H,N. Rzayev tarix el/nhri namizədi, Bakı Avrasiya Universiteti beynəlxalq
Yüklə 3,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
orqanlarında öz hüquqlarını əsaslandırarkən həmin sənədə istinad etsinlər. Qeydiyyat BMT, Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatı və digər beynəlxalq təşkilatların katibliklərində aparılır. BMT-də qeydiyata alınan müqavilələr xüsusi məcmuələrdə (United Nations Treaty Series - UNTS) nəşr edilir və bu yolla da bütün beynəlxalq birliyin nəzərinə çatdırılır. BEYNƏLXALQ MÜLKİ AVİASİYA TƏŞKİLATI (İKAO). Beynəlxalq hökümətlərarası təşkilat, BMT-nin ixtisaslaşdırılmış idarəsidir. 1944 ildə Çikaqoda beynəlxalq konfransda təsis edilib. Konfransda beynəlxalq mülki aviasiya haqqında konvensiya işlənib hazırlanıb. Həmin konvensiya təşkilatın nizamnamə müddəalarını ehtiva edir. Dövlətin Çikaqo Konvensiyasında iştirakı onun eyni zamanda İKAO-ya üzvlüyünü təsdiq edir. Konvensiya qüvvəyə minənədək (4.IV.1947) beynəlxalq müvəqqəti mülki aviasiya təşkilatı (PİKAO) fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan Respublikası 1993 ildən bu təşkilatın üzvüdür. İKAO-nun vəzifəsi - hava nəqliyyatının təhlükəsiz, müntəzəm və qənaətli istismarını təmin etməklə, beynəlxalq mülki aviasiyanın inkişafına yardım göstərməkdir. İKAO mülki aviasiya sahəsindəki dünya təcrübəsini ümumiləşdirir; xüsusilə uçuş və onların idarə olunması qaydalarına, təyyarə və aerodromların təchizatına, radionaviqasiya, metereoloji və axtarış - xilasetmə xidmətlərinə, habelə uçuş heyətlərinə şəhadətnamələrin verilməsinə dair standartlar və tövsiyələr işləyib hazırlayır. Standartlar və tövsiyələr Çikaqo Konvensiyasına əlavələr kimi qəbul olunur. İKAO-nun ali orqanı - üç ildən bir çağırılan Məclis, daimi orqanı isə 33 ölkənin nümayəndələrindən ibarət Şuradır. İKAO-nun Avropa (Paris), Yaxın və orta Şərq və Şimali Afrika(Qahirə), Uzaq Şərq və Sakit okean (Banqkok), Cənubi Amerika (Lima), Şimali Amerika və Karib dənizi hövzəsi (Mexiko), Qərbi Afrika (Dakar) və Şərqi Afrika (Nayrobi) üzrə 7 regional bölməsi vardır. Qərargahı Monrealdadır.
yəndəlik, hətta onun ən yüksək forması olan səfilik açmağa hazır olduğunu bildirir. De-fakto tanınma da həmçinin rəsmi xarakter daşıyır, lakin de-yuredən siyasi və iqtisadi münasibətlərin məhdud səviyyəsi və həcmi ilə fərqlənir, yəni de-fakto tanınma, o hallarda tətbiq edilir ki, tanıyan dövlət tanınan tərəfin həyati qabiliyyətinə və səmərələliyinə tam əmin olmur, natamam, yarımçıq əlaqələr qurur. Bir ölkə hökümətinin onun tərəfindən rəsmən tanınmayan digər ölkənin höküməti ilə bu və ya digər şəkildə əlaqə yaratması qeyri-rəsmi tanınma deməkdir. (“DEL”). BEYNƏLXALQ MÜQAVİLƏLƏR HÜQUQUNA DAİR VYANA KONVENSİYASI (1969). 23.V. BMT tərəfindən qəbul olunub. 27.1.1980 ildə qüvvəyə minib. 50-dən çox dövlət Vyana Konvensiyasının iştirakçılarıdır. Vyana Konvensiyası müqavilələrin hüququna dair beynəlxalq hüquq normalarını ümumiləşdirir, habelə hazırda beynəlxalq aləmdə mövcüd olan təcrübə və ənənələrdən irəli gələn bir sıra yeni normaları ehtiva edir. Vyana Konvensiyasında müqavilə hüququnun ən müxtəlif məsələləri - müqavilənin bağlanma qaydaları, üçüncü ölkələr üçün beynəlxalq müqavilələrin əhəmiyyəti, ümumi beynəlxalq hüququn imperativ norması ilə ziddiyyət təşkil edən müqavilənin qeyri- qanuniliyi, müqavilə bağlanarkən mövcud olmuş şəraitin kökündən dəyişməsinin həmin müqavilənin qanuniliyinə təsiri, çoxtərəfli müqavilələrə düzəliş hüququ, müqavilənin qüvvədən düşdüyünü təsdiq edən şərtlər, iştirakçılardan biri tərəfindən müqavilənin pozulması ilə bağlı yaranan mübahisələr, çoxtərəfli müqavilənin depozitariya (müqavilənin əslinin mühafizə üçün verilməsi) funksiyaları öz əksini tapır. BEYNƏLXALQ MÜQAVİLƏLƏRİN QEYDİYYATI. Beynəlxalq hökümətlərarası təşkilat tərəfindən tərtib edilən xüsusi beynəlxalq müqavilələr siyahısına salınma; qeydə alındıqdan sonra müqavilə bağlayan tərəflərin haqqı vardır ki, belə təşkilatın
BURAXILIŞNAMƏ. Bir sıra ölkələrdə diplomatik nümayəndə akkreditə olunduğu ölkədən gedəndən sonra, həmin nümayəndənin akkreditə olunduğu ölkənin başçısı (Dövlət başçısı, hökümət başçısı) diplomatik nümayəndəni akkreditə etmiş ölkə başçısına buraxılışnamə adlanan sənəd göndərir. Adətən
buraxılışnamənin preambulasında diplomatik nümayəndənin iki ölkə
arasında diplomatik əlaqələrin möhkəmləndirilməsində və inkişafında rolu qeyd olunur; bəzən buraxıhşnamə dövlət başçısının diplomatik nümayəndəni “buraxdığı” haqqında cümlə ilə bitir, buraxıhşnaməyə cavab vermək qəbul olunmamışdır. Buraxıhşnamə də Ehtimadnamə və geri çağırılma sənədi kimi dövlət gerb nişanı olan xüsusi blankda çap olunur; buraxılışnaməyə möhür vurulmur. Dövlətlərin adı Konstitusiyaya müvafiq yazılır (İran İslam Respublikası, Rusiya Fedirasiyası və s.), ölkə başçısının adı, soyadı və atasının adı həmin ölkədə qəbul olunmuş ənənəvi qaydaya riayət olunmaqla yazılır. Dövlətlərin rəsmi orqanlarının adlarının yazılmasında da bu tələblərə riayət olunur. Bəzi dillərdə bu sənədin adı cəm halında olsa da (məs; rus dilində “otpusknıyc qramotı”) əslində təkdir və ondan bir dənə yazılır. BEYNƏLXALQ HÜQUQİ TANIMA. Rəsmi və ya qeyri- rəsmi, tam və ya natamam, daimi və ya müvəqqəti münasibətlər qurmaq məqsədilə yeni dövlətlərin və ya hökümətlərin, yaxud digər tanıma subyektlərinin dövlətlər tərəfindən tanınması formaları vardır. Belə tanımalar müxtəlif ünvanlara şamil edilirdi: dövlətə, hökümətə, üsyan edən, yaxud döyüşən tərəfə, milli-azadlıq orqanlarına, müqavimət hərəkatı orqanlarına və s. Rəsmi tanınmanın ən geniş yayılmış üsulu - mövcud dövlətin yeni yaranan dövlətlə diplomatik münasibətlər qurması və ya qurmağa razılıq verməsidir. Beynəlxalq hüquqi tanımanın ənənəvi olaraq iki forması var:
dövlət tanınan tərəflə tam həcmdə diplomatik əlaqələr qurmağa - həmin ölkədə diplomatik nüma-
Yüklə 3,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|