Hisse 01 uz qabigi
Yüklə 7,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Reynolds ədədi
Ressorlar 118
Metal lövhələr müxtəlif uzunluqda və gərilmiş şəkildə dəst şəklində yığılaraq bolt və bilərziklə bərkidilirlər. Bilərziklər lövhələrin yana sürüşməsinin qarşısını alır. Lövhənin sərbəst uclarındakı üzüklər oynaqlı olaraq maşınların gövdələrində oturdulurlar. Lövhəli yaylar sərt çubuq kimi əyilməyə işləyir. İşləmə gərginliyini azaltmaq üçün onlara əvvəlcədən gərilmiş (əyilmiş) forma verilir. Ressorların yağlanması lövhələr arasında yeyilməni azaldır. Lövhəli yaylar böyük amplitudalı kiçik tezlikli titrəmələrin söndürülməsində yaxşı işləsələrdə, onlar
tezliyi yüksək
olan titrəmələrdə tez korlanırlar.
Şəkil 1. Çoxqatlı ressor
Ressorlar nəzəri olaraq üçbucaq yaylar kimi təsvir edilə bilər, amma lövhələr arasında sürtünmə olduğundan əlavə olaraq histerezə effekti yaranır ki, bu da söndürücü xarakter daşıyır. Ressorlar üçün adətən yüksək keyfiyyətli paslanmayan poladlardan istifadə olunur.
(alm. der Blattfeder, ingl. Leaf spring) Reversiv qarışdırıcı işçi valı üfüqi vəziyyətdə yerləşən qarışdırıcı növüdür. Qarışdırıcı qarşı- qarşıya yerləşmiş iki deşiyə
malikdir: doldurmaq və boşaltmaq üçün deşiklər (şəkil 1). Hərəkətin revers edilməsi xüsusi formaya malik kürəklərin köməyi ilə məhsulun bo- şalmasına şərait yaradır. Çoxlu qarışdırıcı kürəklər elə layihələndirilir ki, onlar əks istiqamətdə fırlanma hərəkəti zamanı qarışığı qısa zamanda çıxışa itələyir. Konus formalı barabanda sonsuzvint şəkilində yerləşdirilmiş tənəkə məhsul qarışığını tutub onu xaric etdirir. Bu quruluşa malik qarışdırıcının işçi həcmi 100 litrdir. Reversiv qarışdırıcının xüsusi forması kimi maili yerləşən, giriş və çıxış deşikləri olan beton nəqledən qarışdırıcını ( →
Bu qarışdırıcılar 4000÷10000 litr həcmində hazırlanır.
(alm. der Umkehrmischer, ingl. Reversal mixer) Revolver torna dəzgahı torna dəzgahlar qru- puna aid olub, daxili və xarici səthlərin yonma, deşmə, frezləmə, zenkerləmə, rayberləmə, di- yirləmə və oxşar üsullarla mexaniki emalına imkan verən çoxalətli dönəbilən revolver başlıqla təchiz olunmuş dəzgahdır (şəkil 1). Revolver başlıqda pəstahın formasından asılı olaraq sazlanmış alətlər bərkidilir (şəkil 2). Bu dəzgahlar revolver başlığının formasından asılı olaraq fərqlənirlər: baraban, ulduz, yastı və blok formalı. Revolverlərin oxu şaquli və üfüqi yerləşir. Revolverlərin əsas işi emalda uyğun aləti lazımi mövqeyə gətirməkdən ibarətdir. Çox vaxt torna dəzgahlarında xarici səthləri emal etmək üçün əlavə olaraq eninə support da quraşdırılır. Revolver başlıqlar silindrik və prizmatik formaya malik olurlar.
Şəkil 1. Revolver başlıqlı torna dəzgahı Revolver torna dəzgahı 119
Revolver dəzgahında mürəkkəb formalı hissələr çubuq və fərdi pəstahlardan hazırlanır. Çubuqların emalında istifadə olunan dəzgah- larda çubuğun tutulması və verilməsi üçün xüsusi mexanizm mövcuddur. Fərdi pəstah- ların emalında patrondan istifadə edlir. Revol- ver başlığının vəziyyətinə görə dəzgahlar şa- quli, üfüqi və maili olaraq fərqlənirlər. Çubuq pəstahının verilməsi əl və ya mexanikləş- dirilmiş şəklildə aparıla bilir. Əl ilə pəstahı bərkitmədə, support başlanğıc vəziyyətinə çat- dıqdan sonra revolver avtomatik olaraq dönür. Mexanikləşdirilmiş bərkitmədə isə mexaniki tutqac, çubuğun verilməsi və supportun hə- rəkəti mexanizmlərindən istifadə olunur. NC revolver dəzgahlarında emal tsiklinin yerinə yetirilməsi elektromaqnit muftalar, elektrik mühərrikləri və hidrosilindrlərin köməyi ilə aparılır. İdarə orqanları CNC sistemindən rə- qəmli olaraq idarə olunur. Texnologiyanın məhsuldarlığını artıqmaq məqsədi ilə alətin sazlanması dəzgahdan kə- narda yerinə yetirilir. Bundan əlavə emal za- manı çox miqdarda alətlərin eyni zamanda kəsmədə iştirakına çalışmaq lazımdır. Revol- ver dəzgahlar kiçik və seriyalı istehsalda tətbiq olunurlar. Revolver dəzgahların sonrakı inki- şafı nəticəsində revolver yarımavtomatlar yaranmışdır. Burada pəstahlar patronda tutulur, dəzgah CNC ilə idarə edilir. Revolver yarım- avtomatlar seriyalı və iri seriyalı istehsalda daha səmərəli tətbiq oluna bilir.
Şəkil 2. Revolver başlığı (alm. die Revolverdrehmaschine, ingl. Turret lathe)
axınında ətalət və sürtünmə qüvvəsi (özlülük) arasındakı nisbəti göstərir. Başqa sözlə axının kinetik enerjisinin əyləclənən hissəciklər va- sitəsilə sürtünmə itkisinə nisbətini izah etməyə imkan verir. Reynolds ədədi 1 və 10 12 arasında dəyişə bilir və vahidsizdir. Kiçik qiymət la- minar axına, böyük ədəd isə turbulent axına dəlalət edir. Reynolds ədədi (R e ) aşağıdakı düsturla təyin edilir:
v-cərəyanın sürəti,
l-səciyyəvi uzunluq
(boruda diametr, lövhədə isə uzunluqdur), υ - kinematik özlülükdür. Maye və hava axınında Reynolds ədədi böyük əhəmiyyət kəsb edir, çünki onun vasitəsilə mühitin dəyişməsini izah etmək olur. Hamar boru daxilində Reynolds ədədi Re
2300 olmaqla laminar axını göstərir. Re >
deməkdir. Aerodinamikada da Reynolds ədədinin rolu böyükdür. Onun vasitəsilə →aerodinamik ka- nalda yerləşmiş modeldə aparılan sınağın nəti- cələrinin oriqinal hissə ilə müqayisə oluna- bilmə qabiliyyətini qiymətləndirmək müm- kündür. Ölçüləri arasında olan nisbət saxlan- dıqda modelin köməyi ilə burulğanların yaran- masını təyin etmək olur.
(alm. die Reynolds-Zahl, ingl. Reynolds number) Rezin →elastomerlər üçün işlədilən ümumi anlayışdır. Bunlar təbii və ya süni yolla əldə olunan, uzanmada öz ölçüsündən dəfələrlə bö- yük olmağa imkan verən, aşağı elastiklik mo- duluna və dəfetmə qabiliyyətinə malik mate- rialdırlar. Rezin analıyışı yanlış olaraq kauçukdan alı- nan materiala verilmişdir. Təbii kauçukun tər- kibin saf karbohidrat birləşməsi olması və onun qətrana aid edilməsi yanlış fikrə gətir- mişdir ki, o bitki rezinidir, məsələn arabikum kimi.
(alm. der Gummi, ingl. Rubber) υ
⋅ = Yüklə 7,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|