H,N. Rzayev tarix el/nhri namizədi, Bakı Avrasiya Universiteti beynəlxalq
Yüklə 3,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
vəziyyət Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərmanı ilə tətbiq edilir. Həmin fərman Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən təsdiq edilməlidir. 2005-ci ildən Azərbaycanda Fövqəladə Hallar Nazirliyi yaradılmışdır. İNSAN HAQLARI KOMİSSİYASI. BMT-nin İqtisadi və Sosial Şurasının (EKOSOS) yardımçı orqanı; 15.11.1946 ildə təsis edilib. İnsan haqları komissiyası 43 dövlətin nümayəndələrindən təşkil olunub. Nümayəndələr EKOSOS-un sessiyalarında 3 il müddətində seçilirlər. İnsan haqları komissiyası ildə 1 sessiya keçirir. Onun nəzdində ayrıseçkiliyin qarşısının alınması və azlıqların müdafiəsi üzrə yardımçı komissiya işləyir və onun tərkibi komissiyanın sessiyalarında seçilən və fərdi mövqedən çıxış edən ekspertlərdən təşkil olunur. İnsan haqları komissiyası BMT Nizamnaməsi prinsiplərinə ciddi əməl etmək əsasında insan haqlarına hörmətlə yanaşmanı təşviq və təbliğ etmək məqsədilə yaradılıb. Mühüm vəzifəsi hegemonluq, irqçilik və təcavüzkarlıq hallarına rəvac verilməsilə insan haqqları və azadlıqlarının kobudcasına və kütləvi şəkildə pozulmasına qarşı mübarizə aparmaqdır. İnsan haqlarının qorunması üzrə EKOSOS-a və BMT Baş Məclisinə tövsiyə və hesabatlar vermək, ilk növbədə, bu sahədə beynəlxalq konvensiya layihəlri hazırlamaq da İnsan haqları komissiyasının səlahiyyət dairəsinə daxildir. İnsan haqları komissiyası BMT BM tərəfindən qəbul olunmuş 1948 il İnsan haqlarına dair Ümumi Bəyannaməsinin layihəsini işləyib hazırlamış. Vətəndaş və siyasi hüquqlar barədə Beynəlxalq Müahidənin, İqtisadi, sosial və mədəni hüquqlara dair Beynəlxalq Müahidənin, Uşaq hüquqlarına dair 1959 il Bəyannaməsinin, 1963 il İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvinə dair Bəyannaməsinin, 1966 il İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının ləğvinə dair
Beynəlxalq Konvensiyanın, 1968 il Hərbi cinayətlərə və bəşəriyyətə qarşı cinayətlərə müddətin tətbiq olunmaması haqqında Konvensiyanın, Aparteid cinayətlərinin qarşısını almağa 208 Dünya təcrübəsində bir neçə dövlət və hökümət başçılarının, xarici işlər nazirlərinin, digər rəsmi dövlət nümayəndələrinin birgə Bəyannamə ilə çıxış etmə halları mövcuddur. Dövlətlərin və hökümətlərin tanınması Bəyannamə formasında həyata keçirilə bilər. Təcrübədə beynəlxalq müqavilələrin Bəyannamə formasında bağlanması hallarına rast gəlinir. FÖVQƏLADƏ VƏZİYYƏT. Fövqəladə vəziyyət inzibati hüquqi rejim növlərindən biri olmaqla qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hallarda inzibati hüquqi tədbirlərinin tətbiqini nəzərdə tutur. Əhəmiyyəti nəzərə alınmaqla, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 112-ci maddəsi xüsusi olaraq fövqəladə vəziyyət rejiminə həsr edilmişdir. Həmin maddəyə görə fövqəladə vəziyyət rejiminin tətbiq edilməsi hallarını iki növə bölmək olar: insan iradəsindən asılı olmayan fövqəladə hallar və insan idarəsi ilə bilavasitə əlaqəsi olan fövqəladə hallar. İnsan iradəsindən asılı olmayan hallar aşağıdakılardır: 1)
təbii fəlakətlər; 2)
epidemiyalar; 3)
epizootiyalar; 4)
böyük ekoloji və başqa qəzalar; İnsan iradəsi ilə bilavasitə əlaqəsi olan hallar aşağıdakılardır: 1)
2)
dövlətə qarşı qiyam baş verdikdə; 3)
dövlət çevrilişinə yönəldilən hərəkətlər edildikdə; 4)
zorakılıqla müşayiət olunan kütləvi iğtişaşlar yarandıqda; 5)
vətəndaşların həyatı və təhlükəsizliyi tələb etdikdə; 6)
dövlət təsisatlarının nonnal fəaliyyəti üçün qorxu törədən münaqişələr meydana gəldikdə. Hal-hazırda fövqəladə vəziyyət rejiminin tətbiqi ilə əlaqədar hüquqi münasibətlər Azərbaycan Respublikası Milli Məclisi tərəfindən 04.11.1992 ildə qəbul edilmiş “Fövqəladə vəziyyət haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir. Azərbaycan Respublikasının ayrı-ayrı yerlərində Fövqəladə 207 BEYNƏLXALQ NƏZAKƏT. Xarici dövlətlər və onların vətəndaşlarına mehriban qonşuluq, səmimi dostluq, qonaqpərvərlik, ehtiram göstərək, habelə rəsmiyyətdən yan keçərək imtiyaz və üstünlüklər vermək aktıdır. Bu hərəkət beynəlxalq hüquq normalarının tələblərindən irəli gəlmir, sadəcə olaraq, dövlətin xoş niyyət və məramını ifadə edir. Beynəlxalq nəzakət aktları analoji zəruriyyot doğurmur, lakin çox vaxt belə hərəkətlər qarşılıqlı olur və yerinə düşür. Beynəlxalq nəzakət aktlarına riayət olunmaması qeyri-səmimi hərəkət kimi yozula bilər, lakin beynəlxalq öhdəliklərin pozulması hesab olunur və dövlətin üzərinə məsuliyyət qoymur (Beynəlxalq hüquqi məsuliyyət). Beynəlxalq nəzakət dedikdə həm də hər bir suveren dövlətin
beynəlxalq hüquqa əsaslanan protokol tələbidir. BƏYANAT, (lat.flfec/flfro-elan edirəm). Dövlətin daxili və xarici siyasət prinsiplərini elan etdiyi və yaxud konkret məsələlərə dair öz mövqeyini bildirdiyi birtərəfli, ikitərəfli və ya çoxtərəfli sənəddir. Əksər hallarda ikitərəfli və çoxtərəfli Bəyanat imzalanır, lakin iştirakçıların istəyi ilə imzalanmadan da qəbul edilə bilər. Bir neçə dövlət, hökümət başçılarının, xarici işlər nazirləri və digər rəsmi dövlət xadimlərinin, o cümlədən beynəlxalq təşkilatlar çərçivəsində birgə bəyanat ilə çıxış etmək praktikası mövcuddur. Dövlət və hökümətlərin tanınması da bəyanat formasında həyata keçirilə bilər. Praktikada beynəlxalq müqavilələrin də Bəyanat formasıyla bağlanmasına rast gəlinir. BƏYANNAMƏ. Birtərəfli, ikitərəfli və ya çoxtərəfli bəyanat olub, dövlətlər adından onların daxili və xarici siyasətinin əsas prinsiplərini ifadə edir, yaxud konkret məsələyə dair münasibətlərini əks etdirir. Bəyannamə əksər hallarda imzalanır, lakin iştirakçıların arzusundan asılı olaraq imzasız da qəbul edilə bilər.
Yüklə 3,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|