Hozirgi o‘zbek adabiy tili

1939-yilning 25-27-mart kunlari shu institutda alifbo va orfografiya masalalariga 
bag‘ishlangan respublika ilmiy sessiyasi bo‘lib ota’di, bu sessiyada garchi lotin grafikasidagi 
O‘zbek orfografiyasining 1938-yil dekabr` oyida e`lon qilingan yangi loyihasi va uning 
muhokamasi yakunlari ko‘rilgan bo‘lsa-da, unda rus grafikasi asosidagi yangi alifboga o‘tish 
vaqti kelganligi alohida ta`kidlanadi. 
1
1939-yilning 13-oktabrida Toshkentda poytaxt ziyolilarining shahar partiya komiteti 
tomonidan uyushtirilgan yig‘ilishi bo‘ladi. Unda rus grafikasi asosidagi yangi O‘zbek alifbosiga 
ko‘chish masalasi ko‘riladi. Yig‘ilish qarorida bu haqda shunday deyiladi, «Biz, intelligentsiya 
yig‘ilishining qatnashchilari, bu eng muhim masalani mehnatkashlarning keng muhokamasiga 
qo‘yishni tabriklaymiz va O‘z vaqtida qilinayotgan ish deb topamiz. 
Biz O‘zbekiston hukumatidan lotinlashtirilgan alifbedan rus grafikasi asosidagi yangi 
alifbega o‘tishni tezlashtirishni sO‘raymiz»
2
1939-yilning 22-oktabrida O‘zbekiston Xalq Komissarlari Kengashi Raisining o‘rinbosari 
qori Niyozov huzurida rus grafikasi asosidagi yangi O‘zbek alifbosining proektini muhokama 
qilishga bag‘ishlangan yana bir muhim kengash bo‘lib ota’di. Unda Faxri Kamolov proekt 
haqida doklad qiladi. Muzokaraga chiqqanlar proektni asosan ma`qullab, uni tezroq omma 
muhokamasiga qo‘yish va joriy qilish zarurligini aytishidi.  
1939-yilning 23-oktabrida «o‘qituvchilar gazetasi»da «O‘zbek adabiy tilining rus 
grafikasi asosidagi yangi alfaviti» nomli bosh maqola chop etiladi. Unda shunday deyiladi, 
«Hozirgi kunda RSFSR da q6 millat rus grafikasi asosidagi yangi atfavitga ko‘chdi. Ozarbayjon, 
Tojikiston, qozog‘iston va bohqa qardosh respublikalar yangi alfavitga o‘tish oldida 
turadilar...». «Rus grafikasi asosidagi yangi alfavitga o‘tish – kelajakda ham shakl, ham mazmun 
jihatdan bir... madaniyat va tilga qo‘shilib ketuvchi O‘zbek halqi madaniyati va tilining 
taraqqiyotini tezlatish demakdir».