I c I l d VII-XII əsrlər azərbaycan şERİ

N ə  M usa  tə k   T u ru m   v ar,  n ə   d ə   a tə şim   y a n a r, 
Dost  o lm aq çü n   A lla h a   m ə n d ə   ço x   iddia  v ar.
N əfsim in   istəy in i  d ə ry a d a   a tm ışam   m ən ,
Ə1  ç ə k irə m   büsb ü tü n ,  əq lin   is tə k lə rin d ə n ,
G öydə  q an ad   açıram   rü tb ə m lə ,  h ö rm ə tlə ,
İncə  şeir y azıram   q ü d rətim ,  h ü m m ə tim lə .
X ərcləd im   doqquz  çə rx in   tö h fə sin i  b ir an d a, 
Şam  y e m ə y in d ə   getdi  altıgiinlük  cah an   da.
Fitrə  g e c ə -g ü n d ü z d ə n   bir  tə x t  q u ru b d u r  m ə n ə , 
G öy  q ü b b əsi  tağ ım d ır,  -   b əx ş  e tm işd ir z ə m a n ə .
Z ah irim d ən   təb im in   e v in ə d ə k   p ak am ,  bax, 
Göyiin  yeddi  q atın d a  g öriinürəm   ağappaq.
M ən  g ö y lə rə   lay iq əm ,  çünki  x o şb ə x t  bir  q u şa m ; 
G ö v h ərəm   ki,  diinyanın  sin ə sin ə   q o n m u şam .
L eylaclara  u d uzdum   q u m ard a  bu  d ü nyanı,
Başqa  aləm   g ə z irə m   udm ağa,  ancaq  hanı?
A yna  edib  q əlb in i,  h o y at  tapan  ə r  m o n əm , 
İnanm asan  da  inan:  X ızram ,  İsk o n d ər  nıo n o m .
A sanlıqla  u dm uşam   m ən   çox  usta  h ə ritlə r,
Dörd  iinsürə,  bcş  hisso  öziinı  o lsam   da  şeşd ər.
Bir  form anla  göstordi  m ono  haqqı  m ə h o b b ə t,
Bu  riitbəni  boxş  ed ib   m ono  irad ə,  qüdrot.
M on  bir  tuti  q u şu y am ,  dünya  q arşm ıd a  ay n a, 
M əğ ru ram ,  yox  ö zü m d ə n   qeyri  b ir  baxan  ona.
Ö z  əq lim   n ə   sö y lə sə   m ə n ə   ay n a  dalın d an ,
O  sözləri  d e y ə rə m   ırıən  ə z b ə rd ə n   h ə r  zam an.
( J r * ^   206
U lduzdur,  b ü td ü r  m ə n im   yan ım d a  arzu,  tam ah, 
Xəlil  kim i,  o n la r o lm ad ı  m ə n d ə   iştah.
“N ə b ü d ü l-ə s n a m ”  ilə   düz  yol  tap m asam   ə g ə r,
“La h ü b b ü l-a fılin ” ə  ü rəy im   olm uş  rəh b ər.
X anənişin  o lm aq d a  ə n q a y a   n isb ə tim   var,
V əhşi  d iv lə r  ö n ü n d ə   R ü stə m -Z a l  q ü v v ə tim   var,
Şirvanın  şairləri  v u rsa  d a  k in lə  eyham ,
İraqdakı  şa irlə r a lır n itq im d ən   ilham .
Xalqın  p ay ın a  d ü şm ü ş  fə q irliy ə  g etm işəm ,
Samın  atdığı  Zalı  m ə n   sə rk ə rd ə   etm işəm .
İt  qılıqlı  ad a m la r  h ə q ir  saysa  d a  ə g ə r,
A slan sifətlər  içrə  m ə n ə m   d ü nyada  gövhər.
Çox  y ü k sə k d ir  H ü m m ətim   x aqanlardan,  şahlardan, 
Xaqani  şö h rə tim d ə n   işıq  alır bu  cahan.
Ü rəyim in  b a rıd ır  bu  iftixar,  bu  qürur,
Y oxsa  m ən  bu  cahanı  d olanardım m ı  m əğrur?!
Folok  nayib  istodi,  dedi:  “  -   X ə lə t,  m in b ər  a l! ” 
Diişdü  m onim   g ö z ü m d ə n   o  gündon  sə rv ət,  colal.
Mon  k im əm   ki,  d e y irsə n   m ən ə  fö v q əlb o şo rso n ? 
Tac  q oym ayıb  b aşım a  m ənim   d ü n y a  əzoldon.
Bu  əsilsiz  cism im i  canlı  yox,  seh r  et  güm an,
Od  dcyilom ,  k ü lo y əm ,  ə s ə r yox  v arlığım dan.
Daim  d o y işən   odam ,  n u r  salm ışam   cahana,
Mon  ilk  H om əl  b ü rcü y o m ,  qalx m ışam   k əh k əşan a.
U lduzların,  fə lə y in   şə ri,  vəbalı  m ən d ə,
Sayılıram   o d u r  ki,  m ə n   faydasız,  şərm ən d o .
207

---

Ə h li-Ə li  d ə   olsam ,  Y ə h u d a  m ə z h ə b ə m ,  bil, 
H avadan  y aran m ışam ,  qara  to rp aq d an   deyil.
“ L eysə  m in  ə h lik ”  -   d ey ə,  m ə n   an ad an   o landa, 
Ə qlim   m ə n ə   ö y rətd i  b u   sözü  b irc ə   anda.
D örd  tə rə fın   d əry ad ır,  c e z irə d ə   tə k ə m   m ən, 
M üm kün  d ey il  q o rx u su z  k e ç m ə k   o d lu   k ö rp ü d ən .
M ən im   z ə i f  b ə d ə n im   cansızdır,  tü k ə   b ə n z ə r, 
Ə n lik -k irşa n   m isalı  te z lik lə   solub  gedər.
D ostam sa  d a  haruta,  y arıy am   B ə rb ə tz ə n in , 
İlanıyam   Z ö hhakın,  d ə m iriy ə m   G avənin.
A llah sız  m ə k tə b in d ə   o x u d u m   k ü fr  d ərsi -  
K i,  “L a  m ö v la  lə h ü m ” d ü r y azım ın   ilk  k ə lm əsi.
İn an m ıram   K ə b ə y ə ,  b ü tp ə rə stə m   m ən ,  ey  quş! 
D aşa bas  ki,  K ə b ə n i  m e n im   elim   uçurm uş!
B ir m ö m in əm   d e se m   d ə,  ay d ın d ır  gün  tək   h am an  
K i,  yalançı  s ə h ə r tə k   d ilim   dan ışır  yalan.
Ü züm   tavus  olsa  da,  içim   b ə n z ə r  ilana,
M ən  g ö stərd im ,  x ü la sə ,  cən n əti  k o r  şeytana.
Q apdım   M ə ry ə m   çad rasın ,  u tandırdım   Z əh ran ı, 
T ö h m ə tə   m ən   salm ışam   H ə c ə r  ilə  H əvvam .
H üm a  kim   az  y e y ən ,  tə m iz   sanırlar,  əfsus,
M ənim   tek i  y eyim cil  yox  zin ak ar b ir xoruz.
N ə   A llah,  n e   Q uran  tan ım ad an   ale m d ə , 
M əşğ u lam   m ə n   ilboyu  ə lim d ə   od lu   badə.
H am ilə y ə m   m ən   o da,  olsam   d a  b o z  bir  dəm ir, 
N əfsim   d ə v ə q u şu d u r,  d ə m ir yeyir,  od  yeyir.
A bidəm ,  Y əh y a   d ey il,  B rəh m ən   d in in d ə n ə m , 
Şairəm ,  H əssan   d ey il,  L əb id ə  n isb ə t  m ə n ə m .
M ü q əssird ir  sö y lə d im   Ə b ü l-ü la ,  M ü b arək , 
H ə fsə titə k   m ə n ə m m iş  dini  p o zan ,  e d ə n   şəkk.
Ç ö rəy im i  y e y irə m ,  m ə n   h ə m işə   z ə h ə rlə ,
A cıyam   ki,  acıyam ,  yuyunsam   d a  k ö v sə rlə .
Özüm   z a h id lə rin   m üridi  saysam   da  m ən,
M ənim   m in  seh rk arlıq ,  cadu  g ə lir  əlim d ə n .
M əğrurluq  g ö stə rsə   d ə   iradəm ,  əzm im   m ən im , 
Çox  şeird ən   g ö z ə ld ir h ə r  sözüm ,  n ə z m im   m ənim .
E şşəy im in   m u n cu ğ u n ,  elə  q an m azam   ki,  gör, 
Z ən n   ed irə m   g ö y lə rin   əşrəfıd ir,  dürrüdür.
Z ə riflik d ə n   sa k in ə m   ə l- ə la ” çılarla,
A llah  büsatı  q u rram ,  ə g ə r  q ü v v ətim   olsa.
M est  bir  filəm ,  b aşım a  v ururlar ki,  hor  zam an, 
Dinc  q alarsam ,  y ad ım a  b ə lk ə   d ü şə r  H indistan.
Qıfıl  kim i  içim   b o ş,  h ə lq ə   tək  b ir  gözüm   var, 
O d u rk i,  m ə sk ə n im d ir ehtiram lı  qapılar.
İnziva  g ird ab ın d a  qalm aq  xoşdur,  çünki  hom   -  
Ə qlon  yüngül  y c lk ə n o m ,  ruhən  ağ ır  lövborom .
M ən  ki,  q əm   Q aru n u y am ,  m əni  rəd d   et  saraydan, 
Şər  işlə rd ə   F ironam ,  vurm asın  tə n ə   Şəı van.
X aqani  yox,  o  kişi  d em işk ən ,  x ə lq a n iy ə m ,
X oşdur  ki,  y o x su lla rla   olm uşam   siıdaş,  m əhrom .
M əni  “Q ara  X a q a n i”  çağırır  ağıllılar,
S u fılərsə  d e y irlə r  m ə n d ə   b ir pak  işıq  var.
< J ? ^   209 
^ T Z )

---