş etdirir. Qu-
rultay Yeni Azərbaycan Partiyası üzvlərinin yüksək əqidəyə
malik, partiyaya sədaqətli olduqlarını nümayiş etdirir. Qurul-
tay Yeni Azərbaycan Partiyası üzvlərinin yüksək intellektual
səviyyəsini əks etdirir. Düşünürəm ki, ötən illərdə partiyanın
inkişafı bir çox sahələri əhatə etmişdisə də, ən böyük sahə par-
tiya üzvlərinin yetkinləşməsi, mətinləşməsi, cəsurlaşması və in-
tellektual səviyyəsinin yüksəlməsi olmuşdur. Qurultay artıq
göstərir ki, Yeni Azərbaycan Partiyası yarandığı dövrdən indi-
yə qədər Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında özünün dəyərli
yerini tutubdur və bu yeri heç kəsə verməyəcəkdir və get-gedə
öz yerini möhkəmlədəcəkdir”.
Ulu öndər Heydər Əliyevin verdiyi bu qiymət, eyni zamanda,
partiya üzvlərinin gələcək fəaliyyət proqramı da sayıla bilərdi. Bu
konsepsiya Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvlərinin daimi inkişa-
fını, təkmilləşməsini özündə ehtiva edirdi. Bu baxımdan Ümum-
milli lider Heydər Əliyev Yeni Azərbaycan Partiyasını 3-cü minil-
liyin partiyası adlandırırdı: “Yeni Azərbaycan Partiyası Azər-
baycanın həyatında ən güclü, ən böyük intellektual səviyyəyə
malik, ən böyük hörmətə malik olan siyasi partiyadır. Yeni
Azərbaycan Partiyası Azərbaycanın bu gününün partiyasıdır,
86
Azərbaycanın sabahının partiyasıdır, XXI əsrin partiyasıdır,
üçüncü minilliyin partiyasıdır. Yeni Azərbaycan Partiyası qu-
rultayının bu qədər məzmunlu, mənalı, mütəşəkkil və nikbin
əhval-ruhiyyədə keçməsi partiyanın cəmiyyətimizdə hörmətini
daha da yüksəklərə qaldırır və qaldıracaqdır, Yeni Azərbay-
can Partiyasının ətrafında Azərbaycanın daha da çox vətən-
daşları toplaşacaqdır”.
1999-cu il qurultayı partiyanın inkişaf tarixində həm də digər
keyfiyyətlərinə görə mühüm bir məqam kimi xarakterizə olunmalı-
dır. O baxımdan ki, artıq fəaliyyət göstərdiyi 7 il ərzində Yeni
Azərbaycan Partiyası öz sıralarını kəmiyyət və keyfiyyət etibarilə
daha da artıra bilmişdi. YAP-a fərqli mənafelər, maraqlar və məq-
sədlər baxımından üz tutan bir sıra subyektlər partiyadan kənarlaş-
dırılmışdı. Bu da Yeni Azərbaycan Partiyasına öz fəaliyyətinin
ikinci mərhələsində yeni keyfiyyət çalarları bəxş edirdi. Ulu öndər
Heydər Əliyev bu məsələlərə toxunaraq demişdi: “Ən təhlükəlisi
odur ki, Yeni Azərbaycan Partiyasına əqidəsi olmayan adam-
lar qatılmasın. Ötən dövr bu barədə bir çox nümunələr verdi.
Ancaq bunu da dramatikləşdirmək lazım deyildir. Bu, təbii
prosesdir. Cəmiyyətdə konyunktur məqsədlər güdən insanlar
həmişə olubdur. Hər bir partiyada, hər bir yerdə olubdur –
bundan xilas olmaq mümkün deyildir. Buna görə də, kim Yeni
Azərbaycan Partiyasına hansısa şəxsi məqsəd, təmənna, hansı-
sa konyunktur məqsədlər üçün gəlmişdisə, onlar partiyadan
kənarlaşdılar. Əgər bu gün belələri varsa, mən güman edirəm,
dərk etməlidirlər ki, onların yolu partiyanın yolu ilə düz gəl-
mir. Partiyada əqidə adamları olmalıdır. Partiyaya xidmət et-
mək vətənə xidmət etmək, millətə xidmət etmək, müstəqil
Azərbaycan dövlətinə xidmət etmək deməkdir. Ona görə də,
partiyamız məhz bu cür əqidəli insanlarla böyüməli, inkişaf et-
məli və genişlənməlidir”.
Qeyd olunduğu kimi, 1999-cu il Yeni Azərbaycan Partiyasının
inkişafında mühüm bir səhifə açdı. Ulu öndər Heydər Əliyev YAP
üzvlərinin yeni mərhələdə əsas vəzifələrini və istiqamətlərini mü-