I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

O n u n   xoş  s ö z lə rin   d in lə r,  o n u n   y a z d ıq la rın   anlar,
O   k ə s  ki  so n su z   e lm in d ə n   b ilə   b ir  m ü x tə s ə r  lazım ...
Q ılm c m d a n   q ə m in   q o rx a r,  zireh   sa z la r  v əfasın d an , 
B iri  q o rx arsa  a sla n d a n ,  sə n a sm d a n   s ip ə r  lazım .
O   şə x sin   ki,  rə v a n d ır  y ü z   ş ə h ə rd ə   ə m ri,  fə n n a m ,
O n a  h ə r e lm ə   v a q if  b ir  b e lə   o h li- b ə s ə r   lazım .
A ğ ılla   h ə r  sö z ü   b itsin ,  ş ə h ə rlə rd ə   sö zü   ötsün,
S ö zü   g ö v h ə r  o lan   ş ə x s ə   d ə n iz lə r  tə k   h ü n ə r  lazım .
O n u n   fəzlü   k a m a lın d a n   n ə   zalıir  e y lə s ə m ,  azdır, 
B ö y ü k lə r b a rə d ə   y a z m a q   ü çü n   ç o x lu   x ə b ə r  lazım !
D am şd ıq d a  o n u   d in lə ,  sö z ü n   d ə ry a sın ı  g ö r  sən,
İşin ə   sal  n ə z ə r,  bil  ki,  f ə lə k   q əd ri  q ə d ə r   lazım !
F ə z ilə td ə   u c a lm ışd ır  m ə q a m ı,  b ir  y e rə   çatm ış,
G ə r ə k  təx ti  f ə lə k   o lsu n ,  ta c ı  b a şd a   q ə m ə r   lazım !
S ən ,  ey  əd lü   s ə x a sıy la   v e rə n   in sa n la ra   im dad!
S ə n ə   im dad  ü ç ü n   xaliq  ö zü   im d a d g ə r  lazım !
Q ılın cm   y ax şı  iş  g ö rd ü ,  o  b ə d x a h   b a şla rı  k əsd i,
E lə   b ə d x a h   baş  ü stü n d ə   q ılın c  şa m ü   s ə h ə r   lazım !
Ü rə k d ə   y a tm a ğ a   rağ ib ,  h ə m iş ə   g e tm ə y ə   talib,
T ə a m ı  q ə lb in in   q an ı,  şə ra b ıy sa   z ə h ə r   lazım !
M ə n ə   h ə r k ə s d ə n   artıq  s ə n   e d ib s ə n  y a x ş ıh q ,  in d i  -  
S ə n in   fəzlin  q a b a q la rd a n   m ə n im ç in   b e ş b e tə r  lazım !
M ə n ə   h ə r  gün  s ə x a v ə tlə   x ə lə tlə r  b ə x ş   e d irsə n   sən, 
U tan sam   da,  d ey im ,  s ə n d ə n   m ə n ə   z ə r   b ir  q ə d ə r  lazım!
G ö rü m ,  b əx tin   a ğ a c ın d a   z ə fə rd ə n   b o llu   b a r olsun,
O   k ə s lə rd ir  ki,  a z a d ə ,  y e sin ,  d ad lı  s ə m ə r   lazım !
K önlüm ü  v erd im   o na,  sandım   könül  şadan  olar, 
C andır  o,  can   istə y ə n   y erd ə  könül  q urban  olar.
C an  ilə  k ö n lü m   ə z iz lə rs ə   onu,  v a r  illəti,
D ilb ə rə   d il  b a ğ lan ar,  can  ta lib i-c a n a n   olar.
Ü z -g ö z ü   x ə n d a n ,  d o d a ğ ı  q ırm ızı  la lə   ik ən ,
H ər g ü lə r ü z   eşq in ə   d ü şsə   onun,  n a la n   olar.
T o p lay ar  lalə,  ü z ü n d ə n   qışda  da  h ə r  istəy ən ,
G ülsə,  m ə c lis   bu  g iilü şd ən   dü rr  do lu   ü m m an  olar.
A1  y an ağ ın   ə k si  düşso,  d ü rrə  ü m m an d a,  y əq in ,
D ürr rə n g i  b u   şə fə q d ə n   lö le y i-N e m a n   olar.
D ürr  y ağ ışd an d ır,  g ö rü n sə   dişlori  can am m ın ,
D ürr  h ə y a sın d a n   d ö n ər,  b ir q ə tre y i-b a ra n   olar!
Z ülfünü  açsa,  işıqlı  g ü n   olar z ü lm ə t  gecə,
G ö rsə  rü x sarın   g c c ə -g ü n d ü z   kim i  tab an   olar.
G ö z lə rin ə   b ir  n o z ə r  sa lsa bulud,  d ü rr y ağdırar, 
Z ülfünü  ö p s ə   k ü lə k ,  to z  m işklə  y e k sa n   olar.
Ey  gözəl,  m ey d a n d a   aysan,  m ə c lis  iç rə   b ir  g ü n əş, 
Bu  s ə b ə b d ə n   v arlığ m ,  b il,  fıtn e y i-d ö v ra n   olar.
D ost  o d u r  ki,  sevdiyi  d ostdan  b ezib   ay rılm asın ,
G ah  o n u n la  m ə c lisə ,  gah  v a rid i-m e y d a n   olar.
K im   sə n ə   bağ lan sa,  k ö n lü n d ə n   k ə d ə r,  q əm ,  ayrılar. 
Q üssə  ç ə k m ə z ,  h ə r  k im i  q əm x arı  V əh su d a n   olar.
B ir elə  fə rm a n   v e rə n   ki,  dövrünün  h ə r  b ir  günü, 
T anrım   fə rm a n ı  ilə  ə h d i  cavidan  olar.

---

B ir k ə ra m ə t  sah ib i  ki,  ə h d i  pozm u ş  d ü şm ə n ə  
G ə ls ə   qalib,  şə rti  an caq   ə h d in ə   p e y m a n   olar.
Q ə lb i  kü fr  ilə  d olar,  m ö m in   ona k in   bağlasa, 
K a fə rin  k ö n lü n d ə   m ehri  tu tsa yer,  iy m a n   olar.
Ü stü n   olsa  b ir n e ç ə   gün  m ü lk ü n ü n   d ü şm ə n lə ri, 
Ş ah la  d ü şm ə n lik d ə   ü stü n lü k   dönüb  n ö q san   olar.
N ə q d   olar n isy ə ,  b ütün  yığdıqları  ə ld ə n   g ed ər, 
İn cisi  çay laq   daşı,  la lə lə ri  yovşan  olar.
O x,  qılm c  ə ld ə ,  o n a  qarşı  çıx arlarsa  ə g ə r,
O  qılm c  ə ld ə n   d ü şə r,  ox  ucları  p e y k a n   olar.
D ü şm ə n   ilə  h a rd a  ü z lə şsə ,  v u ru şsa  hök m d ar, 
T o rp ağ ı,  daşı,  q u m u   al  qan  ilə  əlv a n   olar.
T o rp ağ ı  m is  rə z ə s i,  tik an ı  zu b in ə  d ö n ə r,
D aşları  yaqut k im i,  n arm   qum u  m ə rc a n   olar.
A td ığ ı  h ə r ox  d e ş ə r  sindanı  yum şaq  m u m   kim i, 
D ü şm ə n   atsa  ox,  şahın  m u m u   p o lad   sindan  olar.
B il  sə n ə   qarşı  ü rə k d ə   y a tsa  kin,  ey  padişah!
B ir  daha  d u rm az,  m ə lə k   d ə   olsa,  o,  şey tan   olar.
S ə n   topu  ç o v q an la  b ir g ü n   b ə lk ə   d ə   v u rd u n   d e y ə , 
G a h   alar top  şək lin i,  gah  A y  dönüb  ço v q an   olar.
A d ə t  ü zrə  b ir  fə la k ə t  üz  v e rə rsə   ö lk ə y ə ,
K ö n lü n ə   salm a  k o d ər,  d ü şm ə n   görüb  x ə n d a n   olar.
Q əlb i  qırm aq  şah lara  layiq  deyil,  q ırd ın sa,  bil! 
D işsiz  aslan,  p o n cəsi  varsa,  y cn ə  aslan  olar!
K im   şaha  qosd  ctsə ,  diinyası  onıın  a lt-ü s t  olar! 
C an ın ı  qəm   çu lğ ay ar,  bu  q ə sd d ən   p e şm an   olar!
62
T aleyində  h ə r   n ə   p islik   vardı,  q ald ı  arxada, 
D övlətin  b u n d a n   b e lə ,  c ə n n ə t,  elin   rizv an   olar!
Y e rü z ü n d ə   s ə n   ö zün  su ltan   olarsan,  m ü tləq a! 
T ezlik  ilə  h ə r   q u lu n   b ir  ö lk ə d ə   su lta n   olar!
Ü z -ü z ə   g ə lm iş s ə   d ə,  peşm an   o lu b d u r d ü şm ən in , 
İndi  bax,  p e şm a n ç ılıq d a n   sinəsi  b ü ry an   olar.
S ən  n ə sih ə t  v erd in ,  o  qorx d u ,  n ə s ih ə t  qanm adı, 
A ğhkam il  b ir kişi  q o rx sa,  dönüb  n ad a n   olar.
Yox  ə m irlə rd ə   o  q ü d rə t  ki,  g ö rə  rü x sarm ı,
T ək  g ö rə r  o n la r  ki,  q ə lb in d ə   sə n ə   iy m an   olar.
Şirdən  artıq  tülkü  h ə m   h iy lə  və  h ə m   də  fən d   bilər, 
Şirlə  ra stlaşd ıq d a  h ə m   ondan  və  h ə m   bun d an   olar.
U çm ağa  q alsa,  g ö y ə rç in   şahinə  iistün  g ə lə r,
Şahini  g ö rd iik d ə  am m a   titrə y ə r,  h e y ran   olar.
Y üz  min  u ld u z  var,  g iin əş  birdir,  sa çan d a  nurunu, 
G öydə  b ir  u ld u z  b e lə   qalm az,  tam am   p ü n h an   olar.
Yaxşı  b axsan,  son  b ö y ü k sən ,  o  k içik d ir,  rəsm   var. 
Bir  kiçik  q o rx sa   b ö y ü k d ən ,  h ö rm ə tə   şayan  olar.
H or q o d ər  diin y a  d urur,  bir  an  da  sə n siz   o lm asın , 
Sondon  ay rılsa  cah an ,  b a şd a n -b a şa   v iran   olar!
8
Ə B U   M Ə N SUR U N   MƏDHİ
B o n ö v şəd ən   g ü l  ü zün,  ey   sən əm ,  edibdi  süpər.
İki  hörük  q o şa   əfı  kim i  y anağın  ö pər...
G özünlə  z ü lfü n   ara sın d a   qopdu  b ir  qovğa,
O  halqa  saldı  işə,  bu  o x u   ona  y erid ər.

---