İş yerinin düzgün təşkili dedikdə ilk ağıla gələn
məsələ işçinin münasib oturacaqla təmin
olunmasıdır. Lakin, işçi erqonomik oturacağın
istifadə və nizamlanma qaydalarını bilmirsə,
həmin oturacaqların işçilərə verilməsi
faydasız olacaq. Ofis üçün münasib hesab
edilən oturacağa aid bəzi qaydalarla sizi tanış
etmək istəyirik:
•
Oturacaq bel dəstəyini təmin etməlidir;
•
Oturacağın hündürlüyü tənzimlənə bilən
olmalıdır;
•
Eni istifadəçiyə uyğun olmalıdır;
•
Oturacağın söykənəcəyi tənzimlənə bilən
olmalıdır;
•
Oturacaqlar tənzimlənə və ya çıxarıla
bilən qoltuqaltı ilə təmin edilməlidir;
•
Beş ədəd təkərli ayaqla təchiz olunmalıdır;
•
Oturacağın üzəri havanı asan keçirən
parça ilə örtülməlidir;
•
İş yerinə uyğun olaraq müxtəlif ölçülərdə
oturacaqlar istehlakçılara təqdim olunur.
HÜNDÜRLÜK
Dayanarkən oturacağı elə tənzimləyin ki,
oturacağın ən hündür yeri diz qapağınızın
düz altında yerləşsin. Beləcə oturarkən sizin
ayağınız rahat şəkildə yerə dəyəcək. Əgər
oturacağın arxasında təzyiq hiss etsəniz,
oturacağı qaldırın. Əgər oturacağın qarşısında
təzyiq hiss etsəniz, oturacağı endirin. Məqsəd
sizin ağırlığınızı bərabər şəkildə paylamaqdır.
BEL DƏSTƏYI
Oturarkən arxalığın hündürlüyünü elə
tənzimləyin ki, bel yastığı təbii bel
qövsünüzü dəstəkləsin. Bel dəstəyinin
əyriliyi sizə bədəninizin yuxarı hissəsini
yüngülcə söykənmiş şəkildə oturmağa
imkan verməlidir (adətən 110 dərəcə
tövsiyyə olunur).
OTURACAĞIN ƏYRİLİYİ
Oturacağın əyriliyi sizin rahatlığınızı təmin
edəcək şəkildə nizamlana bilər. Bu həmçinin
sizin çəkinizin paylanmasına da təsir edəcək.
Adətən beş dərəcəlik əyilmə tövsiyyə edilir.
DƏRİNLİK
Oturan zaman oturacaq tavası (stulun
üzərində oturduğunuz hissəsi) ön hissənin
dizinizin arxasına təzyiq etmədən bel
dəstəyindən istifadə etməyinizə şərait
yaradır. Əgər oturacaq çox dərindirsə,
tavanın ölçüsünü kiçiltmək üçün bel
dəstəyindən istifadə edin (bel rulonu və
ya Obus Forme). Bəzi stulların tənzimlənə
bilinən tavaları var. Tənzimləmə qolu
adətən stulun ön hissəsinin altında yerləşir
və avtomobildə oturacağı irəli və geri çəkən
qola bənzəyir.
EN
Oturacağın tavası budlara təzyiq etməyəcək
dərəcədə geniş olmalıdır. Eyni zamanda,
oturacaq da əlin qoltuqaltılara çatacağı
şəkildə dar olmalıdır.
QOLTUQALTLIQLARI
Qoltuqaltlıqları bazunun yuxarı hissəsinə
dəstək verərək, çiyinlərinizə və kürəyinizə
olan təzyiqi azalda bilər. Bununla belə,
qoltuqaltlığı nə oturacağın masaya
yaxın olmasına mane olmalıdır, nə də ki,
təbii hərəkətləri məhdudlaşdırmalıdır.
Əgər qoltuqaltlığınız bunu etməyə icazə
vermirsə, onda onu çıxartmaq haqqında
düşünün ya da başqası ilə əvəz edin.
Həmçinin, yadda saxlayın ki, yumşaq
qoltuqaltlıqları dirsəklərinizə düşən yükü
minimuma endirəcək.
QOLTUQALTLIĞI DİRSƏYİN
HÜNDÜRLÜYÜNƏ UYĞUN OLMALIDIR
Qoltuqaltlığı çox yüksək olanda çiyinlər
çəkilərək narahatlığa səbəb ola bilər. Əgər
çox alçaq olsalar, çiyinlər əzilə, kürək və
boyunun vəziyyətinə təsir edə bilər.
rqonomİka
Yəqin ki, hər birimiz yüksək məntiqi-riyazi
intellekti olan insanlarla qarşılaşmışıq.
Etiraf etməliyik ki, bu insanların bəziləri ilə
əksər insanlar ünsiyyətdə olmaq istəmir.
Belə ki, məntiqi intellekt emosional yox,
yalnız məntiqi fikirləşməyi təmin edir. Buna
görə də, uğur əldə etmiş insanlarda – güclü
liderlərdə daha çox emosional intellekt (EQ)
həll edici faktor kimi ön planda dayanır.
Hətta emosional intellekti yüksək olub, orta
səvviyəli məntiqi-riyazi təfəkkürlü insanlar
yüksək məntiqi təfəkkürü olanlardan daha çox
nailiyyət əldə edir. Bununla yanaşı emosional
intellekt nə məntiqi-riyazi intellektin əksi, nə
də hisslərin ağıl üzərində hakimiyyəti kimi
başa düşülməlidir. Emosional intellekt böyük
həcmli tapşırıqları yerinə yetirərkən özünün,
həmçinin digərlərinin hislərini idarə və istifadə
etməyə imkan yaradan resurslar toplusudur.
İlk dəfə emosional intellekt anlayışı psixologiyaya
H.Gardnerin, P.Saloveyin ve J.Mayerin 1980-
ci illərdə apardıqları tədqiqatlarla daxil oldu.
Lakin, emosional intellekt nəzəriyyəsi Daniel
Golemanın Emotional Intelligence (1995) adlı
kitabının nəşrindən sonra daha çox istifadə
olunmağa başladı.
D.Golemana görə emosional intellektə
aşağıdakı sahələr daxildir:
özünü dərk etmə – öz emosiyalarını dərk
etmə və onları qiymətləndirmə qabiliyyəti,
özünə inam;
özünü idarə etmə – öz emosiyalarını idarə
etmə, etibarlılıq, uyğunlaşa bilmək və
optimist düşünə bilmək qabiliyyətləri;
Sosial həssaslıq – empatiya, təşkilat daxilində
başqalarına qarşı diqqətlilik;
Münasibətlərin idarə edilməsi – ruhlandırıcı
rəhbərlik, təsir etmə, başqalarının inkişafına
səbəb olma, müsbət dəyişikliklərə səbəb
olma, konfliktlərin idarə edilməsi, kollektiv iş
görmə qabiliyyəti.
Emosional intellektin ölçülməsi üçün dəqiq
bir mexanizmin olmamasına baxmayaraq
psixoloqlar tərəfindən yüksək emosional
intellektdən xəbər verə biləcək bir sıra
göstəricilər müəyyən edilmişdir. Qeyd edək
ki, məntiqi-riyazi təfəkkürdən fərqli olaraq
emosional intellekti yaşdan asılı olmayaraq
inkişaf etdirmək olar. Odur ki, eyni zamanda
həm iş, həm də şəxsi həyatınızda uğur əldə
etmək məqsədi ilə sadalayacığımız göstəriciləri
emosional intellektinizin artırılması üçün
tövsiyə olaraq qəbul edə bilərsiniz:
Emosional lüğəti zənginləşdirmək.
Hər bir insan müəyyən emosional hallar
keçirir, lakin emosional durumunu dəqiq ifadə
etdikdə çətinlik çəkir. Araşdırmalar əsasında
müəyyən olunmuşdur ki, yalnız 36% insan
özü emosional durumunu dəqiqliklə ifadə
edə bilir ki, bu bacarıq da öz növbəsində
həmin vəziyyətin yaranma səbəbini dəqiq
müəyyən etməyə və onunla doğru mübarizə
aparmağa imkan verir.
insanlarla maraqlanmaq.
Emosional intellekti olan hər bir kəs introvert
və ya ekstrovert olmasından asılı olmayaraq
ətrafındakı insanlarla maraqlanır. Bu da öz
növbəsində ünsiyyətdə olduğun insanın
düşdüyü vəziyyəti öz üzərində təsəvvür
etməyə imkan yaradır və beləliklə də,
ola biləcək fikir ayrılığı və konfliktlərin
yaranmamasının qarşısını alınır. Atalar
sözlərində də deyildiyi kimi, “özünə rəva
bilmədiyini başqasına rəva görmə”.
Dəyişikliklərə asanlıqla uyğunlaşmaq.
Emosional intellekti olan insanlar
dəyişikliklərdən qaçmaqdan daha çox, nəinki
onlara asan uyğunlaşır, hətta baş verəcək
dəyişikliklərdən öncə planlar hazırlayır.
Yox deməyi bacarmaq.
Lazım gəldikdə həm özünə, həm də
digərlərinə yox deməyi bacarmaq emosional
intellektin yüksək olduğunun göstəricisidir.
Təmənnasız olaraq nəsə bağışlamaq.
Gözlənilməz hədiyyə hər zaman güclü təəssürat
yaradır. Məsələn, ünsiyyətdə olduğunuz şəxslə
onun xoşladığı müəllif barədə danışmısınız,
növbəti görüşdə həmin müəllifin son çıxan
kitablarından birini bağışlayaraq xoş münasibət
formalaşdıra bilərsiniz.
Əldə etdiklərinizdən məmnunluq duymaq.
Həyatda sahibi olduğunuz xoşbəxt məqamları
və ya əldə etdiyiniz nailiyyətləri düşünərək
məmnunluq hissini yaşadıqda stress hormonu
olan kartizolun qandakı miqdarı azalır və
nəticədə fiziki və psixi durum yaxşılaşır.
Kifayət qədər yatmaq.
Emosional intellekti azaldan faktorlardan
biri də yuxusuzluqdur. Odur ki, gün ərzində
kifayət qədər yatmaq zəruridir.
Kiməsə əhvalınızı pozmağa imkan verməmək.
Əgər başqalarının fikrinə görə əhvalınız
dəyişirsə deməli artıq öz şəxsi həyatınızı
özünüz idarə etmirsiniz. Emosional intellekti
yüksək olan insanlar hər bir məsələyə pozitiv
yanaşır Onu da qeyd edək ki, pozitiv insanlar
yeni informasiyanı daha tez qavrayır və
düzgün qərarlar qəbul edir.
Dincəlməyi bacarmaq.
Fəaliyyətimizdən dolayı orqanizmdə yaranmış
gərginlikdən azad olmaq üçün dincəlmək son
emoSİonal İntellekt nədİr?
roBert
BoYle
(1627-1691)
BoYle’S laW StateS tHat…
BoYle’S gaS laW
(P1 x V1) = (P2 x V2)
The P stands for pressure and the V stands
for volume.
The P1 and V1 apply before any change has
taken place.
The P2, V2 apply after any change.
(Note : this is a simplified version of the gas
law.)
The following simplified example will help
you to understand…
Its volume will also
be halved:
i.e. from 20 VU to
10 VU
Remember, the
pressure inside the
20 VU container was
50 PU*
• After reducing the container to half its
size, (from 20VU
to 10VU), we take
another pressure
reading.
• The pressure
inside the
container had now increased to 100 PU.
• Let’s see where BOYLE’S LAW applies in
this example. Remember: (P1V1) = (P2V2)
• Lets replace the letters with the actual
numbers involved...
(P1 x V1) = (P2 x V2)
(50PU x 20VU) = (100PU x 10VU)
1000 = 1000
So …
If the volume of gas in a sealed container
changes then so will the pressure to the
same ratio…but in the opposite direction.
e.g.
If the volume increases x 5, the pressure will
decrease x 5 and vice versa.
Now, an example to discuss with colleagues:
A 10 bbl gas bubble enters at the bottom of a
vertical well and has a pressure of 1000 PSI.
By the time it reaches half way up the hole,
its size has increased to 20 bbls.
If the driller does nothing. What is now the
pressure of this bubble? … and what would
happen as it continues to rise further up the
well?
Imagine a sealed
container of gas.
Its capacity and
therefore volume of
the gas is 20 VU*.
(It also had a
pressure of 20PU**)
Now imagine if we had a device to squeeze
this container and make it half it’s original size.
dərəcədə vacib hesab olunur. Gərginlik
altında verəcəyimiz qərarlar və atacağımız
addımlar təbbi ki, bizə uğur qazandıra bilməz.
özünüzü istirahətdən məhrum etməyin.
Mükəmməlliyə çox can atmamaq.
Bir çox insanlar mükəmməlliyi əsas tutaraq
uğursuzluq əldə etdikdə tez həvəsdən
düşürlər və nəticədə emosional durumları
pisləşir. Yaxşı olardı ki, görüləcək iş
hissələrə bölünərək icra edilsin.
Unutmayaq ki, emosiyalarımız bizi yox,
biz emosiyalarımızı idarə etməliyik!
4
№ 0 0 5 • 3 1 M a r t 2 0 1 7 - c i i l
maarİfləndİrmə